Dječja pornografija u Crnoj Gori: Pedofili iz našeg sokaka (1)

Iako važi za tradicionalno društvo Crna Gora nije pošteđena društvenih anomalija, pa ni pedofilije, a takvi slučajevi često su sakrivani od javnosti.

Prema podacima Uprave policije Crne Gore, koji su objavljeni u novembru 2018. godine, u okviru akcije „Posmatrač“, koja se sprovodi od 2016, oduzeto je 420 000 fotografija i video materijala sa sadržajem dječije pornografije od sedam osoba koje su procesuirane.

Tada je saopšteno i da policiji nije prijavljen ni jedan slučaj od građana koji bi se odnosio na zloupotrebu djece, koja žive ili borave u Crnoj Gori, u svrhu izrade materijala koji bi se mogao smatrati dječijom pornografijom.

Do „svježijih“ podataka nismo uspjeli da dođemo, jer iz Uprave policije zvanični odgovori nijesu poslani do objavljivanja ovog teksta.

U poslednje dvije godine posebnu pažnju javnosti privuklo je hapšenje novinara „Vijesti“ Rajka Milića (42) protiv koga je podgoričko Osnovno državno tužilaštvo podiglo optužnicu u oktobru 2018. godine za produženo krivično djelo dječija pornografija, ali i Pljevljaka Branka Mitrovskog (61) kojem je bjelopoljski Viši sud smanjio kaznu za krivično djelo dječija pornografija, sa godinu i po na minimalnih godinu dana zatvora.

Suđenje zatvoreno za javnost

Milić, novinar dnevnog lista „Vijesti“ je uhapšen 14. marta 2017. a optužnica je podignuta godinu i po dana kasnije. Njemu se na teret stavlja da je od septembra 2016. do marta 2017. sa ličnog računara preuzimao sa Interneta video zapise sa sadržajem dječje pornografije inostrane produkcije. U policijskom saopštenju je navedeno i da su njihovi službenici tokom kriminalističke obrade predmeta, 22. novembra 2016. identifikovali IP adrese sa kojih je preuzeto 82 video zapisa sa tim sadržajem.

Sudski postupak protiv Milića počeo je krajem decembra prošle godine, ali je zatvoren za javnost.

U drugom slučaju, Mitrovski se branio da je fajlove dječije pornografije pribavio za sebe na svom računaru isključivo iz radoznalosti, s obzirom da se kao vojno lice, odnosno vojni penzioner, bavio obavještajnim radom, pa ga je i taj domen dječije pornografije interesovao.

Mitrovskom je optužnicom stavljeno na teret da je u periodu od 1.2.2014 do 11.4.2016. godine u svom porodičnom stanu u Pljevljima neovlašćeno pribavio za sebe i na svom ličnom računaru skladištio video datoteke sa više od 20 video snimaka na kojima je prikazana ekstremna dječija pornografija preko programa koga je instalirao.

Preko svoje internet adrese skidao je ove fajlove koji su pronađeni u predmetnom računaru (prilikom pretresa), a na kojima se nalazi ekstremna dječija pornografija, odnosno slike ove pornografije.

Uzimajući u obzir mogućnost i činjenice da se i o ovom krivičnom djelu dosta ćuti, a da policija teško dolazi do saznanja o njihovom izvršenju, ne iznenađuju podaci koji su dostupni javnosti, a odnose se na rad Vrhovnog državnog tužilaštva, odnosno broj okončanih procesa.

Naime, za prošlu godinu još nisu objavljeni izvještaji o radu Vrhovnog državnog tužilaštva, a oni iz 2017. godine pokazuju da su procesi pokrenuti samo protiv dvije osobe iako smo svjedoci da su mediji u proteklih godinu dana izvještavali o nekoliko slučajeva hapšenja osumnjičenih za krivično djelo – dječija pornografija.

„Po krivičnim prijavama, državni tužioci su protiv jedne osobe donijeli nalog za sprovođenje istrage, a protiv jedne osobe neposrednu optužnicu. Uz neriješene istrage iz prethodnog perioda protiv dva lica je ostalo neriješenih istraga na kraju izvještajnog perioda. Protiv jednog je donijeta osuđujuća presuda – kazna zatvora“, istaknuto je na zvaničnom sajtu VDT-a.

Ni region nije imun

Izmjenama Krivičnog zakona, od prije nekoliko godina, uvedene su brojne promjene u cilju bolje zaštite djece, pa su umjesto jednog uvedena tri dijela člana 211 koja, karakterišu brojnost načina i radnji kojima se mogu izvršiti, a novina je imnogo oštrija kaznena politika.

Na primjer, osoba koja „skida“ dječiji pornografski sadržaj sa Interneta i arhivira ga, time „ulazi“ u zonu odgovornosti za koju je zaprijećena zatvorska kazna od jedne do osam godina.

Situacija, po ovom pitanju, i u susjednim državama na Balkanu je slična, jer je kolaps socijalne zaštite i ekonomskog sistema nakon ratova prouzrokovao veliku nezaposlenost i dislociranje djece iz fokusa roditelja zbog potrage zaobezbjeđenjem bolje egzistencije. Razna istraživanja međunarodnih i nacionalnih organa koje se bave ovom problematikom pokazala su da je razmjena seksualnihusluga za novac ili poklone, nažalost, postala uobičajena.

Ministar unutrašnjih poslova Nebojša Stefanović kazao je da je Specijalno odeljenje MUP za borbu protiv visokotehnološkog kriminalatokom 2018. podnijelo 77 krivičnih prijava protiv 82 osobe i dodao da je u prethodnih deset godina, koliko postoji, to odjeljenje podnijelo 881 krivičnu prijavu protiv 1 096 osoba.

On je naglasio da je tokom akcije “Armagedon”, koja se bori protiv seksualne eksploatacije maloljetnika u pornografske svrhe putem Interneta, podnijeta 191 krivična prijava i da je uhapšeno 168 osoba.

U Bosni i Hercegovini u periodu od 2013. do 2018. godine zabilježen je porast počinioca i prijavljenih slučajeva dječije pornografije i pedofilije. U 2013. Godini evidentirana su dva krivična djela i tri počinioca, u 2014. pet djela i pet počinilaca, 2015. godine pet osoba i šest krivičnih djela, 2016. četiri krivična djela i dvije osobe, a u 2017. godini 14 počinilaca i 13 krivičnih djela.

Slična situacija je i u Hrvatskoj iako podaci koji su dostupni govore o periodu od 2009. godine do 2015. godine. U naučnom radu “Dječija pornografija na Internetu“, koji je dostupan javnosti, izneseni su podaci o, kako navode, skoro stopostotnom porastu izrečenih presuda vezanih za članove Kaznenog zakona RH, a koji se odnose na iskorištavanje djece za pornografiju i upoznavanje djece s pornografijom.

Usvajanjem novog zakona broj presuda se udvostručio. Evidentirano je 203 slučaja koja se odnose na neko od djela iz oblasti dječije pornografije, od kojih su 74 osobe osuđene na uslovnu, a 129 na zatvorske kazne.