(PROČITAJTE) Predrag Savić u intervjuu za IN4S razobličava hrvatska i montenegrinska svojatanja srpskih velikana!
1 min read
Predrag Savić (foto: V. Danilov)
Diplomatska nota hrvatskog ministarstva spoljnih poslova zbog bilborda „Ponosni na srpsko“ je jeftin politički pamlet, sa ciljem da se zatre istina o dubrovačkim Srbima rimokatolicima, koji su živeli za srpstvo i neretko svoje živote žrtvovali zbog te svoje neizmerne ljubavi za sve srpsko!
Ovo u razgovoru za IN4S ističe advokat Predrag Savić, koautor knjiga „ Gospar Mato Gracić – nastanak i nestanak Srba rimokatolika u Dubrovniku“ i „ Mato Gracić i dubrovački Srbi katolici“, koje su od opšte i stručne javnosti ocenjene kao izuzetno uspešna i značajna istoriografska dela!
IN4S: Vi ste proučili na destine hiljada dokumenata o dubrovačkim Srbima, kako ocenjujete hrvatsku diplomatsku notu povodom akcije IN4S „Ponosni na srpsko“!
– Pristojnost mi ne dozvoljava da upotrebim prve i prave reči koje mi padaju na pamet povodom te note. To jeftin politički pamflet! Bljuvotina, na koju nažalost, iz redova Srba rimokatolika nema ko više da odgovori, na način kako su to radali dok su izlazila kultna glasila „Dubrovnik“ i „Srđ“, dok je radila „Srpska dubrobačka štamparija“, dok su postojali „Dubrovačka Matica srpska“, „Dubrovačka srpska zora“, Dobrotvorna zadruga Srpkinja“, „Dubrovačko radničko društvo“ „Dubrovačko srpsko pjevačko društvo Sloga“… Nije slučajno postojala Dubrovačka brigada Jugoslovenske vojske u Otadžbini, jer je ona baštinila i bila je prirodni nastavak pokreta koga su utemeljili znameniti Srbi : Medo Pucić, Valtazar Bogišić, Pero Budmani, Matija Ban, Luka Zore i više stotine drugih značajnih Srba rimokatolika, meću kojima su dominirali doktori nauka, intelektualci akademici i vrsni umetnici!
IN4S: Pojedini hrvatski istoričari priznaju da su Valtazar Bogišić, Medo Pucić, Antun Fabris i ostali predstavnici pokreta Srba rimokatolika bili Srbi i značajan faktor u životu Dubrovnika u periodu od 1850. do 1939.godine! Oni poput istoričara Stjepana Čosića i Nikole Tolje, tvrde da su ti Srbi rimokatolici, takoreći produkt pomodarstva i političkih igara i ideologije tokom 19 veka!?! Zašto je i kako Dubrovnik postao tako moćna tvrđava Srba katolika?
– Antun Farčić, istoričar i bliski prijatelj Iva i Luja Vojinovića, u izuzetnoj monografiji „Jedna istorija primorskih Srba“ na osnovu autentičnih spisa, autografa, rukopisnih istorijskih dela , objasnio sve u vezi postojanja prvih srpskih zemalja i Kraljevine primosrskih Srba. Antun je koristio spise cara Konstantina VII Porfirogenita i druge vizantijske i zapadne izvore. Na osnovu dela Ferda Šišića, Franje Račkog, Nikole Radojičića, Boška Desnice, Nikodina Milaša, Miha Brada, Grge Novaka, Henrika
Bindermana, Jadrana Fergule i Georgija Ostrogorskog Antun je dokazao na naučno utemeljen, ozbiljan i ubedljiv način da su Srbi imali svoju državu na Jadranu – od Splita do Skadra, i to kroz tri veka (deveti, deseti i jedanaesti).
