Matica crnogorska nastavlja lov na „unutrašnje neprijatelje“: Protiv SPC, istorije i zdravog razuma

U svom najnovijem javnom istupu, Matica crnogorska ponovo je pokazala da se u Crnoj Gori ne održava samo kulturna već i ideološka mržnja, i to ona koja je sve osim građanska i civilizacijska.

Umjesto njegovanja kulture, nauke i identiteta u pluralističkom društvu, ova organizacija, čiji se rad finansira iz državnog budžeta, već decenijama u kontinuitetu sprovodi kampanju protiv Srpske pravoslavne crkve, srpske istorije, srpskih velikana i svega što ne staje u usko definisan okvir „crnogorskog identiteta“ po mjeri Matice.

Posljednje saopštenje, u kojem se mitropoliti Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori optužuju za navodno „agresivno veličanje klerofašističkog četničkog pokreta“, predstavlja ne samo grubo falsifikovanje istorije, već i prozivku koja je na ivici govora mržnje.

Matica, očigledno nespremna da prihvati multietničku i multikonfesionalnu stvarnost Crne Gore, iznosi niz neutemeljenih tvrdnji, pri tom zamjenjujući teze i stvarajući opasan ideološki narativ u kojem je sve srpsko – neprijateljsko, a sve crnogorsko – apsolutno i nepogrešivo. Pozivajući tužilaštvo da reaguje na, kako tvrde, revizionizam SPC, faktički prizivaju cenzuru i progon drugačijeg istorijskog mišljenja, čime direktno ulaze u zonu zabrane slobode govora i vjerskog izražavanja.

Optužbe koje se odnose na mitropolite SPC, proslavu istorijskih ličnosti poput Draže Mihailovića ili Pavla Đurišića, i navodnu „uzurpaciju“ crnogorske istorije, predstavljaju već viđeni repertoar iz arsenala ideološkog rata koji je davno izgubljen u javnosti, ali koji se, zahvaljujući mreži institucionalne podrške, uporno obnavlja u formalnim obraćanjima Matice i sličnih organizacija.

Istovremeno, Matica izigrava tumača istorijskih činjenica, proglašavajući sve što nije u duhu partizanske istoriografije za falsifikat i zločin. Pogrdno nazivanje sveštenika poput o. Milorada Vukojičića „ozloglašenim koljačem“, otkriva ideološki fanatizam koji Maticu više svrstava u domen propagande nego kulture.

Posebno je problematično insistiranje na „neophodnosti“ Crnogorske pravoslavne crkve kao institucije koja bi zamijenila SPC u ulozi duhovnog pastira. U zemlji koja nastoji da bude demokratska i sekularna, ovakvi stavovi liče više na program jednopartijske ideološke diktature nego na pluralističku viziju budućnosti.

Konačno, pozivanje tužilaštva i Ombudsmana da sankcionišu javno izražavanje stavova koji se ne uklapaju u narativ Matice crnogorske, jasan je signal da iza ove organizacije ne stoji želja za kulturnim dijalogom već potreba za ideološkim monopolom i isključivanjem svakog ko ne misli isto.

Umjesto doprinosa pomirenju, Matica nastavlja da proizvodi nove podjele, šireći netrpeljivost i omalovažavajući svaku srpsku istorijsku, duhovnu i kulturnu vrijednost. U tom smislu, njeno saopštenje manje govori o navodnoj „opasnosti“ od mitropolita, a više o duboko ukorijenjenom strahu od istine – one koja ne može biti ućutkana ni pritiscima, ni falsifikatima, ni proglasima.