Cetinje – dolina begova

Piše: Milorad Bojović, advokat

Kao dugogodišnji koordinator Pravnog savjeta i punomoćnik Mitropolije crnogorsko-primorske počev od 2002. godine u posjedu sam dokumenta koji na nedvosmislen i pravno nesporan način stavlja tačku na sve vrste sporenja u pogledu vlasničkih prava nad Manastirom Cetinjskim. Dokument je izdan 27.07.1933. godine na Cetinju od strane Okružnog suda na Cetinju, dakle iz vremenskog perioda Kraljevine Jugoslavije, a koji period, pravnici to najbolje znaju ,karakteriše visoki profesionalizam , perfektni pravni formalizam, drugim riječima , po objektivnim ocjenama ovaj dokument je izdao sud države koja se, po svim strogim kriterijumima, može nazvati pravnom državom.

Dokument nosi naziv Tapija sa djelovodnim brojem 5170 od 27.07.1933 godine koja je zavedena u Knjizi tapija pod brojem 266 od 17.08.1933 godine.Definicija tapije u užem smislu glasi: ovjeren dokument nadležnog organa o vlasničkom pravu na nepokretnosti. Današnjim rječnikom rečeno, to je list nepokretnosti izdat od strane nadležne uprave za imovinu i katastar nepokretnosti.

>>Tapija Cetinjskog manastira

Iz ovog dokumenta neću citirati tehničke detalje , površinu , granice i položaj jer je to nesporno gledajući iz bilo kog pravničkog ili političkog ugla.Dokument je interesantan i sa aspekta savremenog pogleda na svojinsko-pravne odnose i upis svojinskih prava na nepokretnostima zbog svog pravnog sadržaja.Naime, sud za izdavanje tapije nalazi pravni osnov u činjenici da je molilac – Manastir Cetinjski držao svoje imanje neprekidno preko 400 godina.Zakonitost i osnovanost sticanja prava svojine sud nalazi u Zavještaju Ivan Bega Crnojevića ili današnjim rječnikom rečeno- Manastir Cetinjski stekao je svojinska prava na osnovu punovažnog i u zakonitoj formi sastavljenog, potpisanog i ovjerenog testamenta. U dokumentu se navodi da na parcelama na kojima je upisana svojina Manastira Cetinjskog“ ne postoje nikakve zakonske stvarne službenosti, udovičkog uživanja, niti djevojačkog izdržavanja ili udomljenja” ili opet današnjim rječnikom, na ovim nepokretnostima ne postoje tereti i ograničenja.

Dokument je decidan i u pogledu nesporno utvrđenih činjenica da predmetna nepokretnost “ne obuhvata tuđu zemlju i da susjedi nisu stavili nikakve primjedbe na mjere i granice” , što se utvrđuje Zapisnikom od 10.06.1933 godine i da se u pogledu tih parcela “ne vodi nikakav spor, niti na ove parcele polaže pravo svojine DRŽAVA NI OPŠTINA”. To znači da je postupak izlaganja dao mogućnost svakom fizičkom ili pravnom licu da istakne pretenzije na predmetnu nepokretnost , da tih pretenzija nije bilo i da na navedenim nepokretnostima nije upisana nikakva zabilježba o sudskom ili upravnom postupku. Tapiju je izdao i svojim potpisom ovjerio sudija Okružnog suda na Cetinju- Gl.Vukotić.

>>Ukaz kralja Nikole

Iz navedenog proizilazi da je Manastir Cetinjski vlasnik dobrog dijela teritorije današnje Opštine-Prijestonice Cetinje ,a ne kako se želi neznaveno i po procedurama koje ne poznaje crnogorsko zakonodavstvo ostvariti pravo vlasništva Opštine Cetnje nad samim Manastirom. Istorijska, a istovremeno i pravno nesporna činjenica da je Manastir Cetinjski za čitavo vrijeme svog trajanja i postojanja bio vjerski objekat koji je pripadao Mitropoliji crnogorsko-primorskoj i da je u njemu sjedište Mitropolije.Jedine logične procedure koje bi nadležni državni i opštinski organi trebali preduzeti u cilju ispravljanja istorijskih grešaka su – primjene pravila o restituciji oduzetih nepokretnosti.

Dokument koji prilažem uz ovaj tekst ima funkciju da se trezveno , bez političkih uglova, pravnički kompetentno , jednom zauvijek prekine sa atakovanjem na crkvenu imovinu bilo koga subjekta, a na to nas poziva ogromno istorijsko i civilizacijsko nasljeđe.