IN4S: Nema sumnje da su Srbi na Jadranu prisutni još od VII veka! Antun objašnjava da je prvi srpski vladar na tim prostorima bio kralj Maihajilo Vuševica, arhon Zahumlja, o čijoj vladavini već 912. godine piše Jovan Đakon, a potvrćuje je Porfirogenit! Ta srpska dinastija ima geneološko stabalo koje se može utvrditi preko: Mihajlovog sina Stefana, kralja Jovan Vladimira, njegovog strica Dragomira i ostalih Višeslavića, Vojsilavića i Mihajilovića! Da li je Stonska eparhija, koju je osnovao Sveti Sava 1219. godine nastala upravo na temeljima Kraljevine primorskih Srba ?
– To je tačno! Od Ratka Pasarića, Nikodina Milaša i Nikole Zvonimira Bjelovučića saznajemo da su u prohujalim vremenima počev od sedmog veka Ston, Stonski Rat (docnije prozvan poluotokom Pelješcem) i sve Zahumsko primopje (što nam dokazuju brojni starodavni pisani izvori) behu naseljeni srpsko-pravoslavnim življem. Nema sumnje da su žitelji Stona, Rata i Slanskog primorja u prvo vreme bili Iliri, pa onda rimski kolonisti, obraćeni na hrišćanstvo posredovanjem zapadnih misionara. Od druge polovine sedmog veka spomenute predele počinju naseljavati Srbi, koji u početku behu pagani, a tek od devetog veka hrišćani, obraćeni od strane istočnih misionara. Srbi su postepeno u tim cvim primorskim predelima istisnuli rimske koloniste, pa tako da početkom desetog veka njih gotovo da i nema na tim stonskim prostorima. Pasarić dalje beleži da „usled toga u toj oblasti nestaje i zapadni (rimsko-latinski) obred, a zavlada istočni uz slavensko bogoslužje Pasarić dalje pozivajući se don na Ivana Stojanovića, katoličkog duhovnika a Srbina, ističe da do trinaestog veka u Dubrovniku nije bilo progona pravoslavnih, sve dok Senat u prvoj deceniji trinestog veka nije doneo odluku da državljani Dubrovnika moraju biti isključivo katolici. Odmah po smrti cara Dušana 1355. godine sa teritorije Republike prognani su pravoslavni sveštenici i to suprotno obećanju datom Caru Dušanu prilikom njegove posete Dubrovniku 1349. godine (na taj događaj podseća slikarsko remek delo Marka Murata)! Kad je Dubrovnik 1405. godine diplomatskim putem zadobio Slano i Slansko Primorje, proterani su pravoslavni monasi i započeto sistematsko pokatoličavanje, koje se prioširilo i na Korčulu, Hvar, Mljet, Brač, Hoar i ostale predele do reke Cetine, koja je delila Zahumlje od Hrvatske. Ston je bio i 150 godina u sastavu srpske nemanjićke države! Otprilike 150 godina trebalo je da se upotpunosti pokatoliči tamošnje stanovništvo. Episkop Nikodim Milaš u svojoj studiji o Stonu, štampanoj 1914. godine u Srpskoj dubrovačkoj štampariji, u izdanju Matice srpske dubrovačke, objavljuje na osnovu katoličkih izvora i posebno pisanja fratara G. Vilanjića, kako su pravoslavni manastiri pretvorani u katoličke i kako je sprovođeno unijaćenje. Dakle, Srbi katolici nisu nikakvi padobranci, koji su se pojavali u devetnaestom veku iz ideoloških razloga u Dubrovniku!
IN4S: Hoćete da kažete da je sećanje na srpsko poreklo i nekadašnje pravoslavne korene uvek bilo prisutno kod Srba katolika?
– Da. I Valtazar Bogišić pominje da su celi Konovali bili pravoslavni, kao i njegovi preci koji su primili katoličanstvo u petnaestom veku, o čemu postoje istorijske beleške i to na ćirilici! U svojim autobiograskim konceptima, u pismima Valtazar Bogišić lično potvrđuje da je Srbin. Kao Srbin katolik učestvovao je 1866. godine u Novom Sadu na osnivačkoj skupštini „Ujedinjene omladine srpske“, šireći parolu: „Srpstvo sve i svuda“. Bogišić je bio poznat kao čelik Srbin koji je obožavao ćirilicu i srpsko narodno stvaralaštvo, a to se vidi iz telegrama saučešća povodom njegove smrti! Ne čudi me što Hrvati pokušavaju da ga prekrste u Baltazara i proglase Hrvatom! Hrvati to rada suprotono naučno radu njihovog akademika Nenada Vekarića pod naslovom „Podrijetlo Balda
Bogišića“! Čude pojedinci iz Podgorice i Crne Gore koji bi velikana koji je neizmerno zadužio Crnu Gore, kao tvorac Opšteg imovinskog zakonika i drugih kapitalnih pravnih ataka, da proglase onim što on nikako nije želeo da bude –Hrvatom!
