Građanski pravobranilac: Raspisati referendum o gej brakovima u Crnoj Gori

Nevladina organizacija „Građanski pravobranilac“ zatražila je raspisivanje referenduma na kojem bi se građani Crne Gore izjasnili o homoseksualnim brakovima.

Iz te NVO su, u javnom obraćanju svim poslanicima, podsjetili da se u skupštinskoj proceduri nalazi Predlog zakona o životnom partnerstvu lica istog pola, kojim se homoseksualne zajednice gotovo u potpunosti izjednačavaju u pravima koje proizilaze iz institucije braka.

Donošenje ovog zakona, koji je predložilo Ministarstvo za ljudska i manjinska prava, pokušava se opravdati preuzetim obavezama iz pregovaračkog procesa sa Evropskom unijom i navodnom diskriminacijom homoseksualnih parova u ostvarivanju prava koja su priznata bračnim supružnicima.

–U odnosu na razloge navedene u obrazloženju Predloga zakona, treba istaći da ne postoji nijedan potvrđeni međunarodni ugovor ili drugi izvor međunarodnog javnog prava, koji Crnoj Gori nameće obavezu donošenja ovakvog zakonskog propisa. Naprotiv, od preko dvjesta država u svijetu, homoseksualne brakove je ozakonilo tek tridesetak država, dok u samoj Evropskoj uniji ovakve zajednice nijesu priznate zakonom u više zemalja članica (Poljska, Grčka, Mađarska…). Takođe, ovaj Predlog zakona je u suprotnosti sa Ustavom Crne Gore, koji definiše brak kao zajednicu muškarca i žene, kao i koliziji sa važećim Porodičnim zakonom kojim je propisano da je porodica životna zajednica roditelja, djece i drugih srodnika koji imaju međusobna prava i obaveze, u kojoj se njeguju i podižu djeca, saopšteno je iz NVO „Građanski pravobranilac“.

Kako se navodi, Ustavom Crne Gore, u okviru poglavlja o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima i slobodama, propisano je da porodica uživa posebnu zaštitu, kao i da je pravo i obaveza roditelja (supružnika) i njihove djece da se međusobno brinu i staraju jedni o drugima.

–Dakle, naš ustavni poredak, osim što brak definiše isključivo kao zajednicu muškarca i žene, istovremeno predviđa obavezu države da pruži posebnu zaštitu porodici kao osnovnoj ćeliji društva, odnosno bračnoj ili vanbračnoj zajednici u kojoj se kao zajednici života podižu i vaspitavaju djeca, ukazuju iz NVO „Građanski pravobranilac“.

Zaštitimo svetinju braka i novog života

Oni su upitali zbog čega država pruža posebnu zaštitu porodici kao osnovnoj ćeliji društva i zbog čega se brak naziva svetim?

–Očigledno, zbog svetinje novog života koji se u bračnoj zajednici stvara, pa se ni jedna druga zajednica ne smije izjednačavati sa bračnom zajednicom, tom izvoru novog života. Samim tim, jasno je da ne postoji ustavni osnov za donošenje zakona kojim se bilo koja druga zajednica života, pa ni zajednica homoseksualaca, može izjednačavati u pogledu prava i obaveza koje proizilaze iz bračne zajednice, ističu iz NVO „Građanski pravobranilac“.

S druge strane, kako se navodi, potpuni pravni nonsens je tvrdnja predlagača zakona da u našem društvu postoji diskriminacija homoseksualaca, po osnovu seksualne orjentacije u pogledu ostvarivanja prava iz braka.

–Ovo zbog toga, jer su ova prava ustanovljena upravo u korist bračnih partnera, te je svim građanima pod jednakim uslovima omogućeno njihovo korišćenje, naravno ukoliko ispunjavaju ustavom i zakonom propisane uslove za sklapanje braka (slobodna volja muškarca i žene i odsustvo bračnih smetnji). Ovakvo pravno stanovište izraženo je u presudi Evropskog suda za ljudska prava u slučaju “Schalk i Kopf protiv Austrije“, u kojoj se između ostalog kaže: “…iz Evropske konvencije o ljudskim pravima ne proizlazi obaveza država potpisnica da se istospolnom paru omogući sklapanje braka. Nacionalna tijela najbolje mogu procijeniti potrebe društva u tom području i odgovoriti na njih, budući da brak ima duboko ukorijenjeno socijalno i kulturno značenje, koje se znatno razlikuje od društva do društva. Ne radi se o povredi čl. 12. (pravo na sklapanje braka) ni o povredi čl. 14. (zabrana diskriminacije) u vezi s povredom čl. 8. (Pravo na poštovanje privatnog i porodičnog života) Evropske konvencije o ljudskim pravima“, navode iz NVO „Građanski pravobranilac“.

