Galijašević za IN4S: Terorizam kao sredstvo, a balkanski halifat i kavkaski emirat kao cilj

Piše: Dževad Galijašević

Nije tako jednostavno objasniti formu i suštinu vojno-političkih i terorističkih operacija na Balkanu i Kavkazu, na naučno utemeljen i prihvatljiv način te protumačiti značaj fenomena za ostvarenje najvažnijeg vjerskog cilja, organizovanje vjerskog društva i utemeljenje države zasnovane na postulatima vjere.

Isto tako, značaj Balkana i Kavkaza u njihovim vidljivim i poznatim aspektima državnih interesa, svjetske geopolitike i geostrategije teško je objašnjiv.
Tema je važna i nije mudro iznjegavati bavljenje njom.
U Specijalnoj vojnoj operaciji koju je Rusija prisiljena voditi na teriroriji Ukrajine, u prvi plan su izašli borci vojnih formacija iz Čečenije i njihov nesumnjivi vođa i autoritet Ramzan Kadirov.

Izgleda nemoguće da problemi koji su kulminirali u Čečeniji kroz dva teška ratna sukoba mogu biti okončani veliki savezništvom i patriotskom lojalnošću svojoj državi, tačnije „Rodini“ koju danas manifestuju Čečeni. Ipak se to desilo: Čečeni, kao malobrojna, etnička i muslimanska zajednica, stali su rame uz rame sa svojom ruskom i hrišćanskom braćom u odbranu domovine od nacističkih zločina i akcija koje je NATO pakt osmislio i provodio prema ruskom narodu i državi Rusiji, sa područja susjedne i bratske Ukrajine.

U principu, kada se govori o ulozi hrabrih Čečena i Ramzana Kadirova, te svega onoga, što se dešavalo u Prvom i Drugom Čečenskom ratu, uglavnom je mnogo površnih i ograničenih viđenja i tumačenja.

