Pištolj iz kojeg je pucao Gavrilo Princip: Simbol slobode od tiranije

Ovo je oružje slobode i oružje protiv feudalne tiranije i kolonijalizma stranog zavojevača čiji je cilj bio da od Srba i Srbije napravi afričku koloniju. Ovim pištoljem je mladi 19-godišnji gimnazijalac Gavrilo Princip na Vidovdan 1914. godine u Sarajevu pokrenuo lavinu istorijskih događaja koji su doveli do Prvog svetskog rata i svih posledica koje su iz njega proistekle komunizma, nacizma ali i Drugog svetskog rata.

90 godina je vladala potpuna nepoznanica o tome gde se ovaj pištolj nalazi. Mislilo se da je u vihoru rata nestao i niko nije znao šta se sa njim dogodilo. Nakon 12-dnevnog suđenja u Sarajevu, oktobra 1914. godine, na kome je Princip osuđen na maksimalnu kaznu od 20 godina teškog zatvora (izbegavši smrtnu kaznu pošto je bio mlađi od 20 godina), austrijski upravitelj Bosne je tokom rata odneo pištolj kojim je izvršen atentat u Beč predao ga izvesnom jezuitskom fratru Antonu Puntigamu.

Zajedno sa Principovim pištoljem, predao je i ostale predmete vezane za sarajevski atentat: krunicu sa kaiša nadvojvotkinje Sofije, presvlaku jastuka na kome je nadvojvoda Franc Ferdinand odmarao glavu nakon ranjavanja i bombe i pištolje Principovih saučesnika.

Fratar Puntigam je planirao da nakon rata otvori muzej, međutim to se nikada nije dogodilo pa su ga jezuiti nakon njegove smrti, ponudili porodici Habzburg, što su oni odbili da prihvate. Tako je ovaj pištolj, ostao na prašnjavom tavanu jezuitskog manastira u južnoj austrijskoj pokrajini Štajerskoj sve do 2004. godine kada je pronađen i predat na čuvanje austrijskom vojnom muzeju.

U pitanju je poluautomatski pištolj marke „Brauning“, model „FN 1910“, serijski broj „19074“ sa dejstvom po sistemu kratkog trzaja zatvarača sa sakrivenim udaračem i povratnom oprugom smeštenom oko cevi, kog je osmislio čuveni američki konstruktor Džon Brauning. Pištolj koji je Princip koristio proizvela je firma „Fabrique Nationale de Herstal“ iz Belgije. Brauningov model „FN 1910“ predstavljen je 1910. godine unevši značajnu inovaciju: povratnu oprugu smeštenu oko cevi. Taj model je bio dostupan u kalibrima 9h17mm („kratka devetka“ ili .380 ACP) sa okvirom od šest metaka i 7,65 h 17 (.32 ACP) sa okvirom od sedam metaka. Težina pištolja kog je koristio Princip bila je 0,59 kg, dužina 153 mm, dužina cevi 88 mm, brzina paljbe 20 metaka u minutu, a brzina zrna 580 ili 510 m/s.

Ovaj pištolj je bio veoma pogodan za policijske i žandarmerijske snage širom Evrope. Za samo nekoliko godina od početka proizvodnje bio je u naoružanju policija Belgije, Holandije i Danske, a nakon završetka rata, njegova primena se proširila i na mnoge druge zemlje. Bio je u proizvodnji sve do 1983. godine.

Pištolj kojim je izvršen sarajevski atentat, zajedno sa ostalim predmetima vezanim za taj događaj, danas se čuvaju u Austrijskom vojnom muzeju u Beču.

Izvor: Fejsbuk stranica „Istorija Srba“