Na današnji dan počeo Toplički ustanak
1 min read
Toplički ustanak
Na današnji dan, 26. februara 1917. godine, u okupiranoj Srbiji, počeo je Toplički ustanak protiv bugarskih i austrougarskih trupa, izazvan masovnim terorom, pljačkom i paljevinom sela i prisilnom regrutacijom. Okupatori su uzvratili surovim represalijama – pobijeno je oko 20.000 ljudi, a u Toplici je uništeno 55 sela.
Jablaničko-toplički ustanak je bio srpski ustanak protiv bugarske i austrougarske okupacije za vreme Prvog svjetskog rata. To je bio jedini ustanak u nekoj okupiranoj državi tokom cijelog Prvog svjetskog rata.
Istoričari, domaći i strani, koji su obrađivali jedan od dotle najvećih ratova u istoriji čovječanstva, nisu mogli da previde i ne zabilježe Toplički ustanak, jednu od njegovih snažnih i veoma upečatljivih epizoda.
Zapisi o otporu naroda na jugu Srbije, u uslovima okupacije i vladavine terora, obišli su u to vrijeme putem novinskih izveštaja mnoge delove sveta. Toplica, Jablanica, Pusta reka i druga područja, dotle anonimna čak i za dobar dio srpske javnosti, postala su poznata daleko van granica Srbije. Hrabrost, odlučnost i spremnost ljudi tih krajeva na žrtve, izazivali su nepodeljene simpatije, priznanja i podršku mnogih zemalja do kojih je dopirao glas o Topličkom ustanku.
Poštovana redakcijo. Draga braćo u Crnoj Gori, hvala Vam što ste se setili da ovim tekstom obeležite početak Topličko Jablaničkog ustanka. Kako rekoste to je bio jedini ustanak u okupiranoj Srbiji i Crnoj Gori za vreme Prvog Svetskog Rata. Nijesu Srbi više mogli da trpe teški bugarski teror u okupaciji pa su se digli na ustanak da odbrane svoju đecu, svoju čeljad, svoju kuću a pod vođstvom vojvode Koste Vojinovića, vojvode Koste Pećanca, vojvode Toška Vlahovića, kapetana Milinka Vlahovića poručnika Dimitrija Begovića i mnogih drugih Srpskih vojvoda i oficira iz Srbije i Crne Gore. Ne mogu se nabrojati sve vojvode i oficiri a kamo li ustanici koji su učestvovali u ustanku ali mogu napomenuti da su masovno u ustanku učestvovali ma bukvalno svi doseljenici iz Crne Gore počevši od podkopaonočkog sela Rastelica u Kuršumlijskoj opštini do sela Marovac na jugu opštine Medveđa. Moj đed Jošo Perov Đukanović kao podoficir Srpske vojske bio je učesnik Topličkog ustanka u kome je i ranjen i đed po majčinoj liniji Drago Đurđev Delibašić bio je učesnik ustanka kao i svi ostali bukvalno. Iz mog sela Selišta bilo je tri nosioca Karađorđeve zvezde, a iz sela Gajtan bilo je naviše nosilaca Karađorđeve zvezde njih osamnaest. Najgore nečuvene i neljudske zločine ubijajući na strašne načine i đecu i žene sveteći se za ustanak počinio je okupatorski bugarski vojvoda tane nikolov i nikad to narod u Toplici i Jablanici nije zaboravio. Hvala Vam draga braćo u Crnoj Gori što ste se setili da obeležite ovaj važan datum u istoriji Srpskog naroda. Želim Vam svu sreću ovoga svijeta i da se u budućnosti prevaziđu sve nesloge na dobrobit vaskolikog Srpskog naroda gde god da živi.
Hvala Vam sto ste se setili da objavite tekst o Topličkom ustanku. Saljem Vam bratske pozdrave i želim mnogo uspeha u radu.