Raspad Jugoslavije argument Bregzita

U Velikoj Britaniji se zahuktava kampanja povodom referenduma o članstvu ove zemlje u Evropskoj uniji, popularno nazvanom Bregzit, koji će se održati 23. juna tekuće godine.

Pristalice izlaska Britanije iz EU vode intenzivnu kampanju (Vote Leave, eng. glasaj odlazak), zasnovanu na više aspekata: inferiornom položaju VB u odnosu na EU kroz sistem prava, zakonodavstva, odbrane, ekonomije i tehnološkog razvoja.

Tako se u kampanji ističe da više od polovine zakona „stiže“ Britaniji od „birokrata iz Brisela“, za koje Britanci nikada nisu glasali. Takođe, ističe se da Evrozona uvijek ima većinu u parlamentu EU, te da je Britanija preglasavana svaki put kad bi u parlamentu EU glasala protiv određenog zakona.

Gledano sa ekonomske strane, pristalice izlaska Britanije iz EU ukazuju na ogroman iznos novca koji Velika Britanija ulaže godišnje u EU, umjesto da istim novcem finansira izgradnju bolnica i škola u zemlji ili slično, tj. da sama odlučuje o tome gdje će britanski novac biti uložen.

Opravdanost izlaska Britanije iz EU pristalice Bregzita vide i u djelovanjima premijera Dejvida Kamerona i njegovom, po mnogim ocjenama štetnom dogovoru sa EU, vezanim za nadležnosti sudstva i tužilaštva. Nedostatak vladavine prava, manjak slobode medija, nerasvijetljena ubistva prate natpise o Kameronovoj vladavini.

U kampanji za Bregzit posebna pažnja data je migrantskoj krizi i nesposobnosti EU da riješi ovaj problem. Takođe, isticanjem ovog problema zalazi se dublje u priču o bezbjednosnom sistemu EU i NATO-u.

U kampanji se navodi da se EU pokazala nesposobnom po pitanjima odbrane, a kao primjer za ovo u kampanji se navodi krah politike EU prilikom raspada Jugoslavije početkom 1990-ih godina.

„Bivši državni sekretar za odbranu Džon Not istakao je da je ’jedini put kad je EU zapravo bila odgovorna za bezbjednost bilo tokom rata u Bosni’. Međutim, ta kriza je dovela do više od miliona ljudi koji su raseljeni i do pola miliona poginulih ili ranjenih.“

U kampanji Brezgita se navodi da je EU loše riješila i krizu u Ukrajini.

“EU je takođe izuzetno loše pristupila rješavanju situacije u Ukrajini – telefonski razgovori koji su procureli u javnost su pokazali da su američki zvaničnici tražili da EU bude isključena iz cijelog procesa jer otežava situaciju” , navodi se u brošuri kampanje za Brezgit.

Najveću pažnju, ipak, izazivaju tvrdnje pristalica Bregzita da EU pokušava da osnuje novu “vojsku EU”.

“Tokom više od 50 godina, EU je iznova pokušavala da stvori evropski vojsku. EU je već uvela „Zajedničku bezbjednosnu i odbrambenu politiku“, ali Brisel želi mnogo više kontrole. Prošle godine, predsjednik Evropske komisije, Žan-Klod Junker, rekao je da bi volio da vidi uvođenje vojske EU. Evropska komisija je rekla da je integracija i odbrana EU nije samo politička opcija, već strateška i ekonomska nužnost“, navodi se u brošuri kampanje za Brezgit.

U objavljenim materijalima kampanje za Brezgit navodi se da su španska i njemačka vlada pristalice ove ideje o zajedničkoj evropskoj vojsci, te da će ovo umanjiti značaj ili se suprotstaviti NATO alijansi. Ovim povodom su iz SAD-a već upućivane bojazni.

“Zvaničnici Američkog kongresa su i dalje zabrinuti (…) da Francuska i još nekoliko članica EU može da nastavi sa pritiskom stvaranja autonomnije odbrane EU koji bi mogao parirati NATO strukturama”, navodi se u objavljenom materijalu pristalica Brezgita.

Da li će bojazan pristalica Brezgita za slabljenje NATO struktura dovesti i do eventualnog referenduma o članstvu u NATO, s obzirom na slična pravila o pristupanju EU i pristupanju NATO-u, ostaje da se vidi.

Sigurno je da bi ovakav potez znatno umanjio moć alijanse. U tom smislu, interesantna je izjava premijera Britanije Dejvida Kamerona, koji je nedavno istakao da bi izlazak Velike Britanije iz Evropske unije mogao da obraduje samo ruskog predsjednika Vladimira Putina i vođu takozvane Islamske države Abu Bakra al-Bagdadija. Ipak, Putin, za razliku od drugih svjetskih lidera, poput američkog predsjednika Obame, nije objavio svoj stav po pitanju mogućeg izlaska Britanije iz EU, ne želeći da “ruski faktor” bude alat u predreferendumskoj kampanji.