Rusi se povlače iz Crne Gore

Priča se, priča, da Rusi dolaze. Hit s početka devedesetih, koji je proročanski najavio invaziju ruskog biznisa u Crnoj Gori, ovoga puta izmenjen, ponovo se na izmaku leta čuje duž obala južnog Jadrana. Ruskih turista letos je bilo manje nego lani, a „baćuške“ se uveliko povlače i iz građevinskog biznisa.

Dosta mršavu turističku sezonu na najatraktivnijoj i za ruske biznismene najprivlačnijoj budvanskoj rivijeri upravo je zamijenila – građevinska. No, sudeći po broju izdatih građevinskih dozvola, odnosno povlačenju Rusa koji su namjeravali da grade, ove jeseni i zime će biti manje gradnje i to osjetno nego, recimo, lane.

Za devet mjeseci ove godine izdato je 38 dozvola za gradnju, gotovo duplo manje nego u uporednom periodu 2013. Izdavanje dokumenata koji omogućavaju legalnu gradnju gotovo da je stao već u martu ove godine, kada je počela ukrajinsko-ruska kriza. Rusi povlače zahteve za dobijanje dozvola za gradnju na placevima koje su kupili i na njima planirali gradnju zajedno sa svojim crnogorskim partnerima. Neki potpuno odustaju od gradnje, deo njih ide na „stend baj“.

Mada na ovu temu gotovo niko neće javno da priča (većina smatra da bi se to moglo tumačiti politički), izvjesno je da su najmanje dva razloga za povlačenje Rusa i s budvanske rivijere i sa ostalih delova crnogorske obale.

Prvi je finansijska kriza, koju je dodatno pospješio pad rublje u odnosu na evro, a drugi, možda i važniji: sve manje interesovanje za kupovinu stanova. Glavni biznis poslednjih godina, ne samo Rusa nego i domaćih tajkuna, bio je gradnja stanova za tržište. U višespratnicama uz obalu, samo na budvanskoj rivijeri, nalazi se oko 2.000 stanova koji čekaju kupce. Investitori, među kojima je i manji broj Rusa, i dalje drže visoke cijene, verujući da će doći bolji dani.

U agenciji „Kamin“ u Budvi, jednoj od najpoznatijih koja se bavi prometom nekretnina, potvrđuju da je promet drastično pao, da je kupaca zaista veoma malo, a da dio ruskih državljana, koji su ranije kupovali kuće, stanove, placeve… sada prodaju te svoje nekretnine. I to po cenama znatno manjim od onih po kojima su kupovali. Oni su, naime, u vrijeme investicionog buma 2006. i 2007. plaćali kvadratni metar stana ili kuće po cijeni i do 3.000 evra u lošijim zgradama, odnosno 6.000 do 8000 u luksuznijim vilama koje su bile sagrađene ili se planirala njihova gradnja.

Narednih mjeseci će, dakle, biti manje gradnje stambenih zgrada. Veći dio posla predstoji na rekonstrukciji i proširenjima objekata, koji su ranije izgrađeni ili započeti, i na – trgovini.

Rusi koji odlaze traže kupce, a njih više gotovo da nema s područja Rusije i Ukrajine, odakle ih je najviše i bilo. Iz zemalja regiona ih gotovo i nema, a simboličan broj je onih koji radi kupovine nekretnina dolaze sa Zapada.

Oni za koje kažu da zlurado posmatraju svet oko sebe, koji razloge za povlačenje vide i u crnogorskoj spoljnoj politici, kažu da su najpametniji oni koji su sačuvali novac i da će uskoro za male pare moći da kupe luksuzne stanove uz more. I da slijedi mršava građevinska sezona.