UNESKO stavlja vizantijski Hludovski Psaltir u Spisak pamćenja sveta

Organizacija Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESKO) uvrstila je Hludovski Psaltir u svoj Spisak pamćenja sveta, prepoznajući vizantijski rukopis iz 9. veka kao deo zajedničkog dokumentarnog nasleđa čovečanstva.

Psaltir, koji se nalazi u Državnom istorijskom muzeju u Moskvi, bio je među 74 dokumenta dodata u ovaj međunarodni Spisak koji čuva dokumentarne zbirke, kao što su knjige, rukopisi, mape, fotografije i audio-vizuelni snimki, izveštava muzej.

Izbor vrši Izvršni odbor Uneska nakon procene nezavisnog međunarodnog savetodavnog odbora.

Nastao između 843. i 867. godine po Hristu, Hludovski Psaltir je jedan od samo tri sačuvana rana spomenika vizantijske umetnosti iz ovog perioda. Rukopis se pojavio tokom post-ikonoklastičke ere, nakon dužeg perioda sistematskog uništavanja vizantijskih ikona.

Psaltir dimenzija 195 mm x 150 mm sadrži 169 folija i ukrašen je sa 208 oslikanih minijatura i frontispisom. Prema naučnoj tradiciji, mnoge minijature su nastale tajno i usmerene protiv ikonoboraca, sa objašnjavajućim tekstom i strelicama koje povezuju ilustracije sa određenim redovima u glavnom tekstu.

Polemički stil odražava intenzivne strasti izazvane ikonoboračkim sporom.

Tekst u sadrži Psalme raspoređene prema Septuaginti i liturgijska uputstva za pojanje koji slede na Liturgiji Svete Sofije, carske crkve u Carigradu. Originalni tekst je napisan deminutivnim uncijalnim pismom, mada je mnogo toga prepisano minuskulnim pismom otprilike tri veka kasnije.

Naučnik Nikodim Kondakov teoretiše da je Psaltir nastao u carigradskom manastiru Svetog Jovana Studita, dok drugi istraživači pretpostavljaju da njegova liturgijska uputstva ukazuju na stvaranje u carskim radionicama nakon povratka ikonofila na vlast 843. godine.

Rukopis je ostao na Svetoj Gori do 1847. godine, kada ga je ruski naučnik uzeo i doneo u Moskvu. Naknadno ga je stekao kolekcionar Aleksej Hludov, po kome je i dobio sadašnje ime. Psaltir je prošao kroz Hludovljevo zaveštanje do Nikolskog staroobredničkog manastira u Moskvi pre nego što je stigao do Državnog istorijskog muzeja.

Istraživači iz odeljenja za rukopise Istorijskog muzeja i Instituta za istraživanje svemira Ruske akademije nauka trenutno koriste multispektralno snimanje i obradu neuronskih mreža kako bi vizualizovali izbledele minijature, odvojili slojeve slikanja i rekonstruisali originalni izgled rukopisa.

Za portal „Riznica“ sa engleskog preveo protođakon Radomir B. Rakić

Izvor: Orthochristian.com

Foto: Wikimedia.org