Etnička trgovina 2006.: Referendum s licem Kvazimoda

Recimo, agencija Tanjug je objavila, a podgorički Dan prenio 25. maja 2006. godine, izjavu Rifata Fejzića, reisa mešihata Islamske zajednice u Crnoj Gori, koji je sarajevskim medijima rekao sledeće:

„Muslimani su Crnogorcima poklonili državu, jer da oni nijesu masovno izašli na referendum i glasali za, od nezavisnosti te države ne bi bilo ništa… Najbolji pokazatelj za to je većinsko bošnjačko Rožaje, gdje je skoro 92 odsto građana podržalo nazvisnost Crne Gore.“

Naravno, to je ono isto Rožaje koje je „Crnogorcima poklonilo predsjednika Filipa Vujanovića“, na poslednjim predsjedničkim izborima, izašavši na glasanje u drugoj polovini dana, kada je trgovina po ćumezima bila završena.

Reis Fejzić je, u nastavku izjave 2006. godine, naveo motiv- zbog čega su Muslimani glasali za nezavisnost,  rekavši: „Muslimani su glasali za nezavisnost Crne Gore da bi bila stavljena tačka na priču o Velikoj Srbiji i velikosrpskim idejama.“

Na kraju svoje izjave, reis Cerić je pozvao državu da se, zbog određenja i glasanja Muslimana na tom referendumu, oni izdvoje od ostalih građana, te kolektivno etnički nagrade, rekavši: „Crna Gora ima sada veliku obavezu da vrednuje on što su muslimani uradili za nju.“

Na istoj stranici, podgorički Dan je prenio pisanje njemačkog Špigla, davši sledeći naslov tekstu: „Špigl“: Albanci presudili!“, gdje se navodi sledeće:

„U Njemačkoj, ugledni nedeljnik „Špigl“ se bavi problemom „balkanizacije“ Balkana, ističući da će vlast Crne Gore kad- tad morati da se suoči sa pitanjem albanske manjine koja je „listom glasala za nezavisnost Crne Gore“…  Albanci su odlučujuće doprinijeli uspjehu referenduma o nezavisnosti, te zato sada zahtijevaju da im se, kao protivusluga, da autonomija oko Ulcinja.“

Poslije ovih refleksija, koje kao eho i imperativ i danas postoje, gdje poslenici manjinskih naroda traže etničke ustupke na kolektivnoj osnovi od države, apsolutno je postalo jasno da nikavog građanskog referenduma u Crnoj Gori nije bilo.

Bilo je sledeće – ideološke vođe pravoslavne manjine, da ih tako nazovem, su iza zavjese trgovale sa vođama nacionalnih manjina u Crnoj Gori – oko uslova pod kojima bi oni preglasali pravoslavnu većinu na referendumu. Građanski, nema što!

Građani do referenduma, a poslije njega – nisu građani

Kad je trgovina završena, odjednom su svi etnički saborci suverenizma postali građani, a poslije završetka referenduma- manjinski narodi su prestali biti građani, postali etnička grupa- koja traži da se ispoštuju dogovori o kolektivnoj etničkoj nagradi za „dobro obavljeni posao“.

Naime, manjinski narodi i njihove vođe su odmah procijenili da više nema potrebe da glume građane. Na drugoj strani, pravoslavnim vođama suverenizma to nije odgovaralo, jer je skrito postalo javno, a ujedno- pred očima naroda se velikom brzinom rušio mit o građanskom referendumu.  

 Umjesto građanskog referenduma, ispalo je da su se pravoslavne vođe suverenizma trgovale s manjinama oku uslova za preglasavanje pravoslavnog naroda. Pristajale, u perspektivi, na etničke opštine i teritorijalne autonomije manjinskih naroda, što se naziva- meka etnička federalizacija Crne Gore- A svu ovu priču potom začinile predreferendumskim nabojima šovinizma prema pravoslavnom stanovištvu, uz poklič o građanštini!.  

Naravno da bi pravoslavne vođe suverenizma te manjinske etničke grupe lako otkačili, a obećanja koja su im dali- bacili u rijeku,  da nije jedan problem- bez njih ne mogu vladati Crnom Gorom, niti formirati bilo kakvu vlast.

Na drugoj strani, vođe manjinskih naroda uopšte ne interesuje što Crna Gora ide u totalni ekonomski kolaps, i što su Bošnjaci i Albanci u mnogo težoj ekonomskoj poziciji nego ostali građani- koji jedva sastavljaju kraj s krajem.

Oni traže svoje, etničko, obećano pred referendumom, pa sve da će ekonomija Crne Gore poletjeti u provaliju, što je i neizbježno. A šta je to, otprilike, oni traže?

Što se tiče teritorijalnih ustupaka manjinama, za sada se priznala nova, bošnjačka opština Petnjica, koja se odvojila od Berana, a uskoro će se i albanske Tuzi odvojiti od Podgorice, te dobiti opštinsku samostalnost.  To su prvi ustupci.

