Novo izdanje Knjižare So: „Legende iz Boke Kotorske“ Tomislava Grgurevića

Tokom 65. Međunarodnog beogradskog sajma knjiga, kao dvadeseti naslov u ediciji „Bokeljologija“, s logom hercegnovske Knjižare So, izašle su iz štampe „Legende iz Boke Kotorske“ Tomislava Grgurevića (1935-2009).

Rijetki su primorski krajevi koji imaju toliko legendi kao Boka Kotorska.

Iako su u prošlosti Bokom Kotorskom isprva vladali Grci, potom Iliri, pa Rimljani, kasnije Sloveni, posebno su vrijedne legende iz antičkih vremena. Stvoren je takođe i veći broj legendi upravo o Ilirima i burnim događanjima toga doba, posebno o prvoj velikoj ženi u istoriji Boke – kraljici Teuti.

U vrijeme kada je počela da slabi vojna moć Rimljana, stižu Sloveni.

Posebnu vrijednost predstavljaju legende o tome kako su prije tri ili više hiljada godina nastajali ili nestajali brojni gradovi.

U Boki Kotorskoj postoji i više kazivanja kako su neka mjesta dobila imena, kao npr: Vilina pećina, Pašina jama, Špiljari, Kotobilj, Glavati, Trojica i mnoga druga.

Postoji veći broj legendi o ličnostima koje su vladale ovim krajevima, od Kadma pa do srpskih srednjovjekovnih vladara. Sačuvane su i legende o feudalnim vladarima i velmožama iz vremena Nemanjića, Duklje i obnovljene Zetske države, Balšića i Crnojevića.

Djelovanje vila takođe je tema bokeljskih legendi. Neke nose imena po lokalitetima u kojima su bile nastanjene: Lovćenska vila, Pestingradska vila, Orjenska vila, Primorkinja vila…

Vile nijesu jedina lica iz svijeta fantastike: prisutni su takođe vampiri, zli duhovi, vukodlaci, te aždaje, krilati konji, pećinski i podvodni duhovi. Ova natprirodna bića naješće su zločesta, spremna da kazne ljude za učinjena nedjela, katkada i bez pravog povoda.

Brojne su i legende o svecima. Radi se o veoma starim legendama od kojih jedan broj ima svoju potvrdu u istorijskim činjenicama što se posebno odnosi na legende o Svetom Tripunu, i dvoje kotorskih svetaca: blaženoj Ozani i blaženom Graciji. Po svojoj literarnoj vrijednosti ističu se neke legende o Nemanjićima i Svetom Savi.

Prvu promociju »Legende iz Boke Kotorske« imale su u Kotoru, 14. novembra 2022, u okviru obilježavanja Dana grada opštine, u organizaciji Kulturnog centra i Gradske biblioteke i čitaonice. Tom prilikom govorili su urednik Nikola Malović, advokat Boško Grgurević u ime porodice i Marija Starčević, rukovoditeljka Biblioteke.

Objavljivanje ove vrijedne knjige potpomoglo je Ministarstvo kulture i medija Crne Gore.

Gligo Bjelica