Šta je radila sovjetska vlast sa hramovima koje nije uništila

Žitelji Lenjingrada su za vrijeme opsade znali da Njemačka avijacija koristi visoki Isakijevski hram kao orijentir i neće ga bombardovati, te su zato u ovaj hram doneti vrijedni eksponati iz drugih muzeja. Ali i prije rata, još tokom 1930-ih, u hramu je postavljeno Fukoovo klatno.

Tokom 1930-ih su vlasti u gradu Kasimovu u Rjazanjskoj oblasti zabranile da zvone crkvena zvona u Hramu Vaskrsenja Hristovog i Svetog arhangela Mihaila, tobože zato što je glasna zvonjava ometala nastavu u školama.

Zvonik je tokom 1940-ih dignut u vazduh, a hram je preuređen u depo vatrogasne službe. Po sadašnjem izgledu ovog objekta nemoguće je i pretpostaviti da je to nekada bila crkva.

Slično je prošao i Hram Blagoveštenja u Kostromi – on je takođe pretvoren u pekaru, i tek tokom 2000-ih je vraćen Ruskoj pravoslavnoj crkvi.

Moskovski hram svetog Borisa i Gleba u Degunjinu je 1941. preuređen u ambulantu. Tokom 1960-ih su u njemu bili pogoni fabrike trikotaže, a za vreme Perestrojke je Naučno-tehnički kompleks „Mikrohirurgija oka“ iznajmljivao ovaj prostor kao garažu.

Danas je hram vraćen pravoslavnoj crkvi i u njemu se vrše bogosluženja.

I moskovski Hram Rođenja Hristovog u Čerkizovu korišćen je u različitim periodima kao vodenica, skladište, pa čak i kao prodavnica namještaja. Tokom 1990-ih je renoviran i vraćen Ruskoj pravoslavnoj crkvi.

U prostorijama Voskresenskog manastira u gradu Toržoku i dan-danas je smeštena šivara.

Mnogi komunisti su ipak shvatali kulturno-istorijski značaj najpoznatijih hramova. Zato su ih sačuvali i pretvorili u muzeje.

Ti hramovi su bili pod zaštitom države, restaurisani i zbrinuti, tako da su danas u dobrom stanju i čak su bolje očuvani od hramova koji nisu bili oduzeti Ruskoj pravoslavnoj crkvi.

U mnogim velikim manastirima su i prije revolucije držani zatvorenici (uglavnom politički) između ostalog i zato što su manastiri često udaljeni od naselja, imaju jake zidine i odgovarajuće ćelije. I sovjetska vlast je koristila te „pogodnosti“ i pretvarala manastire u zatvore i logore. Na hiljade zatvorenika je držano u hramovima i isposnicama tih manastira.

Najpozatiji primjer je Solovecki manastir. Doduše, od doba Ivana Groznog do kraja 19. vijeka kroz Solovecki manastir je prošlo ukupno oko 500 zatvorenika, dok je u sovjetskom periodu u Solovecki logor, a a zatim zatvor sa posebnom namjenom poslato oko 200.000 ljudi.

Izvor: https://rs.rbth.com/istorija-rusije/84815-sovjeti-pretvarili-crkve-u-kasarne-logore