Mušutište (Metohija): Liturgija pod rafalima

„Došli smo ovdje jer se ne odričemo tradicije, vjere, otadžbine. Ovdje smo jer je ovo naša zemlja, ovdje su naše kuće, ruševine naših ognjišta, ostaci uništenih crkava. Ovdje su naši životi, naša istorija, prošlost, budućnost. Tu smo da bismo dojučerašnje komšije Albance pogledali u oči i još jednom im poručili da se zavičaja ne odričemo, i da ćemo se vratiti mnogo prije nego što se oni nadaju“.

Ovo je poruka sedamdesetak raseljenih Srba iz sela Mušutište u opštini Suva Reka, na Kosmetu, koji su organizovano i ove godine došli na slavu manastira Svete Trojice u svom okupiranom zavičaju, gdje danas nema nijednog njihovog sunarodnika. Obezbjeđivala ih je tzv. Kosovska policija, uz asistiranje KFOR-a, a liturgija koju je služio jeromonah Petar Rojević iz manastira Visoki Dečani, „začinjena“ je rafalnom paljbom Albanaca.

Oglasili su se tako, koliko da stave do znanja raseljenim komšijama šta namjeravaju da urade ukoliko bi se vratili, ali i da na taj način, u svom prepoznatiljivom maniru požele „dobrodošlicu“ Srbima iz Mušutišta.

„Ništa novo. Pucali su i svih ranijih godina kada bismo dolazili da na ruševinama manastira, koji su oni sravnili sa zemljom, proslavimo krsno ime sela.Da smo se uplašili ne bismo ponovo došli. I mi smo dobro naoružani, ali vjerom u Boga i Svetu Trojicu, pa se nemamo čega plašiti. Jadne su i sitne te duše kojima je u mislima samo otimačina tuđeg i rušenje svetinja“, kaže 33-godišnji Dragan Maksimović iz Mušutišta, koji godinama već živi u Podgorici i, kako kaže, neprestano misli na povratak u rodni kraj. Prije ili kasnije, dodaje on, mi ćemo se vratiti na svoje, a oni koji ruše pravoslavne crkve i domove i prekopavaju groblja, teško da će nas tamo sačekati kad sloboda dođe.

Draganov djed po majci Dušan Živković (80) stigao je u Mušutište nakon petnaest godina od progona, i to iz Lazarevca, gdje živi u raseljeništvu od 1999 godine , kada je NATO okupirao Kosmet. Godine mu nisu predstavljale prepreku da tri kilometra pješači nepristupačnim makadamskim putem da bi došao do uzvišenja na kome se nalaze ostaci manastira, gdje su se ovdašnji Srbi oduvijek okupljali. Sa Dušanom su stigli i njegov sin Jefta, te ćerke Veselinka i Vesna. Domaćin slave bio je Milorad Arsić, a kolač za narednu godinu preuzeo je mladi Lazar Lazić, unuk Dušana Arsića. Liturgiji i saboru u Mušutištu prisustvovao je i načelnik Prizrenskog upravnog okruga Vlade Srbije Jovica Budurić i predstavnici privremenog organa srpske vlade za opštinu Suva Reka.

Neposredno pred poslednji rat u južnoj srpskoj pokrajini u manastiru Svete Trojice je živjelo i Bogu se molilo osam monahinja, rukovođenih igumanijom Katarinom Vujasin. Sestrinstvo manastira i srpsko stanovništvo sela Mušutišta napustili su ovaj kraj 12. juna 1999. godine, kako bi se zaštitili od albanskih napada. Nakon upada terorista OVK zapaljeno je cijelo selo sa drevnim hramom Bogorodice Odigitrije iz 1315. godine, a potom i sam manastir sa hramom Sv. Trojice.

Sledeće godine navršava se 700 godina otkako je izgrađen hram Bogorodice Odigitrije u Mušutištu. Raseljeni Srbi i Eparhija raško-prizrenska SPC planiraju organizaciju velikog sabora tim povodom 28. avgusta 2015. godine na ruševinama crkve.

„Biće to ujedno i prilika da svojim masovnim dolaskom pokažemo koliko nam je zaista stalo do povratka u jedno od najvećih kosmetskih sela“, kaže Dragan Maksimović, koji je u rodno Mušutište stigao u društvu poznatog podgoričkog antiNATO aktiviste Gojka Raičevića i Marinka Lugonje, bivšeg oficira VJ i priznatog grafičkog dizajnera iz Valjeva.

Srušeno svih 16 crkava i dva manastira

Mjesna zajednica Mušutište sa istoimenim selom i i zaseocima Kovače, Delovce, Dragiće, Batiće i Crkvena Mahala, gdje je živjelo oko dvije hiljade Srba, imalo je 16 pravoslavnih crkava, jedan manastir i dvije isposnice. Od toga je 14 crkava je bilo aktivno i u njima se obavljala služba. Albanski teroristi i ekstremisti su sve ove hramove sravnili sa zemljom. Od manastira Svete Trojice iz 14 vijeka na brdu u podnožju planine Rusenica ostao je samo zvonik koji svjedoči o istoriji ovog kraja, nekada naseljenog isključivo srpskim življem.