Ubica koronavirusa iz crnogorskog mora

Ceo svet trenutno traga za rešenjem problema pandemije Sars-CoV-2. Naučnici iz Bergakademie Freiberg veruju da su našli rešenje: na morskom dnu na obali Crne Gore.

U svom prirodnom okruženju, na morskom dnu Jadrana, on sija sav žut. To mu je i dalo ime: Zlatni Sunđer. Ili službeno latinski: “Aplysina aerophoba”. Pri čemu ova druga reč u imenu znači “strah od vazduha”, tj od izranjanja. Izvadite li ga iz vode, njegova zlatna boja se pretvara brzo u plavo-crnu.

Za naučnike sa Bergakademie u Freibergu, koji na obali Crne Gore od 2014 imaju 100 kvadratnih metara rezeorvara u kom Zlatne sunđere gaje, ovaj detalj oko boje i nije tako bitan. Njih pre svega interesuje rezistencija sunđera protiv svih zamislivih bioloških prouzrokovača bolesti: bakterija, virusa, bakcila. Jer sunđer sa crnogorske obale je otporan i na Sars-CoV-2 virus, što budi nade naučnika da u njemu mogu naći saveznika u borbi protiv corone.

“Sunđer na morskom dnu živi od toga što filtrira hranu iz vode”, objašnjava prof.dr. Hermann Ehrlich, biomineralog i biomimitičar sa frajberške Bergakademie. Njegov naučni fah se bavi pronalaženjem svega onoga što čovek može da iskopira od “građevinskih planova” i koncepata prirode. Na ovom aktuelnom projektu na crnogorskoj obali frajberški profesor radi zajedno sa farmakolozima sa Univerziteta Dresden.

Profesor Ehrlich objašnjava da sunđer ne sme da bude previše izbiriv što se tiče hrane: on mora da uzme što mu voda nanese. Ali u vodi postoje i svi mogući prouzrokovači bolesti, koje sunđer bez ikakvih problema ubija – iako nema elaborirani imunološki sistem. Uz to ovaj sunđer, u slučaju povrede svog tela, sprečava da u njegovu otvorenu ranu prodru virusi ili bakterije, jer izaziva momentalnu hemijsku reakciju pri kojoj nastaju hemijski izmenjene aminokiseline, tzv. bromtirosini.

Do sada su naučnici uspeli da definišu 35 od njih. Ove odbrambene supstance uništavaju strana tela koja pokušavaju da prodru u sunđer: bukvalno sve viruse i bakterije. Profesor dodaje da sunđer efikasno uništava i multirezistentne organizme. Uz to bromtirosin sprečava gradnju proteina a time i širenje tzv. RNA-virusa. U tu grupu spada i virus korone: Sars-CoV-2.

Profesorov zaključak je da morski sunđer proizvodi materije koje sprečavaju prodiranje virusa u organizam izvodi iz već okončanih predkliničkih eksperimenata. Mehanizam delovanja je već dokazan na ćelijama tumora, zajednički sa naučnicima iz Dresdena, na njihovoj Univerzitetskoj Klinici. Naučna publikacija na tu temu je objavljena već pre dve godine. Ono što profesora čini srećnim: nije primećeno citostatično dejstvo: za samu rakom napadnutu ćeliju supstanca iz sunđera nije bila otrovna.

Berba sunđera, koji raste po celom Mediteranu, ali posebno jako u Jadranskom moru, se obavlja u normalnoj ronilačkoj opremi. U međuvremenu je timu naučnika uspelo da realizuje novu metodu po kojoj aktivne substance iz sunđera pretvaraju u kristalnu formu i to u toj meri koja je potrebna za kliničke studije. Oko 10 grama je izolovano i njih mogu odmah da ustupe za laboratorijske studije u vezi sa borbom protiv Sars-CoV-2.

“Naravno da smo u ovoj aktuelnoj situaciji otvoreni za saradnju sa odgovarajućim službama i institucijama”, kaže profesor Ehrlich. I dok je iz drugih zemalja već dobio odgovarajuće upite, stručni svet u Nemačkoj se do sada nije baš pokazao previše zainteresovanim.

Dosadašnje rezultate su naučnici objavili u izdanjima “Materials Science and Engineering” kao i na platformi “Sciencedirect”.

Autor:  Jens Eumann
Prevod: Mirko Vuletić