Vagner: Osiromašenim uranijumom Amerika kontroliše i uništava države

„Smrtonosna prašina, stvorena u SAD: oružje uranijuma zagađuje svijet“ naslov je nove knjige Fridera Vagnera. U knjizi autor opisuje kako Amerika kontaminira ogromna područja planete svojom municijom sa osiromašenim uranijumom i kako političke i vojne elite manipulišu medijima.

U intervjuu Vagnera za Sputnjik on je predstavio detalje svog rada.

Gospodine Vagner, Vaša knjiga se fokusira na municiju sa osiromašenim uranijumom. Šta je posebno opasno kod takve vrste projektila?

– Uranijumska municija se proizvodi od otpada atomske industrije. Ako, na primjer, proizvodite tone uranijumskog goriva za nuklearne elektrane, dobićete oko osam tona osiromašenog uranijuma. To je izvor alfa zračenja, radioaktivnog i, pored toga, izuzetno zagađujućeg. Potrebno je da se negde skladišti, a to nije baš jeftino.

Kako je moguće koristiti ga kao oružje?

– Prije 30-40 godina vojni inženjeri su shvatili da je uranijum gotovo dvostruko teži od olova. Ako projektilu sa osiromašenim uranijumom date odgovarajuće ubrzanje, on će proći kroz oklop tenka u djeliću sekunde, kao i kroz betonski zid ili cement. To je, naravno, bilo važno otkriće. Pored toga, kada prodire u oklop, stvara se mnogo prašine, koja gori na temperaturi od 3000 do 5000 stepeni Celzijusa, spaljujući posadu tenka.

Ali pravi problem je u tome šta se dešava nakon upotrebe te municije, zar ne?

-Tačno. Osiromašeni uranijum koji je, kao što sam rekao, izvor alfa zračenja. Prilikom gorenja formiraju se nanočestice koje su 100 puta manje od crvenih krvnih zrnaca. Na ovaj način se stvara, rekao bih, neka vrsta metalnog gasa koji ljudi udišu, koji zagađuje okolinu i koji se prenosi vjetrom, bilo gde.

Ljudi koji ga udišu imaju veći rizik od raka. Ove nanočestice, probijajući tijelo trudne žene, čak prevazilaze barijeru koja štiti bebu i utiču na njen razvoj. Takođe mogu da prodru direktno u mozak i da dođu do bilo kojeg organa kroz krvotok.

U kojim konfliktima su upotrebljeni projektili sa osiromašenim uranijumom?

– Aktivno je korišćen tokom rata u Iraku 1991. godine. Vojska je priznala da je njena ukupna količina dostigla čak 320 tona. Zatim, tokom drugog rata u Iraku, 2003. godine, tada je njegov obim dostigao 2000 tona. Takođe i u Jugoslaviji, u Bosni 1995. godine, za vrijeme rata na Kosovu* 1995. godine i kasnije 2001. godine u Avganistanu, gdje se još uvijek koristi.

Koja konkretna mjesta ste istraživali?

– Srbi su nam pokazali mjesta gde su korišćeni. U Iraku smo razgovarali sa lokalnim stanovništvom. Putujemo kroz mjesta velikih tenkovskih bitaka. Tamo smo prikupili uzorke zemlje i prašine unutar oštećenih tankova. Kada posmatramo tenk, može se sa sigurnošću reći da li je pogođen sa konvencionalnim projektilom ili sa osiromašenim uranijumom. Municija sa uranijumom ostavlja specifičnu prašinu koja se raznosi širom lokacije.

U svim uzorcima zemljišta pronašli smo osiromašeni uranijum, kao i uranijum-236, još više radioaktivan i zagađujuć. U prirodi ih nemoguće naći, dobija se samo uz proizvodnju goriva za elektrane.

Njemački režiser Frider Vagner je 2007. snimio dokumentarac  “Smrtonosna prašina“ o tome kako je NATO koristio municiju sa osiromašenim uranijumom na Bliskom istoku i u Jugoslaviji. 

Dobitnik najprestižnije njemačke filmske nagrade „Grime prajs“ postao je nakon toga praktično nepoželjna osoba u sopstvenoj zemlji, a dokumentarac „Smrtonosna prašina“ (Todesstaub) nikad nije prikazan na njemačkoj televiziji.

Pročitajte još:

Kina-Evropa: „Izbalansirano partnerstvo“ ili „sistemska konkurencija“?