SPC i njeni vernici danas slave Sveštenomučenika Joanikija Crnogorskog – mitropolita mučenog i streljanog od komunista

Mitropolit Joanikije (svetovno ime Jovan), rođen je 16. februara 1880. u Stolivi u Boki Kotorskoj, od oca Špira i majke Marije (Damjanović). Osnovnu školu završio je u Prčnju, a klasičnu gimnaziju sa maturom u Kotoru, Pravoslavni bogoslovski zavod u Zadru, a Filosofski fakultet u Beogradu. U Beogradu je položio i profesorski ispit iz bogoslovskih predmeta.

Rukopoložen je i čin đakona 8. novembra, a u čin sveštenomonaha 10. novembra 1912. od episkopa bokokotorskog i dubrovačkog Vladimira. Od 1912. do 1918. bio je kapelan u Kotoru, a potom paroh u Lastvi. Od 1919. do 1925. godine bio je suplent Gimnazije na Cetinju, zatim u nižoj ženskoj školi i ženskoj učiteljskoj školi i Cetinjskoj bogosloviji. Od 1925. do 1940. bio je profesor Prve muške gimnazije u Beogradu.

Kao udov protojerej, izabran je krajem 1939. za vikarnog episkopa budimljanskog. Monaški postrig i ime Joanikije primio je u manastiruu Rakovici od skopskog mitropolita Josifa. Za episkopa je hirotonisan 11. februara 1940. u beogradskoj Sabornoj crkvi. Iste godine 10. decembra, na vanrednom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora, izabran je za mitropolita crnogorsko-primorskog.

Mitropolit Joanikije upravljao je Crnogorsko-primorskom episkopijom u veoma teškim vremenima. Njegovim zauzimanjem Cetinjska bogoslovija je radila i opstojala u najtežim ratnim vremenima. Svojim sveštenicima poručio je 20. jula 1942. godine “da se klone svake političke aktivnosti i da paze na svoj poziv i dostojanstvo”. Zbog hapšenja i proganjanja svog sveštenstva pokušao je da sa sedamdeset sveštenika izađe iz zemlje. Nažalost, nije uspeo; svi su uhvaćen kod Zidanog Mosta. Sveštenici su streljani, a mitropolit Joanikije je doveden u Aranđelovac gde su ga komunisti mučki ubili. Mesto gde počivaju njegovi zemni ostaci je do danas ostalo nepoznato.

Na redovnom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora 1999. godine, mitropolit crnogorsko-primorski proglašen je za sveštenomučenika a njegovo ime je uneto u Imenoslov srpske crkve kao sveto.