Češće ukidati “Podgoričku skupštinu”: bar još pet- šest puta!?

Piše: Vojin Grubač

Ideja vladajućih crnogorskih partija DPS i SD da u parlamentu Crne Gore “ukinu odluke Podgoričke skupštine, kao i njene posledice”– je izazvala buru u javnosti.

Vatrene pristalice te ideje smatraju neophodnim ukinuti i svaki 18. datum u mjesecu- “jer podsijeća”, te ga obilježavati kao “Dan sjećanja”, što znači- dvanaest puta godišnje.

Opet, sa strane koalicionih partnera DPS- SD iz partija manjinskih naroda, a u vezi svega ovoga, očekuje se odgovorna inicijativa – da se u parlamentu Crne Gore, većinom glasova, ukine odluka “grupe iz redova manjinskih naroda” o učešću na Podgoričkoj skupštini.

Tu grupu, koja je “ukidala Crnu Goru 1918. godine” su sačinjavali: Derviš Šećer-Kadić, Omerbeg Selmanović,  Hamdibeg Hasanbegović, Mahmut- beg Manović, Nazimbeg Mahmutbegović, Musa Sejdula, Kamber Dema, Daško Hreza, Mehmed Zećiraga, Mustafa Jajaga, Said Divanović i Suljo Petović.

Poslije odgovornog povlačenja dvanaest svojih “velikosrba” iz događaja 1918. godine, partije manjinskih naroda bi mogle, već ove 2018. godine, tražiti od premijera Markovića još 200 radnih mjesta u organima državne uprave, čime će ideološki “vuci biti siti”, a merkantilne “ovce se naći na broju”.

„Ukidanje“, kao državna misao i stil života

Elem, posmatrajući ovu buru emocija i eksploziju strasti, možemo zaključiti da “ukidanje”, kao stil – polako postaje velika državno – politička misao, čiji je epicentar u Crnoj Gori- iz koje bi se ta ideja mogla proširiti po svim meridijanima.

Tako bi, na primjer, SAD mogle da ponište odluku o bacanju atomskih bombi na Hirošimu i Nagasaki, kao i posledice tih bombardovanja. Hrvatska bi mogla poništiti odluke NDH o pokolju širokih nehrvatskih narodnih masa, kao i posledice tih odluka. I tako, po svakoj državi ponaosob.

Ipak, praksa je pokazala da ovako zamišljen projekat “ukidanja” mogu uspješno koristiti – ne samo države, već i pojedinci, dakle obični građani.

Recimo, jedan kolega je jučerašnji dan zapamtio kao loš dan, jer je prišao djevojci i “dobio korpu”, poslije čega su mu se svi smijali. Srećom, saznavši za inicijativu DPS- SD, on je odlučio da predloženi mahanizam primjeni u ličnoj praksi.

Varate se ako mislite da je on ukinuo prilazak djevojci. Ne, on je radikalno, i hirurški precizno ukinuo cijeli jučerašnji dan, sa svim njegovim posledicama.  I sada se lijepo osjeća, jer je dostigao ličnu sreću, zahvaljujući primjeni novih ideja!

U skladu s takvim tendencijama, na pragu sam donošenja rješenja da ukinem sve odluke zbog kojih sam, kao dijete, pojeo brdo slatkiša i čokolade, kao i posledice takvog djelanja, čiji je rezultat aktuelno povišenje šećera u krvi.

Konfiskacija imovine vladarske loze Petrović

A sada, poslije detaljne opservacije fantastičnosti same ideje, red je da se ipak osvrnemo na jednu od realnih posledica događaja iz 1918. g., a radi se o konfiskacija imovine vladarske loze Petrović.

Naime, na Petoj sjednici, održanoj 16/29. novembra 1918. godine, Podgorička skupština je donijela odluku „Da se pokretna i nepokretna imovina bivšeg kralja Nikole Petrovića Njegoša i njegove dinastije u Crnoj Gori konfiskuje u korist naroda”. (1)

Radilo se o sledećoj konfiskovanoj imovini:

“1. Stari dvor bivšeg kralja Nikole sa dotičnim prostorijama i avlijom na Cetinju, ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

2. Novi dvor prijestolonasljednika Danila sa dotičnim prostorijama i avlijom na Cetinju ubaštinjeno na ime knjaza Danila;

3. Dvospratna manja zgrada u kojoj je stanovao bivši princ Petar sa pripadajućom avlijom na Cetinju, ubaštinjeno na ime princa Petra;

4. Dvorska kapela (crkva) u neposrednoj blizini starog dvora na Cetinju, ubaštinjena na ime kralja Nikole;

5. Velika dvorska štala sa garažom za automobile i dotičnim placem, ubaštinjena na ime kralja Nikole;

6. Park starog dvora, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

7. Park novog dvora, ubaštinjen na ime prijestolonasljednika Danila;

8. Park princeze Ksenije na Cetinju, ubaštinjen na ime princeze Ksenije;

9. Dvorska livada „Pod Grudom“, na Cetinju, ubaštinjena na ime kralja Nikole;

10. Dvorsko imanje „Belveder“ (jedna porušena zgrada sa malo šume), ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

