Petronijević: Sankcije kao instrument spoljne politike zemalja anglosaksonske sfere uticaja nisu nepoznate u praksi međunarodnog prava

Saopštenje za javnost predsednika Centra za obnovu međunarodnog prava, advokata Gorana Petronijevića, prenosimo integralno

Odlukom Saveta EU 2021/2125 od 02.12.2021. godine uveden je peti paket restriktivnih mera prema Belorusiji. Ovaj, poslednji, paket sankcija EU prema Belorusiji posledica je navodne migracione politike Belorusije i izazivanja „migrantske“ krize na granicama sa Poljskom i Litvanijom.

Primena ovog paketa sankcija pogodila je privredu i privrednike ove zemlje. Pod udarom su se našle turističke organizacije i hoteli, koji su navodno pružali usluge migrantima, nacionalna avio kompanija „Belavia“, ali i kompanije iz hemijskog i naftnog sektora, koje nisu imale nikakve veze sa nastalom krizom.

Sankcije kao instrument spoljne politike zemalja anglosaksonske sfere uticaja, nisu nepoznate u praksi međunarodnog prava, i ako je njihova pravna priroda uvek bila sporna. Tako, i ovoga puta, EU je upotrebila svoj dobro razvijeni regulacioni mehanizam u cilju zaštite svojih političkih interesa.

Ono što je u ovoj situaciji nedopustivo nije usvajagьe mera Saveta EU prema Belorusiji, već odluke Vlada zemalja Zapadnog Balkana od 22.12.2021.godine, kandidata za članstvo u EU, o pridruživanju sankcijama EU protiv Belorusije. Ovo se posebno odnosi na Republiku Srbiju, a problem je kako politički, tako i pravni. Sa političke tačke gledišta, apsolutno je nedopustivo da se zarad „usaglašavanja zajedničke spoljne politike“ sa regionalnom organizacijom, čiji i niste članovi, ugrožavaju odnosi sa jednom od najprijateljskijih zemalja koje Srbija ima. Sa pravne strane, nedopustivo je da odluka o uvođenju sankcija, kao najtežeg oblika narušavanja odnosa sa drugom nezavisnom državom, bude doneta mimo Narodne Skupštine.

Stoga, Centar za obnovu međunarodnog prava, poziva na dijalog o ovoj temi sa predlozima za izmene Ustava i Zakona o referendumu, gde će pitanja koja su od najvećeg značaja za Republiku Srbiju, a to jeste svakako uvođenje sankcija drugim nezavisnim državama, biti isključivo izraz volje naroda.