“Pravoslavlje smrdi kao lešina”: Danas protestuju, a nagrađivali govor mržnje

U zemlji koja je više od sedamdeset odsto pravoslavna, apsurdno je ali i simptomatično da upravo pravoslavlje i sve što je uz njega vezano predstavlja trn u oku samozvanoj „građanskoj eliti“. Najsvježiji primjer je hajka na pjesnika Bećira Vukovića, dobitnika Trinaestojulske nagrade, protiv koga su se okomili upravo oni koji su do juče ćutali na otvoreni govor mržnje prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi.

Podsjetimo, u istoj ovoj državi, ne tako davno, najveće državno priznanje dodijeljeno je Andreju Nikolaidisu, čovjeku koji je bez imalo ustezanja pravoslavlje u Crnoj Gori nazvao „kužnom lešinom koja smrdi do neba“, a vjernike „zločinačkom pastvom“ čiji su „pravi zlikovci popovi“. Takav jezik – u bilo kojoj normalnoj državi – bio bi sankcionisan i javnosti prezren. U Crnoj Gori bio je nagrađen. Tada nije bilo protesta, niti su se okupljali „uvrijeđeni građani“. Nijesu se pisale patetične kolumne o „vrijeđanju osjećanja“. Nagrada je ostala. I sramota s njom.

Danas, kad je Bećir Vuković dobio istu nagradu – pjesnik čija riječ ne širi mržnju, već svjedoči identitet i vjeru naroda koji je preživio sve udare bivšeg režima – ta ista klika koja je aplaudirala Nikolaidisu, organizuje proteste. Jer nije problem u „registraciji djela“, niti u procedurama. Problem je što je Vuković Srbin.

Isti oni koji su se 2020. godine zaletjeli da otimaju hramove, pa ih je narod skinuo s vlasti i poslao u opoziciju – sada bi da odlučuju ko smije da dobije nagradu, a ko ne. Pritom, upravo oni su napravili presedan: u Crnoj Gori je govor mržnje prema većini bila zvanična politika, a svako ko bi taj narod branio, bio bi „fašista“, „nacionalista“ ili „vjerski fanatik“.

U zemlji u kojoj je mržnja prema pravoslavlju bila ulaznica za priznanja, nema ništa prirodnije nego što će se isti taj mehanizam pobuniti kad nagradu dobije neko ko nije njihov. Ako je Nikolaidis bio lice njihove kulture, onda je Vuković podsjetnik da ta „kultura“ nikada nije bila kultura – nego licemjerje u službi politike koja je na kraju poražena. I sve što im je preostalo jeste da protestima kriju da je Vuković živ dokaz da je narod jači od njihovih laži.

Zato, dok traje ova halabuka, vrijedi se podsjetiti: Trinaestojulska nagrada ne bi smjela da bude oružje u ideološkom ratu. Ali ako je već takva postala – bolje je da je drži u ruci onaj ko pjeva, nego onaj ko pljuje.