Njegošev zavjet: Jesmo li pod prokletstvom vladike Rada?
1 min read
Kapela
Na današnji dan, 13. novembra 1813. godine rođen je Petar II Petrović Njegoš, veliki srpski vladika, državnik, filozof i pjesnik.
Na vladarski tron Crne Gore stupio je nakon smrti Svetog Petra Cetinjskog, kao sedamnaestogodišnjak. Na početku vladavine ukinuo je guvernadurstvo i učvrstio organe državne vlasti – Senat, Gvardiju i perjanike. Uveo je poreske klase, kako bi osigurao prihode za državnu kasu. Podigao je vladičansku kuću, Biljardu. U Mlecima je nabavio ćiriličnu štampariju i osnovao je prvu svetovnu školu u Crnoj Gori. Na vojno-političkom planu nastojao je, više diplomatskim putem, nego oružjem, da očuva mir i teritorijalnu cjelovitost Crne Gore.
Kao vatreni pobornik ideje jugoslovenstva zalagao se za oslobođenje porobljenih slovenskih naroda na Balkanu.
Petar II Petrović Njegoš najznačajnija je ličnost u istoriji srpske kulture i književnosti. Njegoš je bio i ostao velika zagonetka ne samo neponovljivim djelom nego i svojom ličnošću, životom i smrću. Njegoševo djelo je veliki izazov ne samo za književne istoričare, teoretičare i kritičare već i za filozofe i druge naučnike i stvaraoce. Njegošev život, i pored svekolike surove realnosti u kojoj je živio, stvarao i vladao (o čemu svjedoče sačuvana dokumenta ili podaci iz literature), takođe sve više skriva koprena misterioznosti i sve više je, kako vrijeme odmiče, u svijetu legende, a ne istorije. Njegoš je na Lovćenu, na Jezerskom vrhu, podigao crkvicu i posvetio je svome stricu Svetom Petru Cetinjskom.
Prilikom podizanja, a i neposredno pred smrt, Njegoš je izrazio želju da u ovoj crkvi bude i sahranjen, Njegošev ađutant i prijatelj, kasnije i državni sekretar crnogorskog knjaza Danila. Medaković je zabilježio i Njegoševe riječi kojima obavezuje Crnogorce da ga sahrane na Lovćenu:
“To je moja potonja želja, koju u vas ištem da je ispunite, i ako mi ne zadate Božju vjeru da ćete tako učinjet, kako i ja hoću, onda ću ve ostaviti pred prokletstvom, a moj posljednji čas biće mi najžalostniji i tu moju žalost stavljam vami na dušu.”
Iz bojazni da bi se Turci mogli noću prikrasti na Lovćen i počivšem vladici odrubiti glavu, sahranjen je Njegoš u Cetinjskom manastiru, da bi 1855. godine njegove kosti bile prenešene na Lovćen. Znajući za važnost i simboliku Njegoševe kapele i Lovćena, Austrijanci su, tokom Prvog svjetskog rata, iz Bokokotorskog zaliva bombardovali ove svetinje, a nakon kapitulacije Crne Gore, okupatorski guverner Veber, po naredbi Vrhovne komande, naredio je ekshumaciju Njegoševih kostiju, kako bi se njegova Zavjetna kapela srušila i na tom mjestu izgradio spomenik u znak austrijskog osvojenja Lovćena. Mitropolit crnogorski, Mitrofan Ban, pokušao je da u ime građana Cetinja umoli okupatora da odustane od ove namjere. Mitropolit nije uspio. Ekshumacija je izvršena i Njegoševi ostaci su nakon obavljenog parastosa prenešeni u Cetinjski manastir.
Njegoševa crkvica je razrušena i raspisan je konkurs za izgradnju spomenika ali ova ideja nije ostvarena jer je Austrija izgubila rat i stvorena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1918. godine. Odlukom Svetog arhijerejskog sabora i Svetog sinoda Srpske pravoslavne crkve, po predlogu mitropolita crnogorsko-primorskog Gavrila Dožića iz 1920. godine, Njegoševa kapela imala se obnoviti. Pet godina kasnije, Njegošev zavjet je po drugi put ispunjen, a izvršio ga je kralj Aleksandar Karađorđević, unuk crnogorskog kralja Nikole. Osvećene je izvršio mitropolit crnogorsko-primorski Gavrilo Dožić. Kovčeg su u obnovljenu kapelu unijeli kralj Aleksandar Karađorđević, članovi Vlade i mitropolit Gavrilo.