Danas međutim, samo kroz ukrštanje većine dostupnih i poznatih naučnih izvora, moguće je uspješno objasniti tu specifičnu vezu dva rata, onog Čečenskog i ovog Ukrajinskog, ali i dva pojma, prvo terorizma a zatim i rata, jer prvi predstavlja tek formu vojno-političkog djelovanja i način ratovanja a drugi direktnu konfrontaciju svih potencijala kojima raspolažu strane u sukobu, kao i specifičan prostor za široku primjenu raznih formi i svih poznatih načina postupanja.
Nije jednostavno, naučno i hrabro svjedočiti o vanvremenskom fenomenu terorizma i vanvemenskom značaju prostora Kavkaza, u onoj vremenskoj i prostornoj tački u kojoj je Rusija, i tada kao i danas, obezbjeđujući najvažniju podršku narodnih vođa (Ahmada Hadži Kadirova i njegovog biološkog i političkog nasljednika Ramzana Kadirova) spriječila fragnmentaciju državnog i političkog prostora i onemogućila da terorizam postane instrument dugotrajnog rata. Teorijski je argumentovana i pokazala se utemeljenom ocijena nekih autora sa tog prostora, (poput Džambulata Umarova u knjizi „Faktor KRA“), da uprkos kvalitetu, kompleksnostii i brojnosti radova o terorizmu, naučnici, političari, stručnjaci za bezbednost i pravnici, nisu uspjeli da se usaglase oko značenja te reči, niti oko definicije pojma terorizam.Ipak saglasnost postoji oko najvažnije činjenice. Terorizam predstavlja jedan od najvećih bezbjednosnih problema današnjice. Postoji nekoliko razloga zbog kojih nastaje konfuzija.
Prvo, vrlo često se miješaju termini strah (teror) i terorizam. Međutim, ukoliko bi sve što izaziva strah (kao društvenu reakciju) bilo nazvano terorizmom, onda bi broj mogućih definicija postao neograničen.
Drugo, značenje pojma terorizam mijenja se zajedno sa promijenom političkog, društvenog ili istorijskog konteksta. Često se pojmu terorizma pripisuju oni sadržaji koji su trenutno u interesu određene državne politike ili odeređenog interesa. Vlade i razne društvene elite, ponekad, opravdavaju i uvećavaju svoju političku moć ukoliko svoje političke protivnike etiketiraju kao teroriste. Građani mnogo lakše prihvataju to da vlada zloupotrebljava silu onda kada je to u okviru borbe protiv terorizma.
Danas se pod pojmom terorizma i terorističkih organizacija, podrazumijevaju velike, samostalne, samoodržive grupe koje ne zavise od države, vojno-političke organizacije vjerskih fanatika koje se služe nasiljem, kao i nasilničke grupe koje terorišu druge, boreći se za neki određeni politički cilj ili za slobodu nekog naroda, teritorija ili države. Istovremeno, svaki razgovor, komentari i analize, pod pritiskom krupnog „zapadnog“ kapitala (Rotšilda i Rokfelera) medijskih kartela (okupljenih oko Georga Sorosa i Majka Blumberga) te društvenih mreža (Bila Gejtsa i Marka Zukerberga), naročito poslije kontroverznog napada na Svjetski trgovinski centar 11. 9. 2001. i NATO pohoda na Bliski Istok (Tunis, Egipat, Siriju, Libiju…) 2011. godine, insistiraju na definisanju terorizma povezanog sa postojanjem ekstremnih religioznih vjerovanja i navodnog sukoba civilizacija. Istina je da se vjerski ekstremisti okupljaju oko ideje nasilnog tumačenja vjere, koju žele da nametnu i vjernicima i ostalima, smatrajući sebe odabranim i onim koji imaju dužnost i pravo da ubijaju, uništavaju i drže u strahu druge ljude u ime pravde i jedinstvene Božije volje. Naravno rječ je o zloupotrebii islama,islamskom radikalizmu i organizovanju ekstremista, koji su na objektivne, društveno-istorijske probleme muslimanskog svijeta, odgovorili brutalnom silom, organizovano, raznim terorističkim akcijama i mnogim nekonvencionalnim postupcima koji su uvijek u funkciji jedinstvenog sistema terorizma, eksponenta i koordinatora operativnih i strateških akcija, zvanih: „Al kaida“, „Džabhatun al-Nusra“, HTS-Hajat Tahrir ash Šam, Fajlak Rahman ili Islamska država – DAEŠ. Svakako i Hezbolah, Al Šabab, Boko Haram…
Prema tome, jednu od bitnih i prisutnih formi savremenog terorizma predstavljaju te takozvane vjersko-terorističke organizacije, odnosno terorističke mreže koje svoje političke ciljeve skrivaju vjerskim interesom. Zato, neku terorističku zajednicu (sa svim specifičnim elementima i ljudima) kod nas i na drugim mjestima na planeti , moguće je konceptualizovati kao veliku zanatsku radionicu, za proizvodnju specifičnog, sebi svojstvenog, istorijskog oblika društvenosti koji u načelu, omogućuje stabilizovanje i proširivanje takve ideološke strukture koja se prizvodnjom radikalnih, agresivnih zločinaca, koristi kao sredstvom vlastite političke reprodukcije. Jer, ona je u biti transcedentalna, ne traži i ne prihvata nikakav drugi svijet do onoga koji ona čini, pa zato i postavlja osnov i granice stvarnosti kojom upravlja, čistom i ničim ograničenom silom.

