Slučaj Navaljni: pokušaj atentata, ili nova montaža!?

Piše: Igor Damjanović

U vrijeme dok su protesti u Bjelorusiji bili na vrhuncu, svijet je obišla vijest da je ruski političar Aleksej Navaljni, koga na Zapadu često nazivaju «glavnim protivnikom predsjednika Putina» u teškom stanju hospitalizovan u bolnici grada Omska. Njegove pristalice odmah su objavile da se radi o trovanju.

Posljednje što je ovaj istaknuti ruski opozicionar popio bila je šolja čaja na aerodromu u sibirskom gradu Tomsku, odakle je poletio za Moskvu, da bi kada je osjetio tegobe avio sletio u Omsk, koji je bio na trasi leta. Nakon hospitalizacije konstatovan je «poremećaj u metabolizmu, usljed pada ugljenih hidrata», što je navedeno kao vjerovatni razlog mogućih zdravstvenih tegoba. Tragovi trovanja, infarkta, moždanog udara i infencije korona virusom nisu konstatovani.

U bolnicu u Omsku odmah je stigao tim njemačkih ljekara i na zahtjev porodice Navaljni je nakon 2 dana prebačen u berlinsku kliniku «Šarite». Ni više od 10 dana nije bilo dovoljno dovoljno njemačkim ljekarima da definitvno potvrde da je trovanje u slučaju Alekseja Navaljnog, čije se stanje opisuje kao stabilno, uz neophodnost održavanja stanja indukovane kome.

Međutim nekih bližih podataka o rezultatima analiza njemački ljekari za sada nisu saopštili, uz šturu formulaciju da se «radi vjerovatno o trovanju supstancom iz grupe aktivnih materija holinesteraze.» Slovenački ljekar Andrej Trampuža, zaposlen u berlinskoj klinici u kojoj je hospitalizovan Navaljni, za «Slobodnu Dalmaciju» naveo je da se u konkretnom slučaju radi «vjerovatno o trovanju sličnom onom od koga već u istoj bolnici liječio takođe ruski opozcionar Pjotr Verzilov», inače bivši muž Nadežde Tolokoljnikove, jedne od članica pank grupe Pusi Rajot.

U moskovskoj bolnici gdje se Verzilov primarno obratio za pomoć 12. septembra 2018-e, kao razlog zdravstvenih problema preliminarno je konstatovano «trovanje, odnosno predoziranje narkoticima». Tri dana kasnije, 15-og, prebačen je u berlinsku kliniku «Šarite», gdje je već 18. septembra konstatovan njegov oporavak, uz formulaciju da «postoji velika vjerovatnoća trovanja».

Nakon otpuštanja iz berlinske bolnice, Verzilov je optužio naravno rusku vladu za pokušaj ubistva trovanjem. To što berlinska klinika i u slučaju Navaljnog ne navodi da konkretnije rezultate ispitivanje parametara i pokazatelja koji bi potvrdili da je riječ o trovanju ostavlja prostor za spekulacije, koje idu do izjednačavanja sa već pomalo zaboravljenim slučajem Skripalj.

Nekoliko dana po dolasku Navaljnog u Berlin, njemačka državna agencija Dojče Vele pokušala je da povuče paralelu sa slučajem trovanja bivšeg oficira GRU Sergeja Skripalja i njeogove ćerke u Londonu, u martu 2018 .godine. Skripalj je inače uhapšen 2004. godine i osuđen u Rusiji na robiju zbog špijuniranja u korist Velike Britanije. Iz zatvora je izašao 2011. godine, slobodno otputovao i nastavio da živi u Velikoj Britaniji.

Zvanično je saopšteno da su otrovani agensom «Novičkom», navodno biološkim oružjem koje su razvijali SSSR i kasnije Rusija. Skripalji su se nakon nekoliko mjeseci oporavili i preselili trajno na Novi Zeland pod izmijenjenim identitetima. Ovaj incident poslužio je kao povod za žestoku kmapanju protiv ruske vlade na Zapadu i protjerivanje ruskih diplomata u zemljama članicama NATO i EU, uključujući i Crnu Goru. U svom komentaru Dojče Vele upadljivo je pitala «da li je i Navaljni otrovan novičokom».

Indikativno je da tokom njihovog liječenja i kasnije kada su otpušteni iz bolnice Sergej Skripalja i njegova ćerka nijednom se nisu pojavili u javnosti, što je potpuno suprotno sa slučajem Aleksandra Litvinjenka iz 2006. godine, takođe odbjeglog ruskog agenta navodno otrovanog polonijumom u Londonu.

Njegovi poslednji dani i obraćanja iz bolesničke postelje poprimili su karakter rijaliti smrti, za koju je optužen vrh ruske države. Tajmnig incidetna sa Navaljnim dolazi u problematično vrijeme za Kremlj, pošto su 13. septembra planirani regionalni izbori u Rusiji. Sam Navaljni u Sibiru je boravio u svrhu antizborne kampanje i incident koji se dogodio, ili je iskonstruisan, bez sumnje doprinijeće kompromitaciji izbornog procesa.

Navaljni je ranije hapšen zbog korupcije, u vrijeme dok se nalazio na mjestu savjetnika gubernatora Kirovske oblasti Nikite Beliha. Nakon izlaska iz zatvora ulazi u politiku, sebe predstavio kao žrtvu zavjere, rusku vlast često optuživao za korupciju, kritikovao državne subvencije Čečeniji i drugim republikama Kavakaza, pod šovinističkom parolom: «Dosta smo hranili Kavkaz».

Sebe je uspio nametnuo kao lidera liberalne opozicije, koja mašta o povratku Jeljcinovih vremena «bratstva» sa SAD i EU. Postigao je relativan uspjeh na izborima za gradonačelnika Moskve 2013. kada je osvojio 27% glasova. Simulirao je kandidaturu na predsjedničkim izborima 2018. godine, koja je odbijena zbog nevalidne dokumentacije, što je pokušao da iskoristi za propagandu da se Vladimir Putin kobajagi njega kao protivkandidata veoma prepao.

Poslednji kome bi bilo u interesu incident Alekseja Navaljnog u momentu kompleksinih regionalnih izbora je vladajući režim. Naime, u pojedinim regionima vladajuća Jedinstvena Rusija gubi primat u odnosu na komuniste, odnosno ekstremno-nacionalistički LDPR u regionu Habarovska.

Takođe, nije iskljčeno da ovaj incident bude na Zapadu korišćen i protiv predsjednika Bjelorusije Aleksandra Lukašenka, koji je Navaljnog nekoliko dana prije hospitalizacije u Omsku optužio da aktivno učestvuje u organizaciji opozicionih protesta u Minsku.

Pročitajte još:

La Republika: Za Crnu Goru je najbolje da „kralj“ Milo abdicira