Tajne duvanske mafije (III): Za dvije godine u Luku Bar uplovila 103 broda, na podgorički aerodrom sletjelo 433 aviona natovarenih cigaretama za šverc

Povodom nedavne inicijative pokrenute u Skupštini Crne Gore za formiranje anketnog odbora koji bi se bavio problematikom šverca duvana u Crnoj Gori, počev od devedesetih godina prošlog vijeka pa do danas, a u susret donošenju odluke o njegovom formiranju, redakcija portala IN4S, na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, zatražila je, i od Skupštine Crne Gore dobila Izvještaj i kompletnu dokumentaciju o radu  Komisije Skupštine Crne Gore, koja se 2001/2002. godine bavila utvrđivanjem činjenica, okolnosti i bitnih elemenata u navodima u tekstu objavljenom u zagrebačkom listu ,,Nacional“ pod naslovom ,,Glavni mafijaški bos Balkana“ i drugim tekstovima o švercu duvana u Crnoj Gori i preko Crne Gore, objavljenim u ovom listu. Kompletan Izvještaj o radu te Komisije koji je usvojen na sjednici Skupštine Republike Crne Gore koja je održana 25. jula 2002. godine, portal IN4S, a kako smo juče najavili, integralno će objaviti u dvanaest nastavaka (naslov i legende ispod fotografija su redakcijski):

INFORMACIJE, DOKAZI I ZAKLJUČCI DO KOJIH JE KOMISIJA DOŠLA:

1. U realizaciji utvrđenog zadatka, obraćajući se svim subjektima koji su u tekstovima objavljenim u listu “Nacional” označeni kao učesnici u tranzitu i švercu cigaretama kroz Crnu Goru, Komisija se 14. avgusta 2001. godine, (sa svoje prve sjednice), obratila Preduzeću LUKA “BAR” u Baru, odnosno generalnom direktoru ovog Preduzeća Petrašinu Kasalici sa zahtjevom da joj dostavi potpunu informaciju sa dokumentacijom o njihovom učešću u ovom poslu, imajući u vidu da je u naznačenim tekstovima u ,,Nacionalu“ ustvrđeno da se preko Luke Bar obavljao tranzit i šverc cigaretama kroz Crnu Goru.

U odgovoru Komisiji generalnog direktora Luke “Bar” Petrašina Kasalice, kaže se: “Da je tranzit cigareta preko Luke “Bar” vršilo Preduzeće “Zetatrans” iz Podgorice i to u periodu od januara 1996. do juna 2001. godine, te da su lučke usluge prekrcaja cigareta u tranzitu naplaćivane po zvaničnoj tarifi od 2 US dolara po baksi, i da je u tom periodu pretovareno 3.860.728 baksi cigareta, i da je Luka ostvarila prihod od 7.721.456 US dolara. U prilogu odgovora Komisiji dostavljene su kopije računa Luke “Bar” koje su ispostavljane “Zetatransu” za izvršene usluge.

Komisija napominje da je od Ministarstva finansija dobila podatak da je Ministarstvo finansija po osnovu prihoda od tranzita duvana, a na osnovu Sporazuma o poslovnoj saradnji između Ministarstva finansija i “Zetatransa” za isti period, dakle, od 1996. godine do polovine 2001. godine, prihodovalo 216.010.568 US dolara.

Nakon dobijenog Izvještaja Luke “Bar”, Komisija je zatražila i dobila Izvještaj UPRAVE CARINA CRNE GORE – CARINARNICA BAR, a koji prema dolazećim manifestima i teretnicama sadrži količine cigareta koje su dopremljene u Luku Bar po datumima, nezavisno od upućivanja, odnosno prispjeća, u kome se konstatuje da je od 18.08.1999. godine do 02.08.2001. godine (za samo dvije godine), preko Luke “Bar” prispjelo 103 broda natovarenih cigaretama, težine 28.884.391,53 kg. cigareta.

Komisija je radi kompletiranja i poređenja podataka zatražila od LUČKE KAPETANIJE BAR da joj dostavi podatke o brodovima koji su uplovljavali i isplovljavali iz Luke Bar u periodu od 1993. do 2001. godine.