Po spuštanju kovčega u sarkofag, odslužen je svečani pomen. U sarkofag su spušteni komadić svilene Njegoševe odjeće nađen pri otkopavanju stare kapele i albanska spomenica koju je kralj Aleksandar skinuo sa svojih grudi. Za vrijeme spuštanja poklopca na sarkofag, kralj Aleksandar je otpasovao svoju sablju, predao je kraljici Mariji, te položio na spušteni poklopac veliku srebrnu palmovu granu da bi nakon toga od kraljice uzeo sablju, izvadio je iz kora i položio na sargofag da tu prenoći. Oko groba je postavljena vojnička straža. Ni tokom Drugog svjetskog rata Njegoševa kapela nije bila pošteđena. Okupatorska italijanska vojska je oštetila Kapelu, ali, srećom, pričinjena šteta nije bila velika. Međutim, rušenje Njegoševe kapele do samih temelja nije bilo djelo stranaca. Opštinska skupština Cetinja donijela je, 1968. godine, odluku o podizanju Njegoševog mauzoleja na Lovćenu po projektu i izradi Ivana Meštrovića. Ubrzo je Zavod za zaštitu spomenika kulture Crne Gore dao odobrenje Opštini Cetinje da “izmjesti kapelu”.
Najumniji ljudi iz cijele zemlje su stali o odbranu Njegoševe kapele, ističući da se mora poštovati vladičin zavjet. Kao kompromisno rješenje predlagano je da se mauzolej posvećen Njegošu podigne na Cetinju. Livada na Ivanovim Koritima bila je mjesto gdje treba premjestiti Njegoševu kapelu. Svetogrđe je ubrzo uslijedilo i Njegoševa zavjetna kapela porušena je do temelja. Od 1974. godine, na njenom mjestu se nalazi Meštrovićev mauzolej.
J E S M O ! ! !
… naravno da smo pod “proklestvom” Njegosa, on je nesto (ne mnogo) pozeleo, “mi” (komunci) su to “otpostovali”, … sto pre ispunimo njegovu zelju pre cemo se vratiti sebi, bogu Jednom, … Njegos je pre svega bio duhovna vlicina pa se ostalo, “vladika”, dzavnik, pesnik i “filozof”, … bio izdank nase (Srbi/Rusi) misli (kultre, znanja i obreda), koja je davno zapretanao, … voljom boga Jednog, sve nase se ponovo vraca (istina polako izlazi na videlo), bice ponovo Njegoseva kapela, dje je on pozeleo, sa SRECOM ! … aj’ zdravo, …
NEMA POVRATNOG UDARCA U ODNOSU IZMEĐU ČOVEKA I ZVEZDA !!!!!
OVAJ NAŠ SVET JE SIMFONIJA KOJU JE KREIRAO GENIJALNI KOMPOZITOR- NE VIDI SAMO ONAJ KOJI TO NEĆE DA VIDI !!! ČIM NEKI “MUZIČAR” ZASVIRA POGREŠNU NOTU, A TAKVIH JE NAS I PREKO VIŠE, ODMAH NASTAJE DISHARMONIJA KOJU SVEDOČIMO VEKOVIMA! HARMONIJI NA BALKANU, I U SVETU GENERALNO, DOPRINOSE LJUDI KOJI PRIHVATAJU SVOJE MESTO U NJEMU, KOJI OSEĆAJU EMPATIJU PREMA BLIŽNJEM, LJUDI MUDRI I PRAVIČNE, DUBOKE SOLIDARNOST KOJA BI TREBALO DA SJEDINJUJE SVA BIĆA ! MEĐUTIM, TO JE UTOPIJA, SVET NIJE TAKO USTROJEN, ČOVEK JE GREŠKA I RETKI SU TRENUCI KADA JE DOSTOJAN SEBE I STVORITELJA!!!!
