In memoriam: Čovjek koji je zborio pravo

Piše: Emilo Labuović

Tiho, kao što je živio i stvarao, nedavno se iz kruga porodice, pijatelja i širokog kruga iskrenih poštovalaca iskrao i preselio u istoriju istoričar, akademik, profesor i stvaralac, dr Miomir Dašić. Kao da je, po ko zna koji put, uzeo crni šešir, širok kaput, kišobran, za svaki slučaj, i, umjesto bulevarom, uputio se pravo na nebo, da nastavi uobičajene šetnje i nikad dovršene polemike sa prijateljem, kolegom i pažljivim sabesjednikom, dr Slobodanom Tomovićem. 

Bogata bibliografija čovjeka koji je stvarao više od pola vijeka, skoro do svog poslednjeg daha, odavno je postala neprocjenjivo blago i nasleđe istorijske nauke ne samo u Crnoj Gori. Kada bi se samo nabrojali njegovi ozbiljni naučni i istraživački projekti, studije, knjige, izlaganja na naučnim skupovima, polemike u stručnim časopisima, spisak bi uveliko nadmašio i prostor i namjenu ovih redaka.

Kao neko ko je odavno zapamtio njegov ozbiljan savjet: istorija – istoričarima, ostaviću njegovo djelo onima koji su mu dorasli ili su makar krenuli tim mukotrpnim putem traganja za prošlim i tumačenja njegovih poruka. Ono što me inspiriše za ovaj skromni nekrolog je zavičajni dug prema čovjeku koji je, kao malo ko, uspio da u beskrajnom okeanu neotkrivenog, neistraženog, neprotumačenog, u memli i prašini arhiva širom zemlje, sačuva jedno malo ostrvce zvano zavičaj. I da mu se posveti svim svojim bićem, i kao naučnik i kao sugrađanin i kao čovjek. Istraživao je i tragao za rijetkim i prašinom vremena pokrivenim tragovima Šekulara i Limske doline, tražeći i nalazeći im pravo mjesto u ukupnoj slici istorijskih dešavanja na ovim prostorima. Objektivno i nepristrasno, pošteno i ne skrivajući ništa, pisao je i svjedočio dugo trajanje, hod i posrtanje šekularskog plemena, najmanjeg među srpskim, ali dovoljno velikog da sebi izbori mjesto među stranice srpske istorije. Obimno djelo, ne samo po broju stranica, kojim je ukoričio hroniku Šekulara i kao prostora i kao plemena, kvalitetom, dubinom prodora u istorijsku tajnu, stoji rame uz rame sa ostalim njeovim djelima koja su skoro pa udžbeničkog karaktera.

Dr Miomir nije samo istraživao i pisao o Šekularu, gdje su mu korijeni, i rodnim Rovcima poviše Berana, šekularskom selu u koje je vrijeme preselilo njegove pretke. Svaki slobodni trenutak, svaki vikend, odmor, svaki povod, vodili su ga rodnom pragu, njegovom voćnjaku i crkvi koju darova. A onoliko koliko se on radovao dolasku, radovali su se i njegove komšije, prijatelji, rođaci. Jer, Miomir je kao malo koji intelektualac znao da sa akademske visine sađe na nivo običnog čovjeka, ratara, kosača, drvosječe, i da sa njima popriča, da ih sasluša i posavjetuje, ali i da uči od njih onu mudrost koja je starija i od akademske. Bio je omiljen, duboko poštovan, kako od svojih đaka beranske gimnazije, potom sudenata a onda i svih koji su imali privilegiju da ga upoznaju. Svakoj seoskoj akciji, svakoj svetkovini, tužnom ili radosnom povodu davao se bez ostatka i davao je najviše što je mogao i imao. Adresom Podgoričanin, srcem je bio i ostao Rovčanin i Šekularac, neizlječivo inficiran ljubavlju i ponosom na svoj ljudski, intelekualni i nacionalni korijen.

Odrastajući u sredini u kojoj su pravda, čojstvo istina bili sveto trojstvo, gdje se životna filozofija lakonski sublimirala u onu narodnu: „krivo sjedi ali pravo zbori“, dr Miomir Dašić je pravo i sjedio i besjedio. Za sobom je ostavio i pisani i ljudski trag dostojan svog pretka, čuvenog Daše Šekularca, dostojan njegove prestone kamene stolice na Ulici, u zavjetrini crkve Svetoga Jovana, sa koje se Šekular jednako vidi i okom i srcem. U ime nas kojima je Šekular više od adrese, njegova istorija očevina bez tapije a njegov opstanak više od obaveze i amaneta, doktore Dašiću neizmjerno hvala. Pred Tvojim likom i Tvojim djelom, šešir dolje!