Stradanje Srba u Sarajevu

Piše: Ilija Bajović, profesor istorije

Govoriti o stradanju Srba u Sarajevu uopšte o stradanju Srba u Bosni i Hercegovini tokom rata 1992-1995 godine nije poželjno, neko bi rekao zašto se uvijek takve teme potežu?

Da li je poželjno u našem vremenu govoriti o stradanju pripadnika moga roda? Na to se ne obazirem već osjećam potrebu i dužnost da pišem o stradanju Srba jer su zaista stradali. Istorija se ponovila 90-tih godina i sve ono što su Srbi doživjeli a mnogi nisu nažalost i preživjeli tokom Prvog svjetskog rata zatim Drugog svjetskog rata će se desiti 90-tih godina prošlog vijeka. Srbi će stradati a o njihovom stradanju se neće mnogo govoriti, jer će „pacifisti“ odmah skočiti na vas, optužiće vas da širtite mržnju i nove podjele jer zaboga pominjete da su i Srbi bili žrtve tokom raspada Jugoslavije.

Moć manipulacije prije svega medijske u našem vremenu je glavno oružje ako želite da prikrijete istinu ili bolje reći da je ubijete. Tako i kada se govori o ratu u BiH, o stradanju civila u Sarajevu vješto se izbjegava jedna velika istina a to je da su Srbi stradali u Sarajevu, da su počinjeni zločini nad pripadnicima srpskog naroda u tom gradu. Naime pred raspad Jugoslavije u Sarajevu je prema popisu iz 1991. godine živjelo 157.143 Srba odnosno 29,8%. Danas u Sarajevu prema popisu iz 2013. godine u četiri gradske opštine živi ukupno 10.442 Srba. Dakle kada uporedimo koliko je Srba živjelo u sarajevskim gradskim opštinama prije rata i koliko danas Srba živi u tim opštinama lako možemo  zaključiti u kakvom su položaju bili Srbi tokom rata u BiH.

Koliko se danas zna i koliko se danas govori o logorima koji su postojali u Sarajevu za Srbe, kao što su logori: Viktor Bubanj, Sunce, Silos. Takvih logora za Srbe u Sarajevu je bilo 211!  Važno je pomenuti  izvještaj Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu od 1991. do 1995. godine. Navodi se da je u Sarajevu tokom rata ubijeno oko 3.000 srpskih civila, 260 Srba do danas nije pronađeno mada se sumnja da je taj broj i mnogo veći. Srbi su od januara do marta 1996. godine iz Grbavice, Ilijaša, Vogošće, Ilidže, Hadžića i Rajlovca bili primorani da napuste grad, zbog kako se navodi „politike eliminisanja srpske etničke zajednice koja je bila pod muslimanskom kontrolom“.

U izvještaju se takođe navodi da su pojedine terorističke islamske grupe slale mudžahedine širom Bosne i Hercegovine koje su aktivno učestvovale u zločinima nad srpskim civilnim stanovništvom.

Na čelu komisije za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu bio je izraelski istoričar Rafael Israeli.

Na kraju možemo zaključiti i konstatovati da su gotovo svi akteri počinjenih zločina nad srpskim narodom posle rata prošli nekažnjeni, da za počinjene zločine nisu odgovarali. Naša obaveza jeste da ne zaboravimo zločine koji su počinjeni nad srpskim narodom jer bi našim zaboravom taj zločin bio veći. Srpski narod jeste stradao, tamo gdje je bilo Srba u velikoj mjeri ih danas nema ili je taj broj mnogo manji nego što je bio prije rata 90-tih godina.