U Beogradu izložba fotografija svetinja u Crnoj Gori

,,Vaskrs svetinja“ naziv je izložbe Zorana Jovanovića Mačka, koja će biti otvorena danas u 14 časova u Kući Đure Jakšića u Beogradu. Postavku čine fotografije koje je ovaj foto-reporter lista Novosti snimio tokom obilaska manastira Mitropolije crnogorsko-primorske, krajem devedesetih i nedavno.

Novije fotografije svjedoče o tome šta se u međuvremenu promijenilo u svetilištima Miholjska prevlaka, Podmaine, Stanjevići, Vranjina i Beška, koja su, što će posjetioci takođe vidjeti na izložbi, prije dvije decenije bila skoro napuštena i razrušena.

,,U posljednjim decenijama prošlog vijeka bilo je mučno i tužno gledati gomile kamenja na ruševinama manastira, zapustela sveta zdanja, crkve bez krovova i zvonika, i to širom Crne Gore. Mačak je to snimio. A, onda se dogodilo veliko čudo, obnovljeno je oko šest stotina pravoslavnih svetinja. Dio tog podviga nad podvizima, opet je zabilježio Zoran Jovanović“, ističe Predrag Savić, koji je sa Mačkom išao na ova putovanja, krajem devedesetih kao reporter ,,Večernjih novosti“, a nedavno zbog svojih knjiga.

U Novostima su objavljivani tekstovi o propadanju crnogorskih svetinja, ali i o njihovom oživljavanju, a uz njih fotografije Zorana Jovanovića, koje su često govorile više od riječi. Na izložbi će biti predstavljene i tri reportaže, koje je Mačak izabrao.

,,Krajem devedesetih, do brojnih crkvišta i manastira bio je pravi podvig stići, probiti se kroz šikaru, kretati se kozjim stazama i izbjegavati zvijeri i poskoke“, sjeća se Mačak. ,,U zadužbini Jelene Balšić čuvali su stoku, a od polusrušenog manastira u Vranjini napravili su tor za ovce. Zdanja pravljena da pokažu moć i duhovno bogatstvo, da budu prve škole i štamparije, bila su pretvorena u ruglo. Ali, otkako je Amfilohije mitropolit crnogorsko-primorski, mnogo toga se promijenilo. Sagrađeni su grandiozni Saborni hram Hristovog Vaskrsenja u Podgorici, Crkva Svetog Jovana Vladimira u Baru, a preko obnove duhovnog života, oživjeli su čak i oni manastiri koji su stradali od Turaka ili su bili razrušeni u vrijeme komunizma.“

Mačak je zabilježio ne samo novi sjaj svetinja, već i obnovu liturgijskog života u njima.

,,Ova izložba ima neizmjernu dokumentarnu, istorijsku i duhovnu vrijednost“, ocijenio je Savić.

Zoran Jovanović se profesionalno bavi fotografijom od 1981. godine. Značajan period je proveo radeći na filmu, gde stiče raskošno iskustvo kao filmski fotograf. Upravo ovaj dio karijere i fantastični prizori koje je „uhvatio“ i ovekovječio otvorili su mu vrata svjetskih novinskih agencija ,,Rojters“, ,,Ap“ i ,,Sigma“. Stalni je saradnik dječje fondacije Unicef, a od 1994. je zaposlen u ,,Novostima“. Dobitnik je najznačajnijih nagrada za fotografiju u novinarstvu, kako domaćih, tako i internacionalnih.

POKLON MANASTIRU PREVLAKA

Na otvaranju izložbe ,,Vaskrs svetinja“ govoriće otac Mijajlo Backović, Miljan Ćeranić, dr Jovan Janjić i Predrag Savić. Posle Beograda, izložba se seli u Podgoricu, pa u druge veće gradove u Crnoj Gori. Svi radovi će biti poklonjeni manastiru Prevlaka, zahvaljujući donatoru Ristu Drekaloviću iz Podgorice.