GORKO JE ČOVEK BITI DOK NAM SRBSKU KRV DO POSLEDNJE KAPI, SRBSKE ORGANE, SRBOSEKOM “BRAT”VADI, I SA NAMA “BRATI” U KLEČKOJ, GOSPIĆU, JADOVNU,JASENOVCU,LOBORU, JABLANCU, MLAKOJ, BROSNICI , USTICI, STAROJ GRADIŠKI, SISKU, JASTREBARSKOM, GORNJOJ RIJECI,LEPOGLAVI, KRUŠĆICI……..
GREŠNI SMO DO BOGA, JER SMO IM TE LOGORE I ZLOČINE OPROSTILI I DOZVOLILI IM DA IH NA NAŠOJ NEJAČI PONOVE, JER SMO IM PONOVLJENE ZLOČINE AMNESTIRALI, JER SMO POSTALI KUKAVICE KOJE ĆUTEĆI TRPE , UMIRU BEZ LJUDSKOG DOSTOJANSTVA,U KRVAVOM ROPCU,BOLESTI, NEMAŠTINI ……. DOBRA I PRAVIČNA BORBA JE ONO ŠTO SVAKU STVAR ČINI SVETOM I NA NAMA JE DA BEZ JADANJA IZNESEMO SVE ŠTO NAM BOGOVI ŠALJU !!!
KAPELA NA LOVĆENU, POTOPNJEN MANASTIR SV.ARHANGELA MIHAILA I GROBOVI NAŠIH RATNIKA IZ RATOVA 1912-1918. KOD VALJEVA , NAŠI POPALJENI I OSKRNAVLJENI PRAVOSLAVNI MANASTIRI NA KOSOVU I METOHIJI , GROBOVI NAŠIH MUČENIKA NA PROSTORIMA “BRATSKE NAM”SFRJ, KRAJPUTAŠI, PORUŠENE ŠKOLE…….NAŠ SU NEOPROSTIV GREH SVE DOK IH NE OBNOVIMO I PONOVO IZNESEMO NA SVETLO DANA!!! NOVIH PRAVACA NEMA, POSTOJI SAMO JEDAN: OD SRBINA, PRAVOSLAVCA PREMA SRBINU PRAVOSLAVCU, I SVIM DRUGIM ČASNOMISLEĆIM, DOBRONAMERNIM NAM, POŠTENIH LJUDIMA ! U SUPROTNOM ĆE NAS NESTATI, PREVASAHODNO ZAHVALJUJUĆI NAŠIM NEZAJAŽLJIVIM, GRAMZIVIM KVAZI POLITIČKIM LIDERIMA I POLITIČKIM OLIGARHIJAMA KOJI USPEH VELIČANSTVENIH LITIJA I SVENARODNOG JEDINSTVA PRAVOSLAVNOG SRSBKOG NARODA, MONAŠTVA I SVEŠTENSTVA MCP, BESRAMNO SEBI PRISVAJAJU !!!!!!
@Vlatko
Sve je tačno osim broja. Jezerski vrh srećom nije skraćen 17 metara, jer sadašnja kota je 1657, ta visina je na platou ulaza u mauzolej. Stara kota je bila 1660, na mjestu gdje je bio postament crkvice. Mauzolej je ukopan u vrh, ne bih znao tačno koliko. Demontiranjem mauzoleja ostaće rupa na vrhu, koju bi trebalo ispuniti lovćenskim prirodnim kamenjem. Moglo bi dobro da posluži morensko kamenje i materijal oko jezera. To bi bio ozbižljan poduhvat koji bi zahtijevao precizni projekat. Vrijeme ne bi trebalo da bude faktor. Katedrale po Evropi su građene po više od 200 godina. To bi nam svima, što je neko već rekao, kolektivna crnogorska pokora. Kamen po kamen, po polako. Isto tako i sa mauzolejem. Nikakvog rušenja. Postupna i detaljna demontaža i podizanje na drugom mjestu. Ja predlažem Titograd, pored bronzanog Tita. Može i na Cetinje, pa da prebace onda i Tita na Cetinje. To je lakše, zadužili bi Kašćelana i Vukovića, a kombi neka vozi kralj Ilir…
Podatak da je Lovćen skraćen 17 m sam još davno pročitao u Pobjedinoj publikaciji Sumrak Lovćena. Tu su tekstovi naših pisaca i umjetnika koji su se tada suprostavljali protivzakonitom rušenju kapele. Između osali je i Fortuna, tj Kilibarda dok nije konvertirao. Dobro bi bilo da Gojko svaki dan izbaci po jedan takav tekst na ovom portalu, kao i tekstove Komnena Bećirovića
Što se tiče mauzoleja, treba ga proslijediti Zagrebu i zagrebačkim pounijaćenim crnogorcima.