Lučka kapetanija Bar je dostavila traženi Izvještaj 29. oktobra 2001. godine, sa podacima o brodovima koji su uplovili, odnosno isplovili iz Luke “Bar” u navedenom periodu.

Prilikom upoređivanja ova dva izvještaja za period za koji je to objektivno bilo moguće, tj. od 18. avgusta 1999. godine, do 26. septembra 2001. godine, Komisija je konstatovala da su prema Izvještaju Uprave carina Crne Gore u Luku Bar uplovila ukupno 103 broda sa cigaretama, dok prema Izvještaju Lučke kapetanije Bar u istom periodu, nije uplovio u ovu luku niti jedan brod sa isključivim teretom cigareta.

Iz Izvještaja Uprave carina se vidi da su cigarete prevozila tri broda: “JUNIPER”, “KALLIROJI” i “HORNBEAM”, pri čemu je “JUNIPER” uplovio u Luka Bar 38 puta, KALLIROJI” 62 puta i “HORNBEAM” 3 puta.

Prema Izvještaju Lučke kapetanije brod sa istim nazivom “JUNIPER” uplovio je u Luku Bar 38 puta, s tim što je teret označen kao “razno” ili “generalni teret”, od čega se datum uplovljavanja u Luku u oba izvještaja poklapa samo u 21 slučaju. U istom izvještajnom periodu brod “HORNBEAM” je uplovio 12 puta, od čega se datum uplovljavanja u oba izvještaja poklapa samo jedanput, dok prema Izvještaju Lučke kapetanije brod “KALLIROJI” nije uplovio ni jedanput.

Iz Izvještaja je takođe vidljivo da je teret koji je naznačen u Izvještaju Lučke kapetanije Bar znatno veći od tereta datog u Izvještaju Carinarnice Bar.

Komisija je konstatovala da je prema Izvještaju Lučke kapetanije Bar evidentno da se događalo da pomorski agent propusti prijavljivanje uplovljavanja broda Lučkoj kapetaniji Bar i da u tom slučaju ona nema bilo kakvu evidenciju za taj brod.

U dopisu Lučke kapetanije upućenog Komisiji između ostalog se konstatuje: “sasvim je moguće da je bilo brodova koji su uplovljavali u Luku Bar, a nijesu prijavljeni od strane ovlašćenog agenta. Dolazak takvih brodova Lučka kapetanija nije mogla evidentirati, jer nijesu prijavljeni na uobičajen, zakonit način”.

Imajući u vidu naprijed naznačeno Komisija je konstatovala da je očigledno da je jedan značajan broj brodova natovarenih cigaretama ušao u Luku Bar ilegalno bez prijave Carini i Lučkoj kapetaniji, ili bez prijave jednom ili drugom subjektu, odnosno preko van carinskog područja, i da su ogromne količine cigareta završile na sivom tržištu.

2. Komisija se takođe 14. avgusta 2001. godine, obratila SAVEZNOM MINISTARSTVU ZA SAOBRAĆAJ I VEZE – KONTROLA LETENJA, obzirom da je u tekstovima objavljenim u listu “Nacional”, naznačeno da su tranzit i šverc cigaretama obavljani u određenom vremenskom periodu vazdušnom linijom preko Aerodroma Golubovci u Podgorici, sa zahtjevom da joj dostavi informaciju sa kompletnom dokumentacijom o ovim navodima.

U odgovoru Savezne uprave za kontrolu letenja sa pratećom dokumentacijom od 28. septembra 2001. godine navodi se da je ovaj organ u periodu od decembra 1995. zaključno sa majem 1998. godine evidentirano ukupno 433 kargo slijetanja na Aerodrom u Podgorici aviona tipa “ILJUŠIN-76” – 333 slijetanja, “ILJUŠIN-18” – 2 slijetanja, “AM-12” – 127 slijetanja i “B-707” – 1 slijetanje, uz konstataciju da je riječ o letovima za prevoz cigareta.

