Protestna nota SPKD Prosvjeta zbog neobilježavanja dana rođenja Iva Andrića

Srpsko prosvjetno i kulturno društvo „Prosvjeta“ iz Herceg Novog uputilo je protestnu notu opštinskim vlastima zbog toga što prvi put od 2002. godine nje obilježen dan rođenja Iva Adrića u tom gradu.

Kako su naveli u saoštenju, opštinske vlasti, koje u punom zamahu odlaska za Brisel i osvajanje, kvazititule „Evropske prestonice kulture“, zaboravljaju na osnovne stubove kulture u svome gradu, zaboravljaju na Andrića, koji je u Novi dolazio ljeti, ali i tada stvarao, bilježio riječi i kovanice u susretima s običnim ljudima, anjegova kuća u Novom je „zakatančena“ više od godinu dana.
Njihovo saopštenje prenosimo u cjelosti.

„Povodom 9 oktobra, dana rođenja Iva Andrića, želimo da podsjetimo hercegnovsku i širu javnost da SPKD Prosvjeta ove godine, prvi put od 2002. godine, nije obilježila ovaj datum najznačajnije ličnosti Herceg Novog. Sjećanje na velikana sužavamo na ovo saopštenje za javnost, kao protestnu notu opštinskim vlastima, koje u punom zamahu odlaska za Brisel i osvajanje, kvazi, titule ‘Evropske prestonice kulture’, zaboravljaju na osnovne stubove kulture, u svome gradu, zaboravljaju na Andrića, koji je u Novi dolazio ljeti, ali i tada stvarao, bilježio riječi i kovanice u susretima s običnim ljudima.

Vlasti su zaboravile na Andrića i gotovo zabranile nama u SPKD Prosvjeta da ga se sjećamo prigodnim programom, kako smo to radili 13 godina. Kažemo zabranili jer više nema slobodne scene u gradu a da se debelo ne naplaćuje njen zakup, osim uz neka posebna odobrenja.

Andrićeva kuća je zakatančena već više od godinu dana, terasa prazna, bašta zapuštena, biljke uvele. Na taj način, u nemaru ove sive sredine, Andrić je još jednom umro, na pragu tzv. prestonice kulture. Umrijeće i po treći put ako, tzv. poslenici kulture, našeg grada zasjednu u njegove odaje i počnu da vuku evropske konce, a da, pri tome, neće imati pojma ni o Eh pontu, ni o Travničkoj hronici, ni o zapisima iz Novoga, vadeći se na činjenicu da ta klasika više nikoga ne zanima u ovom vijeku.

Čak i skromni programi za sjećanje poslužili bi kao podloga da se vjeruje u neke projekte. Nažalost, i to malo u kontinuitetu često je prevelik zalogaj. Čak i kafana, mnogo puta pominjana u negativnom kontekstu, koja je ranije tu bila, ostavljala nam je mogućnost za književne programe i odavala mnogo bolji utisak od ovog sadašnjeg.

Andrić je u Novome ljetovao i tu napravio kuću zbog pozitivne energije, koja je vladala 50-tih i 60-tih godina, zbog umjetnika raznih struka, koji su dolazili iz cijele Jugoslavije a najviše iz Beograda, odmarali i pravili sjajne debatne klubove, kul(tur)ne scene koje su postojale na plažama, u novskim baštama, na verandama, sa sjajnim duhom Njegoša. Nažalost, takav Novi i Novljani više ne postoje.

SPKD Prosvjeta je obilježavala sjećanje na Andrića prigodnim predavanjima, naučnim skopovima, omažima u njegovu čast ili njegovih prijatelja po peru. Danas, sa zatvorenom kapijom i mrtvim domom, bez sjećanja, bez brige o elementarnim postulatima kulturnog bića grada, Andrić je još jednom pokopan, u sramotnom trenutku, za opštinu koja ima visoke pretenzije baš u kulturi. S Andrićem se sahranjuju i sjećanja na nekadašnji dobri, lijepi, uzorni Novi. To nisu samo normalne promjene, u skladu s vremenom. U nastojanjima za megalomanske projekte, sredina se izobličava. Zaboravlja se na male, skromne stvari koje čine dobru, zdravu, kulturnu sredinu. Andrić je prvi stradao na putu ka EPK-u. Neka to vlastima služi na čast!“