11. Dvospratna zgrada u kojoj je ranije postojala „Ženska radnička škola“;

12. Dvorac na Njegušima sa dotičnim prostorijama i avlijom na Njegušima ubaštinjen na ime kralja Nikole, koji je zidan sredstvima dinastije na imanju dobijenom u nasljedstvo i kupljenom od mještana;

13. Dvorsko imanje na Njegušima: livada i voćnjak ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

14. Zimski dvorac sa dotičnim prostorijama na Rijeci Crnojevića, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

15. Dvorsko dobro na Rijeci: park, bašta, livada i šuma, ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

16. Kućište, pašnjak i šuma površine 19.543 metara kvadratnih u opštini Dub (Boka Kotorska), ubaštinjeno na ime kralja Nikole putem nasljeđa;

17. Zabran „Biogradsko jezero“ (šuma, livada od 23 hektara i ribolov u Kolašinu, ubaštinjeno na ime prijestolonasljednika Danila;

18. Novi dvor kralja Nikole sa dotičnim prostorijama, avlijom i parkom u Nikšiću, ubaštinjen na ime kralja Nikole ;

19. Stari dvor kralja Nikole sa pripadajućim prostorijama i avlijom u Nikšiću, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

20. Vodenica na rijeci Mrkošnici pod Trebjesom u Nikšiću, ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

21. Struganica na Vidrovanu u Gornjem Polju sa pripadajućom baštom, ubaštinjena na ime kralja Nikole;

22. Zabran „Trebjesa“ (park i šuma) u Nikšiću, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

23. Oranica, livada i voćnjak oko „Trebjese“, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

24. Dvorsko imanje u Poviću (šume i oranice) u Nikšiću, ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

25. Zabran, šuma „Morakovo“ dužine 20, a širine 10 km sa 10 ha livade u Nikšićkoj župi, ubaštinjeno na ime kralja Nikole;

26. Zabran, šuma „Stoge „(Nikšićka duga) u dužini 7, a širini 6 km sa 8 hektara livade;

27. Dvorac „Kruševac “ princa Mirka sa dotičnim prostorijama, parkom, oranicama,voćnjakom i livadom u Podgorici, ubaštinjeno na ime princa Mirka I;

28. Dvorsko imanje „Tiha“ površine 2 ha livade u Podgorici , ubaštinjeno na ime princa Mirka;

29. Dvorac kralja Nikole u Danilovgradu sa dotičnom avlijom, ubaštinjen na ime kralja Nikole;

30. Dvorac „Topolica „sa dotičnim prostorijama, parkom, voćnjakom, oranicama, livadom i pašnjakom površine 117,82 hektara u Baru, ubaštinjen na ime prijestolonasljednika Danila;

31. Dvorac „Rastislav“ na Suki u Ulcinju sa pripadajućim parkom, ubaštinjen na ime prijestolonasljednika Danila;

32. Dvorsko imanje „Kaluđerovac “ kod Virpazara (kuća, livada i voćnjak) ubaštinjeno na ime princeze Ksenije.” (1)

Povraćaj imovine dinastiji Petrović, i grabež sadašnje države

Što se tiče sudbine navedene imovine, imamo odluku Podgoričke skupštine donesenu na sjednici 6. februara 1919. godine, koja je ustanovila „...da se familijama poginulih i umrlih boraca za građanske slobode odredi novčana pomoć jednom za svagda u iznosu od 750.000, i podmiri iz zaplijenjene imovine“. (1)

Postoji dodatna odluka, sa sjednice Podgoričke skupštine od 9. februara 1919. godine – „da se iz dobara bivšeg kralja Nikole odredi suma od 2.000.000 za školovanje omladine“. (1)

I tako, ako  DPS- SD inicijatori „presipanja iz šupljeg u prazno“ raspolažu prirodnom logikom, tada moraju donijeti odluku- o bezuslovnom vraćanju nabrojane imovine njenim vlasnicima, iliti potomcima.

A paralelno, i o povraćaju novca od strane familija “poginulih i umrlih boraca za građanske slobode”, kao i od  omladine koja je koristila novac za školovanje, a sve od prodaje pokretne i nepokretne imovine dinastije.

A to je krajnje prosto. Delegacija “ukidača odluka 1918.” bi mogla otići na groblje, naći adresu pokojnika, „kuc-kuc na nadgrobnu ploču“ i – zatražiti povraćaj sredstava.

E sad, može se desiti da pokojnik  zatražena sredstva vrati, što se naziva – “sreća”. A može se desiti da mrtva ruka pokojnika izleti iz groba, te „precvikuje vrat“ neželjenim gostima iz ovog čudnog vremena, što bi bila, moderno rečeno- kolateralna šteta.

