UKCG: Vlada da obezbijedi podršku za formiranje Fakulteta za srpski jezik u Podgorici

Udruženje književnika Crne Gore uputilo je zahtjev ministarki Vesni Bratić da, po ugledu na odluku bivše Vlade, koja je van okvira Univerziteta Crne Gore formirala FCJK (Fakulet za crnogorski jezik i književnost), svojom odlukom formira Fakultet za srpski jezik i književnost.

Njihov dopis prenosimo integralno:

Poštovana ministarko Bratić,

Iako Vam je u cjelini poznata problematika o kojoj Vam pišemo, dozvolite da, u vezi sa predlogom Udruženja književnika Crne Gore, koji ćemo konkretno iznijeti u ovom obraćanju, ponovimo neke činjenice kad je riječ o poziciji srpskog jezika, ćirilice i sudbini srpskog naroda u Crnoj Gori.

Prema posljednjem popisu stanovništva u Crnoj Gori od 2011. g. Crna Gora je imala 620.000 stanovnika, pri čemu nijedna nacija nije imala natpolovičnu većinu: Crnogoraca je bilo 45 %, Srba 29%, a srpskim jezikom je tada govorilo ipak 43%, a crnogorskim 37 % građana.

Opštepoznata je činjenica da su i tada vršeni neviđeni pritisci da se građani izjašnjavaju kao Crnogorci, i da govore crnogorskim jezikom, što je bio preduslov za zapošljavanje u državnim institucijama.

Poznato je i da političke partije sa srpskim predznakom u Crnoj Gori nijesu prihvatile rezultate popisa tvrdeći da u Crnoj Gori, u stvari, ima 33,03% Srba, a da srpskim jezikom govori čak 47% naših građana.

U svjetlu predstojećeg, novog popisa u Crnoj Gori, CDT (Centar za demokratsku tranziciju), blizak prethodnom režimu, sada zagovara stav da na popisu treba izostaviti izjašnjavanje građana o identitetskim pitanjima (nacija, vjera i jezik).

Povod za takvu tvrdnju svakako leži u tome da će se napokon pokazati pravo činjenično stanje, to jest, veći procenat Srba, koji govore srpskim jezikom, i Crnogoraca koji govore srpskim jezikom, a što je već tri decenije potiskivano represivnim mjerama sad već bivšeg režima.

Aktuelna Vlada Crne Gore i partije pobjedničkih koalicija s razlogom odbijaju takvu inicijativu CDT-a, i zalažu se za, po prvi put, slobodno izjašnjavanje građana po identitetskim pitanjima na Popisu koji se očekuje.

***

U svjetlu navedenog represivnog stanja tokom protekle tri decenije u Crnoj Gori, bivši režim je vršio i jezički inženjering tako što je ne samo 2008. godine na tadašnjem Filozofskom fakultetu formirao katedru za crnogorski jezik (u okviru Univerziteta Crne Gore), nego je odlukom bivše Vlade 2014. formirana i još jedna katedra, na Cetinju, tzv. Fakultet za crnogorski jezik i književnost (FCJK), suprotno pravilima UCG, a voljom tadašnjeg režima.

Tako su dobijene dvije paralelne katedre crnogorskog jezika u Crnoj Gori.

Naravno, do danas se sve činilo na marginalizovanju ugledne katedre srpskog jezika na sadašnjem Filološkom fakultetu u Nikšiću.
***
Sagledavajući sve navedene bizarne činjenice diskriminacije srpskog jezika i srpske kulture u Crnoj Gori u dužem periodu,

Imajući u vidu progone i pritiske prema pripadnicima srpskog naroda u Crnoj Gori, koji predstavlja jednu trećinu ukupne populacije ove zemlje,

Shvatajući potrebu afirmacije srpskog jezika i kulture u Crnoj Gori,

Konstatujući da ne bi bilo problema oko angažmana profesorskog kadra,

Čvrsto vjerujući da postoji želja kod mladih ljudi da šire izučavaju srpski jezik i književnost u Crnoj Gori,

Polazeći od uporedne prakse osnivanja dvije katedre za crnogorski jezik u Crnoj Gori,

Molimo Vas da ovaj naš racionalni i svrsishodni predlog inicirate na Vladi Crne Gore, da bi se obezbijedila finansijska i druga podrška za rad Fakulteta za srpski jezik u Podgorici, adekvatno kao što se daje finansijska podrška za rad FCJK, tj. Fakulteta za crnogorski jezik i književnost na Cetinju.

Ovim bi se, svakako, otvorio prostor da se formiraju i druge katedre zainteresovanih zemalja u Crnoj Gori, pored već postojećih, što zavisi od vizije i potreba drugih kultura evropskih i drugih naroda.

Očekujući Vaš odgovor,

Srdačno,

predsjednik UKCG
književnik Novica Đurić
U Podgorici,
25.3.2021.