Zlo ili dobro: 18 godina od pada Slobodana Miloševića

U Srbiji se danas navršava 18 godina od velikih demonstracija u Beogradu kojima je 5. oktobra 2000. okončana vladavina Slobodana Miloševića.

Godišnjicu demokratskih promjena u Srbiji Demokratska stranka obilježiće izložbom fotografija „U inat zaboravu“, u prostorijama stranke na Vračaru, a otvaranju izložbe će prisustvovati lider DS Zoran Lutovac, predsjednik Nove stranke Zoran Živković i predsjednik Socijaldemokratske stranke Boris Tadić.

Demonstracije u Beogradu izbile su pošto je Milošević odbio da prizna rezultate izbora za predsednika SR Jugoslavije. Na izborima 24. septembra 2000. Milošević je izgubio od kandidata DOS-a i lidera Demokratske stranke Srbije (DSS) Vojislava Koštunice.

Demonstranti su na plato ispred tadašnje Savezne skupštine, a danas Doma Narodne skupštine, stigli iz čitave Srbije u kolonama automobila, autobusa i kamiona dugačkim desetine kilometara, probijajući buldožerima policijske blokade na putevima.

Već u prijepodnevnim satima policija je upotrebila suzavac kako bi sprečila demonstrante da uđu u Skupštinu, ali bezuspješno. Zgrada Savezne skupštine je demolirana i zapaljena, kao i zgrada RTS-a u Takovskoj ulici.

Policija je ubrzo prestala da pruža otpor i mahom se pridružila građanima.

U večernjim satima 5. oktobra 2000. građanima se sa terase Skupštine Beograda obratio novi predsjednik SRJ Vojislav Koštunica, a narednog dana, 6. oktobra, Milošević je priznao izborni poraz i čestitao Koštunici.

U demonstracijama je poginula Jasmina Jovanović iz Miloševca kod Velike Plane, koja je pala pod točkove kamiona. Momčilo Stakić iz Krupnja preminuo je od posledica srčanog udara. Povrijeđeno je 65 ljudi.

Posle 18 godina, tadašnji učesnici u vlasti Slobodana Miloševića ponovo zauzimaju najvažnije položaje u zemlji.

Vojislav Koštunica koji je kao kandidat DOS-a izabran za predsednika SRJ, povukao se iz politike, a premijer Zoran Djindjić ubijen je 12. marta 2003. godine ispred zgrade Vlade Srbije.

Slobodan Milošević umro je 2006. godine u haškom zatvoru, a njegova supruga i bivša predsednica JUL-a Mirjana Marković nalazi se u Rusiji, gde je dobila azil.

Od uvođenja višepartijskog sistema 1990. SPS, čiji je Milošević bio neprikosnoveni lider, bila je neprekidno na vlasti do 2000. godine kada je on izgubio predsedničke izbore. Četiri godine kasnije, u martu 2004. manjinska vlada Vojislava Koštunice izabrana je uz podršku poslanika SPS-a.

SPS se vraća na vlast u julu 2008. ušavši u koalicionu vladu premijera Mirka Cvetkovića, čiju okosnicu čine DS, SPS i G17 plus. U toj vladi predsednik SPS-a Ivica Dačić je bio prvi potpredsjednik Vlade i ministar unutrašnjih poslova. U Vladi Srbije SPS je imao još tri ministra: za infrastrukturu, rudarstvo i energetiku, i prosvetu.