Takođe, s tim u vezi treba istaći i pravno stanovište koje je Evropski sud za ljudska prava zauzeo u predmetu Mata Estevez protiv Španije, u slučaju koji se odnosio na nepostojanje prava na porodičnu penziju kod homoseksualnih parova.

–Sud je u ovom slučaju bio mišljenja da je španski zakonodavac u vezi prava na porodičnu penziju slijedio legitiman cilj (zaštita porodice koje se temelji na bračnoj vezi), a da nejednak tretman podliježe diskrecionom pravu države, te je zahtjev ocijenio nedopuštenim. Iz navedenog je jasno da ne postoji niti jedan opravdani razlog, da država Crna Gora porodicu kao zajednicu roditelja, djece i drugih srodnika, izjednačava sa bilo kojim drugim formama zajedničkog života, pa ni sa zajednicama homoseksualnih partnera. Naprotiv, ovakvim predlogom zakona se udara na temelje tradicionalne porodice i podrivaju osnovne vrijednosti crnogorskog društva i pravnog poretka, ukazuju iz NVO „Građanski pravobranilac“.

Protivpravni zakon

Očigledno je, dodaje se, svima jasno da je osnov zbog čega država posebno štiti bračnu zajednicu svetinja stvaranja novog života, i da to nema ama baš nikakve veze sa seksualnim nagonima pojedinca, i da su te dvije stvari, svetinja stvaranja novog života i seksualni nagoni pojedinca toliko različite, da je njihovo upoređivanje potpuno neumjesno.

–Ljudima je ostavljeno da po slobodnoj volji mogu da žive u različitim zajednicama uključujući i zajednicu koja u osnovi ima seksualni nagon pojedinca, i tu ništa nije sporno i to zakon dozvoljava. Takođe, zakon dozvoljava sklapanje privatno-pravnih ugovora između članova zajednice kojim će bliže regulisati svoje međusobne odnose, naravno ako članovi takve zajednice to žele. Zbog čega bi homoseksualna zajednica bila zakonom privilegovana u odnosu na druge zajednice koje dijele sve osim postelje, tako da na primjer član homoseksualne zajednice ima pravo da prima penziju svog preminulog partnera, za razliku od drugih formi zajednica koji to nemaju? Odakle državi pravo da iz našeg doprinosa koji svi građani daju penzionom fondu, isplaćuje penzije bilo kome drugom osim onome ko je svojim radom stekao pravo na penziju i ustavom zaštićenom članu porodice (porodice gdje se stvara novi život), u slučaju njegove smrti, kaže se u saopštenju NVO „Građanski pravobranilac“.

Napominjemo da se naše nevladino udruženje protivi bilo kojem vidu diskriminacije ili nasilja prema homoseksualnim osobama, čak obratno, zalažemo se za jednakost svih građana u pogledu ostvarivanju ljudskih prava, bez obzira na njihovu seksualnu orjentaciju ili neko drugo svojstvo (pravo na dostojanstvo ličnosti, pravo na obrazovanje, pravo na rad i zapošljavanje, pravo na socijalnu i  zdravstvenu zaštitu itd.).

NVO „Građanski pravobranilac“ ovim putem poziva poslanike u Skupštini Crne Gore da odbace Predlog zakona o životnom partnerstvu lica istog pola, radi omogućavanja građanima da se o njemu slobodno izjasne na konsultativnom referendumu, čije održavanje smatramo neophodnim za donošenje odluke o ovom veoma značajnom pitanju.

–Imamo pravo da sumnjamo da se iza svega krije novac, samo što ne znamo kome i koliko. Inače, zašzo tolika žurba oko usvajanja ovog protivpravnog zakona. Narodni poslanici, pazite šta radite, zaključuju iz NVO „Građanski pravobranilac“.