IN4S: Na koga konkretno mislite u Crnoj Gori?
– Bilo je više takvih nepodobnih poduhvata. Poslednje je pisanje „Pobjede“od 7. oktobra ove godine pod naslovom „Širom Crne Gore postavljeni bilbrodi na kojima se dubrovački velikani prikazuju kao Srbi“. Tu doslovce kažu da je licemerno proglašavati Sribima Valtazara Bogišića, Meda Pucića i Antuna Fabrisa! Užas od neznanja i njihovog polikitikanstva. Glavni dokaz navodnog licemerja IN4S-a je činjenica da je Antun Fabris, roćen na Korčuli. Taj Antun Fabris je dao život za srpstvo, umro je od posledica hapšenja i zatvorske torture zbog pokušaja objavljivanja na naslovnoj strani časopisa „Srđa“ pesme „Bokeška noć“ Uroša Trojanovića. I Uroš je preminuo usled posledica mučenja u dubrovačkom kazamatu zbog ove pesme , koju je austrijski cenzor zabranio. Od posledica neljudskog mučenja u zatvoru i to odmah po izlasku umro je i Antun Pasarić, vlasnik „Srpske dubrovačke štamparije“ , koja je štampala časopis „Srđ“! O tome sam mnogo pisao! Samo ranije nisam isticao da je sve njih dencurao Frano Supilo, koji je uvodniku „Crvene Hrvatske“ osudio pokušaj objavljivanja Trojanovićeve pesme! Interesatno je , da je posle pomenutog pisanja „Pobjede“ usledila famozna diplomatska nota! Da su autori i urednici „Pobjede“ pročitali „Pomu“ pesmu Meda Pucića koja slavi srpske zemlje i predstavlja svojevrsni ideološki i politički manifest Srba rimokatolika, ne bi tvrdili da je licemerno svrstavati ga međ Srbe! Naprotiv, morali bi da kosnatuju, da mu se Srbi, kao i Antunu Fabrisu i Valtazaru Bogišiću nisu dovoljno odužili. Bilbord je suviše kratkog trajanja, ali nosi dugoročne poruke sa koji bi se ovi velikini i dušom i telom složili! To dokazuju njihova neprolazna dela ! Svoje srpstvo i ljubav prema njemu „svedočili su“ svojim životima!
Hajveći dubrovački genije Srbin Ruđer Bošković. Najveći pisac Lujo Vojnović. najveći pravnici Kosta i Valtazar Bogišić, najppoznatiji kapetan Lazar Kodić, sve Srbi, najveći gradonačelnik Frano Gondola, Srbin, najveći vaterpolist Luka Ciganović Srbin, najveća sportiskinja Mirja Šegrt, najveći trener Trifko Banđur….i mnogi drugi. I ima ih koji tvrde da je Dubrovnik hrvatski grad. Samo dva puta u istoriji, od 1942.1944 i od 1991. do danas….oba puta u NDH. Stvaerno mi Srbi treba da nestanemo koliko smo politički nepismeni….