Naravno, državni činovnici Crne Gore iz redova manjinskih naroda bi bili oslobođeni obaveze da idu na grobove svojih najbližih „dvanaest velikosrba iz 1918.”, i traže isto.

Razlog je prost, ako su im sunarodnici 1918. “razorili državnost Crne Gore”, to oni sadašnjim učešćem u aktuelnoj crnogorskoj vlasti,  ne samo da razaraju državnost Crne Gore, već i aktivno učestvuju u procesima vode ka njenoj ekonomskoj smrti. Tako da, grešni ne mogu suditi grešnima.

Imovina modernih crnogorskih dinastija

Elem, kada se govori o rješavanju pitanja pozamašne imovine dinastije Petrovića, red je da se progovori i o imovini inicijatora ove političke lakrdije. A oni, kao što znamo, imaju “mnogo oraha u džepovima”.

Zato je nemoguće zaobići tekst podgoričkih “Vijesti” od 12.2.2015. godine, gdje je navedeno da je visoki crnogorski funkcionar Ranko Krivokapić optužio vrh vladajuće DPS, a na indirektan način i šefa režima, da su  tokom privatizacije KAP uzeli mito od čak 800 miiona eura.

“Vijesti” su u tom tekstu prenijeli insert izjave Ranja Krivokapića sa TV Vijesti, gdje je gostovao u emisiji “Načisto sa Petrom Komnenićem”, i zaključili sledeće:

“Predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić tvrdi da nas autoput neće odvesti u dužničko ropstvo, iako priznaje da je u datim okolnostima i perspektivi nužnost. Smatra da je veća šteta bio Kombinat aluminijuma, kroz koji je, kako procjenjuje, nestalo 800 miliona eura državnog novca.” (2)

Drugi izraziti imovinski slučaj je vezan za bivšeg visokog funkcionera DPS-a  Svetozara Marovića. O tome imamo tekst podgoričkih “Vijesti” od 31.7.2017. godine, gdje je glavna informacija stala u kratki naslov: “Grupa Svetozara Marovića ojadila Budvu za 100 miliona eura?”

Razlog postojanja upitnika u naslovu- imamo u samom tekstu, gdje se navodi da je „nezvanični izvor iz Specijalnog državnog tužilaštva“ kazao: „To ne znači da je 100.000.000 eura i konačan iznos štete. Za koliko je budvanska kriminalna grupa oštetila budvansku kasu biće poznato nakon vještačenja.”

Iz svega ovoga možemo izvući zaključak da će pitanje imovine dinastije Petrović, poslije eventualnog “ukidanja odluka Podgoričke skupštine”, rješavati oni za koje se vežu krupne afere otimanja državne imovine Crne Gore, ali u ovom vremenu.

“Mala moja preko vode, dođi ‘vamo, ja ću tamo”!

Zbilja, zar ne bi bilo interesantno, u toku ove političke radne akcije, procijeniti sadašnju vrijednost konfiskovane imovine Petrovića, i uporediti je sa ciframa otuđivanja koji su navedeni samo u dva prethodna primjera

A dodatna pitanja koja traže odgovor su- šta je bilo sa 100 miliona eura iz “afere Marović”, kao i- a šta se desilo sa 800 miliona eura mita iz “afere KAP”, o kojoj je svjedočio Ranjo Krivokapić?

Ipak, čak i ako se ne predostave odgovori na prethodna pitanja i dileme, čini se da smo na pragu lako predvidljivog smjehotresa, u političkoj i idejnoj ploskosti, kojeg će izazvati “rezultati“ ovog političkog cirkusa.

Naime, desiće se da će “ispravljači istorijske nepravde” – ukinuti svrgavanje dinastije Petrović- Njegoš i konfiskaciju njihove imovine 1918. godine, a potom- potvrditi da su Petrovići detronizovani, sve sa konfiskacijom cjelokupne imovine?!

Kao u šaljivoj narodnoj pjesmi: “Mala moja preko vode, dođi ‘vamo, ja ću tamo”!

Kako ova tema dobija ineresantne dimenzije, sa mogućnošću pravljenja fantastičnih  paralela na relaciji prošlost – sadašnjost – budućnost, neophodno je da se ona češće podiže.

Recimo, optimalno rješenje bi bilo da se Podgorička skupština “ukida” bar pet – šest puta godišnje, da se lijepo zabavljamo.

Da to ne bude akt, već proces koji će trajati do apsolutne i bespovratne profanacije aktuelne vlasti, ili do potpunog bankrotstva Crne Gore. Zato, uživajmo u rijetko gledanom spektaklu!     

Reference:

(1)    (prof. dr Šerbo Rastoder, “Petrovići u egzilu- sutom  jedne dinastije”, Podgorica, biblioteka Montenegrina)

(2)    („Krivokapić: Sa DPS-om smo samo zbog NATO“, 12.2.2015., Podgorica, “Vijesti”)

(3)    (Svetlana Đokić, “Grupa Svetozara Marovića ojadila Budvu za 100 miliona eura?”, 31.7.2017., Podgorica, “Vijesti”)