Najmasovniji jednodnevni pokolj ustaša u Drugom svjetskom ratu

Pavelićeve ustaše su 7. februara 1942. godine poklale svo srpsko stanovništvo u tri sela na periferiji Banje Luke – Drakuliću, Šargovcu i Motikama – i sve Srbe rudare u rudniku Rakovac nedaleko od grada. Samo u tom jednom danu usmrćeno je oko 2.500 Srba. Tačan broj još nije utvrđen. Taj pokolj ima sljedeće karakteristike:

– to je najmasovniji pokolj Srba na kućnim ognjištima u jednom danu koji je izvršila Pavelićeva Nezavisna Država Hrvatska tokom cijelog svog postojanja.

U logorima, naročito u Jasenovcu, jeste bilo još masovnijih likvidacija i u jednom danu, ali ustaše nigdje drugdje nisu u jednom danu poklale toliko Srba na terenu, u njihovim kućama. Pokolj je počeo u ranim jutarnjim časovima i bio završen u toku dana, do 14 časova;

– to je najveći broj Srba koje su Hrvati usmrtili u jednom danu i na jednom mjestu van logora u celoj istoriji odnosa i sukoba Srba i Hrvata. Srbi inače nisu nikada vršili genocid nad Hrvatima;

– to je najveći broj usmrćenih civila u jednom danu u svojim domovima na tako malom seoskom prostoru ne samo u Drugom svjetskom ratu već i u cijeloj istoriji čovječanstva;

– to je najrafiniranije isplaniran, pripremljen i sproveden pokolj tako velikog broja Srba na terenu od strane Nezavisne Države Hrvatske;

– genocid (pokolj) izvršen je nad potpuno i apsolutno mirnim srpskim stanovništvom, koje je bilo sasvim lojalno državi u kojoj je živjelo i potpuno poslušno svim njenim predstavnicima i organima. To nije, dakle, bila odmazda za neke prekršaje, već ogoljeno etničko čišćenje;

– pokolj u tri navedena sela na periferiji Banje Luke izvršen je samo i jedino zato što su tamošnji stanovnici bili pravoslavne vjere, odnosno Srbi;

– u pokolju Srba učestvovale su i njihove komšije Hrvati;

– niko od komšija Hrvata, niti ma ko od njih van sela, nije signalizirao Srbima da će biti poklani 7. februara 1942. godine i tako im pružio šansu da se bar neko bježanjem ili skrivanjem spase, iako su mnogi znali za pripremu pokolja;

– pokolj Srba u Drakuliću, Šargovcu i Motikama izvršen je sa znanjem i odobrenjem, a vjerovatno i po nalogu, tadašnjeg šefa jedne države, poglavnika Ante Pavelića. Tako nešto nije se smjelo niti se moglo uraditi bez njegovog znanja.

Pavelić je na nekoliko nedjelja prije klanja poslao iz Zgreba u Banju Luku dobro opremljenu i obučenu elitnu ustašku jedinicu da se pripremi za pokolj Srba i da ga izvede. Bio je to odred izabranika iz njegovog ličnog obezbjeđenja, takozvani „tjelesni zdrug“, veličine bataljona, koji je predvodio stari i provjereni ustaša Josip Mislov, Pavelićev saradnik i prijatelj iz ustaškog logora Lipari u Italiji. Time je i šef države Ante Pavelić lično učestvovao u pripremi tog najvećeg i najkrvoločnijeg jednodnevnog pokolja Srba;

– pokolj je pripremio najmonstruozniji i najekstremniji visoki dostojanstvenik državne vlasti, ranga bana, banjalučki stožernik dr Viktor Gutić. Dakle, neposredni organizator pokolja je najveći ustaški zločinac sa prerogativima visoke državne vlasti;

– pokolj je izveden uz saglasnost, pomoć i neposredno učešće katoličkih sveštenika, a naročito banjalučkog župnika Nikole Bilogrivića, koji je u Banjoj Luci prisilno pokatoličio 1.500 Srba, i fratra franjevca Tomislava Filipovića, potonjeg upravnika logora u Jasenovcu i Gradiški. Tako je i u tom pokolju najočiglednije prikazana i dokazana sprega Katoličke crkve i ustaša u genocidu nad Srbima;

– pokolj je neposredno vodio i sam svojom rukom pokazno klao Srbe najmonstruozniji izdanak Katoličke crkve, fratar Tomislav Filipović zvani Fra Satana. On najbolje simbolizuje dubinu patološke mržnje i veličinu zločina koji je katoličko sveštenstvo na ovim prostorima, inspirisano i podsticano iz Vatikana, moglo da čini i činilo srpskom narodu;

– pokolj srpskog stanovništva oko Banje Luke povezan je s Pavelićevim planovima o tom gradu kao prestonici Nezavisne Države Hrvatske, u kojoj i oko koje nije smjelo biti Srba;

– preživjeli Srbi u Drakuliću, Šargovcu i Motikama i njihova rodbina živjeli su posle Drugog svjetskog rata u tim selima u miru i slozi sa svojim komšijama Hrvatima, među kojima je bilo i učesnika u pokolju za koje su Srbi znali, kao da pokolja nije ni bilo. Niko od njih nije tražio ni sprovodio osvetu;

– iako je pokolj Srba u Drakuliću, Šargovcu i Motikama „najreprezentativniji“ čin i simbol ustaške i klerofašističke genocidnosti nad Srbima, pa i ukupne politike NDH, sa ovdje naznačenim karakteristikama koje tako skupno ne idu ni uz koji drugi zločin NDH, o pokolju se malo zna, skoro ništa. O njemu je bilo zabranjeno pričati i pisati više od pola stoljeća, pa su mnoge činjenice zanemarene i zaboravljene, dokumenta nestala, a svjedoci izumrli. To je grijeh i prema žrtvama genocida, i prema zločincima, i prema istoriji i prema etici;

– ustaše su tokom cijelog Drugog svjetskog rata ubijale Srbe u Banjoj Luci i okolini, ali pokolj u februaru 1942. godine u tri sela kod Banje Luke izuzetan je i jedinstven ne samo po broju žrtava u jednom danu već i po sastavu koljača, neviđenih i nečuvenih u svijetu, i po bestijalnosti koju su tada pokazali;

– pokolj u Drakuliću, Šargovcu i Motikama preživjelo je vrlo malo Srba. Tako je ostalo izuzetno malo pouzdanih, izvornih svjedoka. Hrvati o tom pokolju nikad nisu htjeli da svjedoče.

Izvor: vidovdan.org