John Malkovich je porijeklom iz Crne Gore, a to je i sam naglasio. Ali nije to važno, nego ovo što je napisao advokat Savić da su Srbi u Dalmaciji od 7 vijeka i pokazao je da misli i da prihvata veliku laž da su Sloveni stigli na ove prostore u 7 vijeku otud sa Karpata. Čim to pročitam kod nekog ili čujem prekidam čitanje ili slušanje. Vjera ne određuje pripadnost nekom narodu, ali zna da vjerska različitost kod istih dovede do krvoprolića, još ako se podstakne sa strane radi interesa – Srbi i Hrvati su isti narod, različite vjere, ali se mrze i nikad neće biti poštovanje između njih, sem u pojedinačnim slučajevima, Rusi i Ukrajinci su sličnog porijekla ( vikinško-tatarsko-mongolsko-slovenskog ), iste vjere je većinsko stanovništvo, ali se mrze i biju, Jevreji i Palestinci su isti narod, ali se mrze i ratuju, itd. U Konavlima i u Dubrovniku su Srbi, a nije važno koje vjere, ako su svjesni svojeg porijekla, ali su to sve manje i manje i mrze one koji nijesu kao oni. Otac Ruđera Boškovića je bio pravoslavac, ali mu je sin postao katolik. U jednoj porodici u Bihoru bilo je slučajeva da se jedan sin zove Miloš, a drugi Smajo, a sad su svi Bošnjaci ( austrougarska izmišljotina) ili muslimani. U Konavlima postoje crnogorska prezimena sa našom nošnjom, ali katolici. To je prokletstvo i nijedan narod se toliko nije prevjeravao kao Srbi. I za to treba kriviti strance? Ne sprdajte se, sve je do nas. U Crnoj Gori postoje danas oni koji se smatgraju da su iz druge zemlje, iako su mu tu svi i nijesu mrdali, ali ako im daš para biće i Paragvajci. Sagledaj svoje greške da bi druge napadao. Pa zar ne postoje sada u Crnoj Gori Srbi, Srbijanci i Crnogorci, a svi istog porijekla i iste vjere pravoslavne. Komunisti su izmislili da je navodno Đilas stvorio crnogorsku narodnost, a veliki Njegoš koliko je samo puta spomenuo Crnogorce, Crnogorke i Crnu Goru. Pravi patriotizam se ogleda u tome da voliš svoju zemlju, a možeš da ne priznaješ njenu vlast, grb, zastavu.
Nevjerovatno je koliko neznanja i površnosti vlkada među Srbima iu dsana danas. Srpstvo Dubrovcnika je opisano u mnogim djelima velikih naučnika a 2023. Hrvatska se protiv postavljanju bilborda u drugoj zemlji koji navode istporijsku istinu da su Dubrovčani bili Srbi, pisali ćirilicom i govorili srpskim jezikom. NE POSTOJI NIJEDAN DOKAZ DA SU DUBROVČANI IKAD BILI HRVATI. Svi pjesnici, pisci i političari uvijek su pisali i govorili da su Dubrovčani i da su Srbi katolici, tako da o tome među normalnim ljudima nema rasprave. Kako je govorio veliki Vladika Nikolaj, ubi nas neznanje. Srbi, pobogu, probudite se, nedavno je preminuo posljednji Srbin katolik, Miljenko Reljić, čiji je deda bio Mato Gracić, a o kom je knjigu napisao advokat Predrag Savić.
Ja sam nešto opet zbunjena. Patrijarh Porfirije i Dodig stalno ponavljaju da je Srbin samo onaj koji je pravoslavni, a vi ovđe propagirate da je Srbin katolik. Sjutra ćete reći i musliman.
Rekli ste i vi pre nego što ste postali po nacionalnosti – Muslimani.
Sjeca li se neko kad je americki glumac John Malkovich dosao u bivsu Yu pa bio u Zagrebu? Negdje u samom pocetku 80ih. E sad, jel bilo u nekim novinama ili na tv, ne sjecam se, ali rece on da je njegovo porijeklo iz Dubrobnika i da je on Srbin katolik. Posto se tada nije smjelo ni pomisliti takvo nesto a kamoli javno izreci svi oko njega su ostali ko da ih je mlatnulo po glavi, a posto je JMalkovich bio svjetski pa jos americki, pa jos tako poznat i mocan, svi su progutali knedle i nastavili nekakve nesuvisle price. Tada se jos nije govorilo rimo-katolici nego samo katolici. Rimo je uslo u siroku upotrebu uoci ovoga rata pa dalje, bar sto se tice nasih katolika.