Kako za navedene količine cigareta Komisija nije dobila podatke niti od Uprave carina Crne Gore, niti od Savezne uprave carina, dakle apsolutno nije bilo legalne carinske kontrole, Komisija je konstatovala da se radilo o švercu ogromne količine cigareta koje su završile na sivom tržištu.

3. Komisija se sa svoje Prve sjednice posebno obratila preduzeću AD “ZETATRANS” iz PODGORICE koje je u tekstovima “Nacionala” označen kao jedan od učesnika u poslovima tranzita i šverca cigaretama sa zahtjevom da joj dostavi kompletnu informaciju sa odgovarajućom dokumentacijom o svom učešću u ovom poslu. Ovo Preduzeće je odgovorilo Komisiji opširnom informacijom, navodeći da se bavilo tranzitom cigareta kao legalnim poslom i obavijestilo da se tranzit cigareta najvećim dijelom obavljao preko Luke Bar, a dijelom preko Luka Zelenika i Kotor, kao i preko Aerodroma Golubovci, a neznatan dio dopreman je i željeznicom.

Komisija je već konstatovala da cigarete koje su dobavljane preko Aerodroma u Golubovcima nijesu prošle legalnu carinsku kontrolu i da su završile na sivom tržištu. Takođe, Komisija je konstatovala šta se događalo i kako su na nelegalan i nezakonit način uplovljavali brodovi natovareni cigaretama u Luku Bar.

Na osnovu dopisa “Zetatransa”, Komisija je zatražila od Uprave Carina Crne Gore da joj dostavi informaciju o dopremanju cigareta preko Luka Zelenika i Kotor i dobila odgovor da u carinskim ispostavama Kotor i Zelenika nije bilo uvoza, izvoza niti prevoza cigareta, što jasno govori o potpunom nesaglasju informacije koje je dalo Preduzeće “Zetatrans” i Uprava carina Crne Gore – Carinske ispostave Kotor i Zelenika.

Na kraju Izvještaja AD “Zetatrans” je posebno istakao da je to Preduzeće od juna 1996. godine radilo po instrukcijama firme “MTT” koje je prema tekstovima objavljenim u “Nacionalu” označeno kao jedan od učesnika u ovim poslovima, a kojemu se Komisija takođe obratila, ali je uprkos tvrdnjama u pismu generalnog direktora AD “Zetatrans” Žarka Markovića, direktor PREDUZEĆA “MTT” iz PODGORICE Veselin Barović između ostalog odgovorio: “ U preduzeću “MTT” bio sam zaposljen u periodu njegovog postojanja od maja 1996. do maja 1998. godine. Tvrdim da se Preduzeće “MTT” i ja lično, nikada nijesmo bavili uvozom, izvozom i uopšte tranzitom cigareta”.

U naknadnom obraćanju Preduzeću “Zetatrans” Komisija je od generalnog direktora Žarka Markovića, a vezano za instrukcije firme “MTT” dobila kopije telefaks poruka od strane preduzeća “Montenegro Tabak Tranzit” na adresu Preduzeća “Zetatrans” za instrukcije i postupanje sa dopremljenim cigaretama i to jedna od 26. januara 1997. godine, za količinu od 3.548 mc i druga telefaks poruka od 31. jula 1996. godine, za količinu 7.300 mc. cigareta raznog asortimana.

Primjerci naloga koji potvrđuju  da je Preduzeće ,,Zetatrans“ sa duvanom radilo po instrukcijama preduzeća ,,MTT“ formiranog na sastanku kod Mila Đukanovića 1996. godine. Duvan skladišten u Baru i Zelenici, a odatle, išao na crno tržište Italije (brzim gliserima) i ostalih zemalja

Na osnovu toga, Komisija je konstatovala da je Preduzeće “Zetatrans” od 1996. godine, poslove sa cigaretama radilo po instrukcijama Preduzeća “MTT”.

(NASTAVIĆE SE)

Pročitajte JOŠ:

Tajne duvanske mafije (II): Vujanović, obnašajući funkciju premijera, prednjačio u opstrukciji rada anketne komisije