Svečana akademija povodom oslobođenja Beograda 1918. godine

Svečanom akademijom u Beogradu povodom 100 godina od oslobođenja Beograda u Prvom svjetskom u ratu, kojoj prisustvuje i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, završava se manifestacija „Dani slobode“.

Manifestacija je obuhvatila niz događaja kojima je ove godine, osim oslobođenja Beograda u Prvom svjetskom, obilježeno i 74 godine od oslobođenja glavnog grada u Drugom svjetskom ratu.

Akademiji u velikoj dvorani Centra „Sava“ prisustvuju i predsjednica Narodne skupštine Srbije Maja Gojković, ministri u Vladi Srbije Zorana Mihajlović, Siniša Mali, Nela Kuburović, Branko Ružić, Nebojša Stefanović, Aleksandar Vulin, Aleksandar Antić, Zoran Đorđević, gradonačelnik Beograda Zoran Radojičić, predsjednik Pokrajinske vlade Igor Mirović, guvernerka NBS Jorgovanka Tabaković, predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik, premijerka RS Željka Cvijanović, kao i predstavnici vojske, crkava, javnog i kulturnog života.

Svečana akademija je počela intoniranjem državne himne i kratkim filmom o dešavanjima u Srbiji za vrijeme Velikog rata, navode Večernje novosti.

Nakon obraćanja predsjednika Vučića, uslijediće premijera filma „Zaspanka za vojnika“.

Danas je u svim školama prvi čas bio posvećen ovoj temi, a na Novom groblju na Spomen-kosturnici branilaca Beograda održan je pomen i položeno cvijeće, dok je na platou ispred Skupštne grada priređen scensko-muzički spektakl „Beogradske sjene“.

Vijence su na Francuskom vojnom groblju i na Spomen-kosturnici braniocima Beograda na Novom groblju položili su gradonačelnik Beograda Zoran Radojičić, izaslanik predsjednika Republike Nikola Selaković, državni sekretar Ministarstva francuske vojske Ženevjev Darijesek i američki ambasador Kajl Skot.

Beograd je tokom Prvog svjetskog rata pretrpio velika razaranja. Od ofanzivnih dejstava grad je stradao u razdoblju od početka rata do oktobra 1915. godine, kada je osvojen u zajedničkom napadu njemačke i austrougarske vojske.

Samo u jednom danu na grad je ispaljeno oko 30.000 granata.

Život stanovnika Beograda za vrijeme okupacije bio je veoma težak, a najveći broj ljudi nije imao nikakvih sredstava za život, a sam grad je bio izložen pljački.

Po završenim operacijama oko Beograda i sjevernim djelovima Srbije 1915. godine, nastupilo je interniranje i odvođenje srpskog življa u koncentracione logore u unutrašnjost Austrougarske. Na Kalemegdanu i Topčideru nalazili su se logori interniraca i ratnih zarobljenika.

Beograđani nisu smjeli da se udaljavaju iz grada bez posebne dozvole.

Najčešći vidovi otpora stanovništva bili su sabotaže, odbijanje rada na prinudnim poslovima, širenje vijesti o skorom oslobođenju, bjekstva iz logora…

Nakon proboja Solunskog fronta, sredinom septembra 1918, stvoreni su svi uslovi da srpska vojska, uz pomoć saveznika, preduzme ofanzivu za oslobođenje zemlje i prestonice.

Prethodnica Prve srpske armije stigla je do Beograda krajem oktobra. Neprijatelj nije imao namjeru da brani grad, tako da su se u njemu nalazile samo malobrojne njemačke trupe koje su se spremale za povlačenje.

Prije konačnog povlačenja, njemački vojnici su opljačkali sve radnje od Slavije do Terazija, prekinuli snabdijevanje vodom i strujom i digli u vazduh željeznički most na Savi.

Prestonica je konačno oslobođena 1. novembra 1918. godine. Posle tačno dva mjeseca i 800 kilometara pređenog puta, tog dana, u prijepodnevnim časovima, srpske jedinice pod komandom vojvode Petra Bojovića ušle su u grad.

Iako je Beograd pružao sliku razorenog i opljačkanog grada, stanovnici su sa velikom radošću dočekali slobodu.