… Nami na dušu! Na dušu nama bez duše!
Baš je naš’o kome će na dušu!? Čudi me. Znao nas je kao niko!
Mogao je da predpostavi.
… Zavjetnu želju vladike prekršili !??
To možemo samo mi!
Pa se još pitamo nijesmo li prokleti!??
Jok, nijesmo!
Bruka smo svijeta.
Nesoji. Pa se još pitamo nijesmo li prokleti!????
… Svakog nam se dana kaže, pa jopet.
Zaboravih link koga evo
http://www.tvorac-grada.com/ucesnici/komnen/srpski/becsestidizlocina.html
U Boga se nadam da će prokletstvo stići sve koji učestvovali u rušenju i podršci rušenja kapele.
Od studentskih dana se zalažem za povratak kapele i Vaskrs Njegoševe Crne Gore. Don Francisko je donio velike pare iz Vatikana i ponudio Vladiki Danilu Dajkoviću, koji je odbio i imao je jedine masovne demonstracije u bivšoj SFRJ. Ali, izaslanika Vatikna je primio tadašnji predsjednik skupštine CG. Pare su nuđene da bi CG se pounijatila.
Tito je angažovao Ivana Meštrovića da osimsli mauzolej i završi ono što je započeo 1916. godine. Lovćen je skraćen za 17 m, a mauzolej kada se gleda iz vazduha e u obliku ustaškog slova U. Tada su Vatikan i Zagreb stavili šapu na Lovćen Crnu Goru i upravljaju preko domaćih izdajnika.
Srbi su je porušili 1925. godine.
Austrougarska careina ruši Njegošev hram na Lovćenu.
Cijela priča iz bečkih arhiva.
Sjetih se dok ovo citam posjte Knjaza Nikole poznatom pametaru Suli Radovom,pita ga Nikola,Sula bojis li se,aSula mu odgovara,bojim se gospodaru,Nikola iznenadjen pita ,a cega Sula,da se na ovu potonju uru ne obrukam ! Ovi danasnji koji su protiv obnove kapele,ne znaju ni sto je bruka,a za cast I moral ne haju. Dogodine na Lovcenu.
“Njegošev zavjet: Jesmo li pod prokletstvom vladike Rada?”
Naravno da smo pod prokletstvom! I bicemo sve dok se Jezerski vrh ne dovede u prvobitno stanje i podigne crkvica kakva je i bila. Ako neko ima prigovor da crkvica treba da ima prvobitnu formu bez postamenta kakva je bila prije austrijsko-hrvatskog divljastva)*, neka tako bude, ali to podrazumijeva demontiranje i uklanjanje mauzoleja i rekonstrukciju Jezerskog vrha u prirodno stanje. Drugog resenja nema. Svako podizanje crkvice pored onog cuda je samo sprdnja, veca nego sadasnja.
)*
Crkvica je tesko ostecena, ne u vrijeme borbi januara 1916, nego vise od 5 mjeseci poslije crnorgorske kapitulacije, kada je crkvica bombardovana topovima sa austrijske krstarice (imena se ne sjecam, ko zna moze da dopuni), koje je izvela hrvatska posada. Zasto se taj podatak krije i dan danas ne znam.