Boj na Mišaru

Na današnji dan, 13. avgusta 1806. godine srpski ustanici su porazili osmanlijsku vojsku u boju na Mišaru.
Boj na Mišaru je jedna od bitaka Prvog srpskog ustanka koja se odigrala sredinom avgusta 1806. godine, na brdu Mišar, kod Šapca. Ova bitka je jedna od najvećih pobjeda srpskih ustanika za vrijeme Prvog srpskog ustanka. Osmanlijskom vojskom, koja je bila uglavnom sačinjena od Turaka iz Bosne komandovao je Sulejman-paša Skopljak, a srpskim ustanicima vožd Karađorđe, koji je Turcima napravio zamku i tako ih potukao do nogu, iako je Osmanlijska vojska bila daleko brojnija, čak četiri puta.

Turska vojska je imala oko 40.000 vojnika, a Srbi su imali 7.000 pješaka i 2.000 konjanika uz pet topova. Srbi su izgradili čuvene šančeve na takvom terenu koji je tome pogodovali, pa su turske najjače snage usporavane i oslabljene, a na kraju artiljerijom potučene. Poslije bitke Mišarsko polje bilo je tamno i izriveno topovskim đuladima i puščanim zrnima, a trava raznesena konjskim kopitima, pokriveno leševima izginulih Turaka i natopljeno krvlju. Procjenjuje se da su Srbi imali oko 1.000 poginulih, dok su Turci imali preko 12.000 posječenih vojnika. Ova srpska pobjeda je imala veliki odjek, ne samo na Balkanu, već i daleko šire. Karađorđe je na ogradu postavio strijelce u dva reda, a iza njih u dva reda borce koji će zamjenjivati prve dok pune puške. U svakom uglu šanac je postavio po jedan top, a konjicu je sakrio u šumi. Praktično duž grudobrana i u jednoj vrsti nalazilo se oko 2.000 ljudi. Određeni broj boraca bio je zadužen za izvlačenje ranjenika, tako da je u rezervi bilo oko 4.500 strijelaca. U sredini šanca je postavio rezervu za svaku stranu i svaki kraj šanca. Svako od starješina imao je svoju rezervu, koju je po potrebi uvodio u bitku. Karađorđeva rezerva je bila najbrojnija i najiskusnija. Kad je turska konjica natrčala na zaravan ispred šanca, konji su počeli da se preturaju i da padaju zapleteni u prepreke od divlje loze. Tada su srpski strijelci iz šanca otvorili vatru. Dok se oslabljena turska konjica pribirala za drugi juriš, pristigla je i pješadija. Turci su u tom trenutku zastali oklevajući, a begovi su kamdžijama tjerali malodušne, ali bez uspjeha. U tom trenutku je Karađorđe dao znak srpskoj konjici da krene u napad. Konjanici su se podijelili u dvije grupe. Nakon što su uklonili tursku artiljeriju, ustanici su jurnuli prema turskom štabu. Ustanička konjica je rastjerala tursku pješadiju oko šanca i krenula je da je goni. Karađorđe je potom naredio da se otvore vrata šanca i da srpska pješadija krene u silovit napad. Mišarska bitka je završena u predvečerje velikom srpskom pobjedom. Austrijski posmatrači sa druge strane Save su poslali u Beč vijest o strašnom turskom porazu i da je na Mišaru ostalo mnogo mrtvih Turaka.

Nakon pobjeda na Mišaru i na Deligradu, turska Porta je bila primorana da pregovara o miru sa ustanicima, uz posredovanje Austrije i Rusije. Porta je fermanom dala oproštaj Srbima za sve što su učinili u trogodišnjem ustanku, pokazala spremnost da Srbima odobri autonomiju ako izraze vjernost Porti, da prihvata ustanovljenje srpskog vrhovnog kneza i da Srbi plaćaju jednom godišnje carske dažbine.

Autor: Miomir Đurišić, Mitropolija