Više zaposlenih u kladionicama nego u fabrikama

Crna Gora je država u kojoj proizvođačka industrija gotovo da ne postoji, a podatak koji najbolje ilustruje takvu situaciju jeste da je više radnika uposleno u kladionicama nego u svim sektorima proizvođačke industrije, smatraju ekonomski stručnjaci iz Građanskog pokreta URA. Odgovorna i poštena vlast, kako tvrde, trebalo bi da podstiče proizvodnju u državi tako što bi pomogla domaćim preduzetnicima i inovatorima, čije firme spadaju u mala i srednja preduzeća.

Da je industrijska proizvodnja u padu, potvrđuju i podaci iz vladinog dokumenta „Program ekonomskih reformi za Crnu Goru od 2018-2020”, objavljenom krajem januara, kao najvažniji dokument u ekonomskom dijalogu sa Evropskom komisijom i zemljama članicama EU, a čiji je cilj održiv i inkluzivan ekonomski rast i poboljšanje kvaliteta života svih građana Crne Gore. Navedeno je da je industrijska proizvodnja u pomenutom periodu zabilježila pad od 6,7 odsto u odnosu na 2016. godinu kada je njeno učešće u bruto dodatoj vrijednosti bilo 12,3 odsto. Pad je, kako su objasnili u Programu, rezultat pada u sektorima „prerađivačka industrija” 4,5 odsto i „snabdijevanje električnom energijom, vodom i gasom“ 28,8 odsto. Takođe, se navodi da je pad prerađivačke industrije dominantno uslovljen nižom proizvodnjom osnovnih metala, 2,3 odsto, i farmaceutskih proizvoda 30,8 odsto, dok je pad proizvodnje električne energije posljedica nepovoljnih vremenskih uslova.

– One koji imaju ili će imati do deset zaposlenih u prvih pet godina trebalo bi osloboditi poreza na zarade, ne naplaćivati porez na dobit svim preduzećima koja nemaju povezanih preduzeća ( a imaju do pet zaposlenih) u periodu od pet godina – kazali su iz URA, napominjući da su ovo neke od mjera koje ova politička grupacija ima u svom ekonomskom programu „Posao za sve“. Osim toga, kažu da su predvidjeli da bi trebalo osloboditi investitore od komunalnih taksi na investicije u objekte proizvodnje i izvoza, a poreski podsticaji trebalo bi da budu linearno dizajnirani i razvojno orjentisani.

– Mjere bi značajno podstakle prerađivačku industriju i proizvodnju i umnogome uticale na to da Crna Gora počne da proizvodi svoje proizvode, a time i popravi sliku po kojoj proizvođačke industrije u državi gotovo i da nema – naveli su iz URA.

Prema vladinom dokumentu jedino je porasla proizvodnja u sektoru „vađenje rude i kamena“, koji za devet mjeseci bilježi visok rast, 115,3 posto. Navode da je ovaj rezultat postignut zahvaljući povećanoj eksploataciji uglja i obnavljanja vađenja rude boksita.

Upravo je zahvaljujući boksitu kompanija Uniprom, biznismena Veselina Pejovića, najveći crnogorski izvoznik. Umjesto širenja proizvodnje na stvaranje gotovih proizvoda, njegove kompanije izvoze boksit i sirovi aluminijum.

Slično je i sa pljevaljskom Vektrom Jakić, Dragana Brkovića, koja je jedna od četiri preduzeća čija je djelatnost rezanje i obrada drveta, a koja su pritom među velikim izvoznicima. Problem je što se vlasnici koncesija na šume bave uglavnom rezanjem trupaca, zahvaljujući kojima zavređuju titulu velikih izvoznika, a stolice i ostali namještaj prave neki drugi privrednici van naših granica.

U Građanskom pokretu URA smatraju da drvni proizvod iz Crne Gore mora biti gotov proizvod, kao i da bi to otvoritilo do 2.000 radnih mjesta na sjeveru.

Jedna od njihovih ideja je, kako kažu, ukidanje PDV-a za poljoprivredne proizvode, proizvode od drveta i one sa geografskim porijeklom, kao i za proizvodnju u nerazvijenim područjima države.