Terorističke organizacije organizovane po vertikalnom sistemu

Nove, globalne terorističke organizacije se po svojoj unutrašnjoj strukturi bitno razlikuju od tradicionalnih. Terorističke organizacije, aktivne sredinom XX veka, su bile organizovane isključivo po vertikalnom sistemu. U načelu, bile su to manje organizacije, koje je činilo svega nekoliko desetina aktivnih pripadnika, stacioniranih na određenom području. Oni su imali tačno definisanu ulogu i preciznu subordinaciju. Čak je i najviše rukovodstvo organizacije nastojalo da boravi na područjima gde su vršena dejstva, a na teritorije drugih država prebacivalo bi se eventualno zbog bezbjednosti. Rukovodioci su bili zaduženi za ideološko i operativno rukovođenje. Bilo kakva samostalna aktivnost ostalih pripadnika nije bila dopuštena.
Današnje organizacije čini više hiljada pripadnika koji deluju, kao što sam naziv kaže, na globalnom nivou. Struktura ovih organizacija je mrežasta i horizontalna. Samostalni članovi ili manje grupe imaju, u okviru organizacije, visok nivo samostalnosti u odlučivanju. Rukovodstvo organizacije preraslo je operativni nivo rukovođenja i postalo vjersko-ideološki vođa, odnosno „elita“ koja smišlja i daje političku platformu djelovanja. Lideri ovih organizacija su, prije svega, ideolozi, odnosno religiozni autoriteti. Zbog velikog broja pripadnika mreže i njihove disperzije, osnovna uloga lidera je da projektuje takvu vjersko-ideološku platformu koja svojim idejama i ciljevima može biti prihvatljiva što većem broju potencijalnih terorista.
Neposredna priprema operacija, izbor cilja, vrijeme napada, angažovanje neposrednih izvršilaca – samoubica, prepušteno je lokalnim ili regionalnim strukturama mreže, osim kada je riječ o velikom napadu. U tom slučaju, pribavlja se odobrenje, odnosno podrška glavnih vođa. Zahvaljujući ovakvoj strukturi i modalitetima delovanja, nije neobično ni to da samostalno izvedene akcije lokalnih vjerskih fanatika (koji pre napada nisu imali formalne veze sa terorističkom mrežom), ukoliko su u skladu sa osnovnim principima mreže, budu naknadno prihvaćene, kao dio šire i koordinirane akcije. Kroz obavještajne operacije organizovana su cijela naselja i područja, koja su služila za obuku, naoružavanje i regrutovanje upravo za ovakve terorističke akcije ili za ratove protiv drugih režima i vlada, i na drugim kontinentima. Prihodi za ovu vrstu specijalnih operacija, potiču iz donacija (raznih grupa i pojedinaca integrisanih u svjetsku mrežu terorizma), ali i od poslova koji nisu ništa drugo nego „organizovani kriminal“ (trgovina ljudima, oružjem i drogama) tim prije jer iza ovakvih poslova prividno stoji „interes vjere i države“. Zbog finansijske moći, političkog uticaja i stečenog autoriteta pojedinih velikih terorističkih organizacija, mnoge manje organizacije prilagođavaju svoje aktivnosti kako bi ih globalne mreže prihvatile. Paralelno sa tim nastaju i svojevrsni regrutni centri, koji funkcionišu pod plaštom legalnih aktivnosti. Njihov je osnovni cilj širenje radikalnih vjersko-ideoloških učenja bliskih terorističkim organizacijama. Ovakvi pogledi šire se jednostavno, bez ograničenja, na interneta, gdje su propagandni materijali terorističkih organizacija svakodnevno dostupni svima koji su zainteresovani.
Ciljevi su uvijek političke prirode: promijena društvenog uređenja zemlje, formiranje homogenog islamskog društva i organizovanje državnog sistema zasnovanog na krutom religijskom učenju.
Prostori Kavkaza i Balkana, su se, u tom smislu, pokazali kao pravi poligon zapadne politike i NATO alijanse, za izazivanje rata, koji je ostao do današnjih dana, najsigurniji način realizacije geostrateških interese usklađenih sa akcijama vjerskih fanatika, uvjerenih da na taj način mogu ostvariti svoje ciljeve a ne biti, agresivna i potrošna, živa sila zapada, u njihovom pohodu na neosvojena područja.