Da se podsjetimo jednog detalja. Naime, u crnogorsku javnost je 2013. godine iznenada potekla informacija da je dva mjeseca prije referenduma, održanog 21. maja 2006., vođena intenzivna trgovina sa bošnjačkim prvacima u Crnoj Gori, o uslovima pod kojima bi oni podržali državnu nezavisnost Crne Gore.

 Naime, Muamer ef. Zukorlić, glavni muftija Islamske zajednice u Srbiji, je na Atlas televiziji, januara 2013. godine  u emisiji „Živa istina“ novinara Darka Šukovića, izjavio da je Milo Đukanović, tada predsjednik Vlade Republike Crne Gore, dva mjeseca pred referendumom vodio pregovore o teritorijalnim koncesijama Bošnjacima u slučaju da oni podrže nezavisnost Crne Gore.

Efendija Zukorlić je tada ustvrdio da je 23.03.2006. godine, Milo Đukanović,  u svojstvu predsjednika Demokratske partije socijalista Crne Gore, sa predsjednikom Predsjedništva Bošnjačke stranke Rafetom Husovićem „potpisao izvan Crne Gore Sporazum, koji je prethodio pristanku Bošnjaka da na referendumu glasaju za osamostaljenje Crne Gore, u kome se u tački 4. Sandžak vidi kao prekogranična regija“.

Zukorlić je taj dokument tumačio kao tvrdo obećanje i obavezu države Crne Gore da se Sandžak napravi autonomnom regijom, sa decentralizovanom vlašću. Iako je Mešihat Islamske zajednica u Srbiji potvrdio riječi Zukorlića, i predao javnosti  faksimal orginalnog dokumenta, kabinet Đukanovića je to demantovao, iako se na tome dokumentu nalazi njegov potpis.

Međutim, mi imamo i postreferendumsku poruku ef. Fejzića „Muslimani su Crnogorcima poklonili državu, …, Crna Gora ima sada veliku obavezu da vrednuje on što su muslimani uradili za nju“, koja svjedoči o „velikoj obavezi“. Nema sumnje da je ef. Fejzić mislio na autonomiju, jer alternative tumačenju nema.

Na drugoj strani, vođe Albanaca dugo čekaju davno obećanu opštinu Tuzi, kao nagradu što su podržali nezavisnost, ali i nepromjenjivost vlasti u Crnoj Gori. Kada se formira ta opština, izvjesno je da je sledeći korak- albanska autonomija u Crnoj Gori, čiju će osnovu činiti opštine Ulcinj i Tuzi. Izgleda da se na tome neće zaustaviti jer, kao što znamo, apetit raste u toku jela.

Zbilja, zašto bi crnogorski Albanci bježali od teritorijalnih aspiracija, kada je i njima i nama jasno da je crnogorska vlast  pobjegla u NATO upravo zbog straha od Velike Albanije. Vlast Crne Gore nema rješenje za taj problem, isto kao što ga nema BJR Makedonija.

Ipak, NATO štiti nepovredivost spoljnjih granica države, ali ne štiti državu od pravljenja unutrašnjih granica, koje su, kada Zapad to želi- „elementarno pravo naroda na autonomiju“. Opet je primjer BJR Makedonija, čije unutrašnje granice polako postaju tvrđe od „nepovredivih“ spoljnjih.

Sadašnja vlast u Crnoj Gori nema izbora, niti rješenja. Ona mora ići na ustupke toga tipa da bi sačuvala vlast i napljačkana dobra.

 Odobrenje za stvaranje dvije etničke autonomije garantuje sadašnjoj vlasti da će građani te dvije autonomije vječno glasati za njih.  Jer, priča prvaka manjinskih naroda će, skoro sigurno, poslije takvog razvoja situacije biti- ako ne sačuvamo staru vlast, nova vlast će nam ukinuti autonomije- i tada smo kolektivno gotovi?!

 Upravo zato, s velikom dozom sigurnosti možemo reći da je podla šema preglasavanja, demonstrirana na referendumu, i danas na snazi, s tom razlikom što sada nosi i ekonomski smrtonosan ishod za državu.

 Vođe manjinskih naroda, s pokličom o potrebi kolektivnog etničkog nagrađivanja, su se grčevito uhvatile za vratove lidera pravoslavne manjine- koji su popljačkali Crnu Goru, pa moraju vlast držati po svaku cijenu.

I dok se drže za vratove, a spospada ih pjena „bijela i krvava“ od tog gvozdenog stiska, oni nam se okreću- i sa osmjehom zamuckuju da je to tango- građanski, dabome.

Da, i jeste građanski tango, isto kao što je referendum bio građanski tango, dok se nije završio. Zato, neka svako radi svoj posao, sve dok ovoj čudnoj priči ne dođe prirodan kraj?

A to će biti kada oni, koji svojim glasovima nose ove čudne tango igrače na rukama, poslije „pucanja filma“- odjednom ne otpočnu plesače nositi na vilama.