Ima li Crna Gora svoju „farmaceutsku mafiju“ (2): Vlasnik „Glosarija“ kum Katnića

U Crnoj Gori je,  do 90-tih godine prošlog vijeka bilo više desetina veledrogerija – uvoznika i distributera ljekova u Crnoj Gori, da bi nakon toga firma „Glosarij“, protežirana od vlasti, bezmalo postala monopolista.

Kako je portalu IN4S saopšteno iz Fonda za zdravstveno osiguranje Crne Gore, u budžetu za tekuću godinu za ljekove i ostala medicinska sredstva opredijeljeno je 72,5 miliona evra.

Prema našim saznanjima, „Glosarij“ i „Farmegra“ kontrolišu čak 80 odsto tržišta ljekova u Crnoj Gori.

Svojevremeno su egzistirali i „mali“ apotekari koji su nabavljali ljekove od tih veledrogerija, ali su mogli da uvoze ljekove i samostalno, što je za rezultat imalo uravnotežene cijene ljekova u čitavom regionu.

Paralelno sa uvođenjem višepartizma u Crnoj Gori dolazi do promjene zakonskih rješenja, pa se tako propisuje da tzv. „mali“ apotekari mogu da uvoze ljekove samo od veledrogerija u Crnoj Gori.

Ovakav zakonski okvir išao je na ruku privilegovanim veledrogerijama, koje su potpuno poklopile tržište ljekova. Vremenom su moćni farmaceutski lobiji gasili jednu po jednu veledrogerije, tako da  danas bezmalo imamo gotovo apsolutni monopol za uvoz i distribuciju ljekova i medicinskih sredstava, gdje dominiraju „Glosari“ i „Farmegra“.

Svi ostali prisutni su sa malim, gotovo zanemarljivim udjelom na tržištu.

U praksi desilo se da su sve ranije veledrogerije usisane od strane ove dvije moćne kompanije, a neke su se same ugasile u surovoj borbi sa monopolistima.

Prema našim saznanjima, u Crnoj Gori ima oko 350 apoteka, od čega 300 u privatnom, a 50 u državnom vlasništvu.

Osnivač „Glosarija“ je Branislav Brano Martinović, kum glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića.

Martinović je bivši direktor Bajfarma, kompanije koju je vodio Oleg Obradović, nekadašnji predsjednik Odbora Prve banke braće Đukanović i jedan od glavnih aktera afere Telekom.

Osim kompanija „Glosarij“ i „Glosarij CD“, Martinović je na istoj adresi (Voisavljevića u Podgorici) je posjedovao još dvije firme sličnog naziva koje se bave ljekovima. Prema podacima CRPS, “Glosarij  PH” je registrovana 2013. godine, a likvidirana naredne godine.

Tu je kompaniju osnovala firma “Glosarij”, a izvršni direktor bio je sin vlasnika „Glosarija“ Miloš Martinović. Još jednu firmu  “Glosarij M”, čija je djelatnost takođe trgovina na veliko farmaceutskim prozvodima, osnovao je takođe Martinovićev “Glosarij” krajem 2012. godine. Njen izvršni direktor bio je drugi sin vlasnika Goran Martinović. I ta firma je likvidirana 2014.

Ime Martinovića dovođeno je i u vezu sa švercom nelegalnih citostatika iz Italije u Crnu Goru.

Skupoceni citostatici su postali neispravni pošto su izgubili dejstvo u dodiru sa vazduhom prilikom prepakivanja. Međutim, uz velike novčane naknade, našli su se i na tržištu u Crnoj Gori. Prema pisanju italijanskih medija, novac je uplaćivan sa računa jedne crnogorske farmaceutske kompanije, čije ime nije spomenuto, ali je Martinović ovim povodom dao uzjavu Tužilaštvu.

Prema našim saznanjima, „Glosarij“ ima privilegovanu poziciju, posebno kada su u pitanju nabavke Kliničkog centra Crne Gore.

Tako samo Klinika za onkologiju i radiologiju godišnje za ljekove troši oko 12 miliona evra, a „Glosarij“ učestvuje sa 85 odsto u tom kolaču.

Iz Kliničnog centra Crne Gore nijesmo dobili odgovore na naša pitanja – koliko sredstava KCCG godišnje troši na nabavku ljekova i medicinskih sredstava i opreme, kao i koliko novca Klinika za onkologiju i radiologiju godišnje izdava za ljekove i medicinska sredstav i ko su, procentualno, glavni snabdjevači.

Pitanja su na zvanični mejl KCCG poslata u dva navrata – 7 i 26. februara, ali odgovora nije bilo.

Poslovne „veze“ „Glosarija“ i Kliničkog centra Crne Gore posebno se vežu za ime dr Milana Mijovića, koji se svojevremeno nalazio na čelu KCCG. On je, prema našim saznanjima, protežirao „Glosarij“.

Mijović potom odlazi u Srbiju i postaje direktor „Medigrup“ iz Beograda, koji širi poslove i u Crnoj Gori, a za tu potrebu iznajmljuje poslovni prostor od nikog drugog do Teamedike u Podgorici.

Inače, Mijović je bivši ljekar Košarkaškog kluba „Budućnost“ i košarkaške reprezentacije Crne Gore. Javnosti je poznato da Milo Đukanović i njemu bliske osobe u potpunosti kontrolišu sve što se dešava kada si timovi i sve oko njih u pitanju.

Iz Agencije za ljekove i medicinska sredstva (CALIMS) portalu IN4S je saopšteno da trenutno u Crnoj Gori dozvolu za promet na veliko posjeduje 28 veledrogerija.

Iz te ustanove, međutim, nijesu odgovorili na pitanje o procentualnom učešću veledrogerija na crnogorskom tržištu ljekova, pozivajući se na Zakon o ljekovima.

– Veledrogerije jednom godišnje podnose izvještaje Agenciji o ukupnoj vrijednosti izvšene prodaje svih ljekova, kao i obimu prodaje za sve pojedinačne ljekove. Na osnovu člana 107 Zakona, takvi izvještaji veledrogerija predstavljaju poslovnu tajnu, a javnosti su dostupni podaci o ukupnoj prodaji u Crnoj Gori, koje obradi Agencija, saopšteno je iz CALIMS.