Konstantin Porfirogenit

Autor je četiri istorijska djela: Spis o narodima, Spis o ceremonijama, Spis o temama i Život Vasilijev.

Vizantijski car Konstantin VII Porfirogenit je rođen u Carigradu kao jedini sin cara Lava VI Mudrog iz njegovog odnosa sa Zojom Korbonopsinom. Do svoje 10. godine stajao je pod regenstvom patrijarha Nikole Mistika, svoje majke i Romana Lakapina. Vladao je samostalno od 954. godine do svoje smrti, 959. godine. Njegova vladavina je sa političkog aspekta beznačajna, ali zato njegova naučno literarna djelatnost zauzima jedno od najistaknutijih mjesta u vizantijskoj kulturnoj istoriji. Konstantin je imao smisla i ljubavi za nauku i umjetnost. Car je oko sebe okupio grupu sposobnih i obrazovanih saradnika koji su mu pomagali na spremanju materijala, a sudjelovali su i u pisanju, tako je teško odvojiti šta je pisao sam car a šta saradnici. Karakter djela ovog kruga je kompilatorski ali baš u tome je njihova vrijednost jer donose vijesti starijih izgubljenih izvora. Konstantinova djela su bogata informacijama. Najznačajnije njegovo djelo je „De administrando imperio“ (O upravljanju carstvom) koje ima didaktički karakter i namijenjen je carevom sinu, kasnijem caru Romanu II. U tom djelu, Konstantin Porfirogenit daje podatke o zemljama i narodima sa kojima je Vizantija dolazila u dodir, među njima i Slovenima. Djelo je naročito značajno za proučavanje istorije srpskog naroda, jer Porfirogenit piše o dolasku Srba na Balkan.

Još ranije od ovog Konstantinovog djela nastalo je njegovo djelo „O temama“. Taj spis opisuje vizantijske upravne jedinice-teme u Konstantinovo vrijeme, ali djelo se više odnosi na stanje u V i VI vijeku. Treće, ujedno i najopširnije djelo cara-pisca nosi naziv „O ceremonijama vizantijskog dvora“. Ono donosi opis vizantijskih obreda na dvorovima i vizantijskim ceremonijama. Poslednje istorijsko djelo cara Konstantina Porfirogenita je bila biografija njegovog djeda, Vasilija I Makedonca, jednog od najmoćnijih vizantijskih careva u IX vijeku.

Priredio: Miomir Đurišić

Izvor: Mitropolija crnogorsko-primorska