Srpska istorijska čitanka: Postanak i razvoj bosanske države (VIDEO)
Ime Bosna se u istorijskim izvorima pominje kao pojam pod kojim se podrazumeva geografska oblast. Ona je obuhvatala širi predeo gornjeg toka reke Bosne, oko današnjeg Sarajeva.
U delu „Spis o narodima“, vizantijskog cara Konstantina VII Porfirogenita, ovu oblast naseljavali su Srbi. Prvi podaci o samostalnoj bosanskoj državi sačuvani su tek od XII veka kada se pominje Borić prvi poznati bosanski vladar koji je nosio titulu „ban“.
Pored bana, državom je u srednjem veku, upravljao sabor vlastele koji je u državi odlučivao o mnogim pitanjima. Na tlu bosanske države obrazovana je posebna crkvena zajednica koju je hrišćanska crkva zbog propovedanja dualističkog učenja proglasila jeretičkom. Bosna je postala utočište jeretika bogumila iz Bugarske, Vizantije, Srbije i primorskih gradova zbog čega je bila u stalnoj opasnosti od pokretanja krstaških ratova, naročito iz susedne Ugarske.
Najznačajnija domaća dinastija bili su Kotromanići koji su bili krvno povezani sa Nemanjićima preko Jelisavete, ćerke kralja Dragutina. Njen sin Stepan II Kotromanić samostalno je vladao Bosnom do sredine XIV veka stvorivši od nje postojanu državu na Balkanskom poluostrvu. U ratu sa srpskim carem Dušanom oko Zahumlja izašao je kao pobednik. Njegov sinovac i naslednik Tvrtko I Kotromanić, nakon što se učvrstio na banskom tronu počeo je da širi zemlju na račun oblasnog gospodara, župana Nikole Altomanovića. Nestankom dinastije Nemanjića sa političke pozornice, na Mitrovdan 1377. godine u manastiru Mileševi Tvrtko I Kotromanić krunisao se za kralja Bosne i Srbije. Nakon kosovske bitke u kojoj je učestvovao i njegov odred, kralj Tvrtko preminuo je iznenada u proleće 1391. godine. Usledilo je višedecenijsko opadanje bosanske države i sukob moćnih feudalaca.
(Autori emisije: Nemanja Dević i Sava Samardžić)
