Crnogorski liberali i socijaldemokrate promašili teorijske okvire ideologija

Piše: Nemanja Popović

Liberalizam je ideologija koja, između ostalog, zaštitu ličnih sloboda i vladavinu prava doživljava kao osnovnu svrhu postojanja države.

Korijeni ove ideologije sežu još iz druge polovine XVII vijeka od prosvetiteljstva i vigovaca u Engleskoj, pa preko američkog rata za nezavisnost i francuske revolucije u drugoj polovini XVIII vijeka, kao pokreta protivih apsolutizmu.
Pored ostalih stvari, liberalizam u svom teorijskom okviru podrazumijeva i jedan vid iskoraka iz autoriteta tradicionalnih postulata tipičnih za konzervativizam.

Međutim, crnogorski liberali na početku devedesetih godina prošlog vijeka su ovu činjenicu doživjeli previše radikalno (potpuno pogrešno), te liberalizam shvatili kao nešto što treba da negira tradiciju i istoriju, čak i urođena svojstva poput porijekla, jezika i kulture, što izvorni liberalizam svakako ne predviđa. U to kolo, još tada su se uplele i crnogorske socijaldemokrate te i oni do dana današnjega ostaju više prepoznatljivi po pomenutim svojstvima nego po zalaganju za slobodu i socijalnu pravdu kao bitne elemente socijaldemokratske ideje iznjedrene iz XIX vijeka.

Čovjek koji razvija patološku i agresivnu rezistentnost prema svojim inherentnim svojstvima, time ne dokazuje da je dobar liberal niti dobar socijaldemokrata, već da ima probleme psihičke prirode. Neko je ovo, nažalost propustio, da objasni našim „liberalima“ i „socijaldemokratama“, čija je ideologija nasilja prema crnogorskoj istoriji danas preuzeta od vladajuće partije DPS (nekada poznate kao ne bliske ovakvim stavovima), koja tu istu ideologiju pretvara u aktuelni državni mejnstrim i novokompovani pseudocrnogorski identitet u XXI vijeku. Na bazi takve ideologije ona se trudi da nahrani što veću mržnju prema izvornoj Crnoj Gori, te eliminiše sve njene vjekovne svetonazore.

Zahvaljujući ovako iskrivljenim doživljajima liberalizma i socijaldemokratije, Crna Gora je, već bezmalo trideset godina jedina država u Evropi u kojoj se pod pojmom „liberal“ i „socijaldemokrata“, podrazumijeva osoba koja mrzi svoje porijeklo, ne voli svoj jezik i pismo, mrzi crkvu u kojoj su krštavani i vjenčavani njegovi preci, ne voli istoriju svoje zemlje, a prema osobama koje i dalje gaze vjekovno tabanim prađedovskim putem (u smislu da gaje izvorni crnogorski identitet koji podrazumijeva srpsko rodoljublje i pravoslavlje) ima šovinističke stavove.

Prema svemu navedenom, a pogotovo ovom potonjem, izvorni liberalizam i socijaldemokratija bi imali veoma neodobravajući stav.

Zahvaljujući pomenutom nepravilno shvaćenom okviru datih ideologija, Crna Gora je takođe jedina država u Evropi u kojoj se pod pojmom „liberal“ i „socijaldemokrata“, podrazumijeva osoba čija ideološka stremnja ima nekih podudarnih postulata sa ustaškom ideologijom. Ovdje se naravno opet misli na pogled prema srpskom identitetu i pravoslavlju. U kojoj mjeri bi tek ovo bilo sankcionisano od strane istinskog liberalizma i istinske socijaldemokratije, bespotrebno je i naglašavati. Jedina nadanja koja u ovom smislu ostaju jesu da današnji crnogorski „libarali“ i „socijaldemokrate“ ne bi pravili logore za svoju rođenu braću tradicionalne Crnogorce ili ih poslali na traktore, u hipotetičkim okolnostima gdje bi im ovakva rješenja mogla poći za rukom. Mada garanciju za ovakva nadanja nemamo.

Iz svega navedenog sa žaljenjem možemo konstatovati da su moderni crnogorski „liberali“ i„socijaldemokrate“ promašili teorijske okvire ideologija na koje se deklarativno pozivaju i da je to veliki problem. Zbog ovakvih nepravilnih sxvatanja pomenutih ideologija i zaraženosti patološkom odbojnošću prema tradicionalnom crnogorskom-srpskom identitetu, čak i oni politički stavovi crnogorskih „liberala“ i „socijaldemokrata“ koji bi se donekle i mogli shvatiti kao legitimni i nesuprotstavljeni ljudskoj logici (slagali sa sa njima ili ne), poput ideje o nezavisnoj Crnoj Gori i evropskim integracijam padaju u vodu, jer bude sumnju da su i oni izvorište patologije, a ne realpolitičkog razmatranja.

Kada bi pomenuta patologija nestala, čak i nemoralan stav da je Crnoj Gori mjesto u NATO-u, mogao bi se progutati kao realpolitički, a možda ga više ne bi ni bilo.

Ali, braćo „liberali“ i „socijaldemokrate“, dokle god budete kroz priču o nezavisnoj Crnoj Gori i evroatlantskim integracijama provlačili nebuloznu parolu kako „Crnogorci istorijski nijesu srpski i pravoslavni narod“, jedino možete biti doživljeni kao „ljudi sa psihičkom problematikom“, a ne istinski liberali i socijaldemokrate.

Liberali i socijaldemokrate u Austriji i Njemačkoj sigurno ne negiraju njemački etnicitet i njegovu istoriju, niti njemački jezik kane nazvati drugim imenom. Engleski i američki liberali takođe engleski jezik sigurno ne nazivaju drugim imenom. Zašto bi onda crnogorski liberali i socijaldemokrate mrzili svoja inherentna svojstva. Ovim putem izražavam nadanje da će se crnogorski liberali i socijaldemokrate okrenuti izučavanju liberalizma i socijaldemokratije i konačno smjestiti u istinske teorijske okvire ovih ideologija. Ova stvar bi ih značajno mentalno izrelaksirala, njihovoj ideji dala veći kredibilitet, a vjerovatno i osvježila crogorsku društvenu i političku zbilju. Možda bi neki od njih čak postali i ozbiljni takmičari protiv partije koja je preuzela njihov barjak srbofobije, a njih poslala na političku marginu.