Vlada zaduženjima dovela građane pred ambis

Veliki broj građana još uvjek ne shvata pred koji ih je ambis dovela neodogovorna politika DPS vlasti. Ta vlast se u ime države, a na teret svih poreskih obveznika zadužila do sada za preko 2,7 milijardi evra duga, koji će se i dalje uvećavati i bez sumnje značajno opteretiti i buduće generacije.

Zahvaljujući pogubnom upravljanju državom, vlast je zadužila crnogorske građane 2,758 milijardi evra, što je iznad granice koja je propisana pravilom iz Mastrihta, po kojem se prezaduženom smatra ona zemlja članica EU čija su javna dugovanja prešla nivo od 60 odsto bruto domaćeg proizvoda. Međutim, ovo pravilo važi prije svega za ekonomije koje su strukturno usklađene i za Crna Goru bi trebalo da su značajno strožiji. Ovo prije svega iz razloga što Crna Gora ima enormni deficit u spoljno trgovinskom robnom prometu koji se bliži zastrašujućem iznosu od skoro dvije milijarde evra, a industrija i poljoprivreda su zanemarujuće i slabo konkurentne.

Prema zvaničnoj statistici, u Crnoj Gori je zaposleno oko 229,3 hiljade ljudi, što znači da po glavi svakog zaposlenog koji uplaćuje poreze i doprinose, javni dug iznosi 12.031 evra. Prosječna neto plata je 508 evra, a ako se računa bruto, odnosno sa porezima i doprinosima, onda je to 761 evra. Prostom matematikom se dobija da godišnja prosječna neto plata po zaposlenom u Crnoj Gori iznosi 6.096 evra, a godišnji iznos poreza i doprinosa je 3.036 evra. Ako se dug po glavi zaposlenih osoba u Crnoj Gori podijeli sa njihovim godišnjim neto primanjima bile bi potrebne dvije cijele godišnje neto plate da se taj dug vrati. Ako bi se pak svi porezi i doprinosi usmjeravali samo na otplatu javnog duga, onda bi za to bile potrebne skoro četiri godine.

Prema podacima Ministarstva finansija ukupni javni dug Crne Gore u odnosu na BDP, zaključno sa 31. decembrom 2017. iznosi 65,12 odsto.

Nezavisni poslanik i ekonomski analitičar Aleksandar Damjanović kaže da Crna Gora sve dublje klizi u dužničko ropstvo i da kontinuirani rast javnog duga samo djelimično ima “opravdanje” u zaduženju za auto-put. On smatra da je njegov rast uglavnom izraz hroničnog deficita javnih finansija, koji se finansira novim zaduženjima.

– To je za crnogorsku vlast posljednjih petnaestak godina tzv. „linija manjeg otpora“, jer je mnogo lakše finansirati politizovanu državnu administraciju i kvazi-državne partijske institucije novim dugovima koje će „neko drugi nekada morati da vrati“, nego to raditi oporezivanjem onih koji bi trebali da daju na izborima „zlatni glas“ za vlast – rekao je Damjanović „Slobodi”.

On smatra da se ova „paradigma” neće promijeniti bez korjenitih političkih promjena, kao i da je manje bitno hoće li se štelovanjem BDP-a, ukupni javni dug iskazivati u procentu koji bi krio realnost.

– Na drugoj strani, ni tzv. sanacione mjere koje „pucaju“ po građanima, a ne po onima koji gazduju državom, neće pomoći, osim što će sniziti ionako skroman životni standard većine stanovništva. Neće ova i ovakva vlast oporezovati „svoje“ niti će običnom građaninu blagovremeno vratiti ono što mu se duguje kroz, recimo restituciju, ali će u budžetu uvijek biti dovoljno novca, naravno od novog zaduženja, za davanje garancija „svojima“ ili za finansiranje sopstvenih političkih „državnih“ projekata – rekao je Damjanović i dodao da će procenat učešća javnog duga u skromnom BDP-u, biti interesantan uglavnom statističarima i onima koji se profesionalno bave javnim finansijama.

Državni dug Crne Gore za pomenuti period iznosi 2,627 milijardi evra i sastoji se od spoljnjeg duga koji je 2,213 milijardi i unutrašnjeg koji iznosi 413,89 miliona.

U odnosu na kraj 2016. godine, državni dug je porastao za 224,91 miliona.

Spoljni dug je u 2017. u odnosu na godinu ranije uvećan za 211,21 miliona na 2,213 milijardi. Stanje spoljnjeg duga uvećano je, najvećim dijelom zaduživanjem na međunarodnom tržištu, u ukupnom iznosu od 189,44 miliona evra. Sredstava obezbjeđena navedenim zaduženjima namijenjena su za finansiranje budžetskog deficita i otplatu duga.

Prema najnovijim prognozama Evropske komisije, javni dug Crne Gore će ove godine dostići nivo od oko 70 odsto BDP-a zbog novih kredita i izdavanja euroobveznica za otpis duga koji dospijeva 2019. godine.

– Neočekivana otplata obaveza iz prošlih godina i intenziviranje radova na auto-putu Bar – Boljare, povećali su javni dug na 65,1 odsto BDP-a na kraju 2017. godine – naveli su iz EK, koja je zadržala prognozu rasta crnogorske ekonomije u ovoj godini na tri odsto, a za narednu je smanjena sa ranijih 3,3 odsto na 2,9 odsto.

Založili i zlato

Kako su iz Ministarstva nedavno sopštili, uzimajući u obzir depozite Ministarstva finansija koji uključuju i 38 477 unci zlata, a koji su na kraju prošle godine bili ukupno 70,9 miliona evra, neto javni dug Crne Gore je 2,687 milijardi evra ili 63,45 odsto BDP-a.