Samit Rusija-Afrika: Poslovna saradnja bez uslova i alternativa „kolonijalnom stilu“ Zapada

Tokom protekle decenije afrički kontinent postao je bojno polje za geostratešku konkurenciju u koju su uključene Kina, SAD i EU, a koje se međusobno nadmeću za vojni pristup, ekonomsku superiornost i supremaciju meke moći.

Zemlje poput Indije, Južne Koreje i zalivske monarhije takođe imaju interese u Africi. Isto tako i Rusija, koja ima prednost starih veza u regionu, smatra se pragmatičnim partnerom bez ideologije, koji ne bi koristio svoje ponude za iznuđivanje geopolitičkih sklonosti.

„Imamo šta da ponudimo našim afričkim prijateljima. O tome će posebno biti riječi na predstojećem samitu. I naravno, cilj nam je da zajedno sa našim afričkim partnerima podržimo zajedničke ekonomske interese i zaštitimo ih od jednostranih sankcija, uključujući smanjenjem udjela dolara i prelaskom na druge valute u međusobnim obračunima „, rekao je ruski predsjednik Vladimir Putin u intervjuu za TASS.

Najveće okupljanje ikad

Imajući to u vidu, ruski lider će ove nedjelje biti domaćin dvodnevnog događaja koji bi trebalo da poboljša tu ambiciju. Na samitu Rusija-Afrika u Sočiju očekuje se preko 3.000 gostiju, uključujući 44 predsednika i premijera afričkih država.

To je prvi put u modernoj istoriji Rusije da odjednom dočekuje toliko predstavnika afričkih zemalja. Čak se očekuje da će i protokolarni dio, za koji Putin zahtijeva da se rukuje i razmjenjuje ljubazne riječi sa svakim šefom države, trajati najmanje sat vremena.

Ruski predsjednik će tada održati seriju razgovora sa najmanje desetak stranih lidera. Među njima je i egipatski predsjednik Abdel Fatah el Sisi, koji takođe predsjedava okupljanjem u svojstvu predsjednika Afričke unije. Očekuje se da bilateralni razgovori biti produženi posle četvrtka uveče, kada se samit završava.

Žitarice i atomi

Samit je vrhunac diplomatskih napora u proteklih nekoliko godina koji su trebali povećati rusko prisustvo u regionu. Moskva vjeruje da postoji veliki potencijal za rast u ovoj oblasti, posebno u poređenju sa drugim igračima. Trgovina afričkih nacija sa Kinom, na primjer, prošle godine je iznosila preko 204 milijarde dolara, u poređenju sa Rusijom od 20 milijardi. SAD, EU, Indija, pa čak i relativno mala ekonomija Ujedinjenih Arapskih Emirata, bili su ispred Rusije.

Ali ruska trgovina ubrzano raste, nakon što se skoro utrostručila od 2010. godine. Takođe ima snažno ekonomsko uporište u nekim afričkim državama poput Egipta, Alžira, Maroka, Južne Afrike ili Tunisa, igrajući na svoje jače tačke.

Na primjer, jedan od najboljih ruskih izvoza u Egipat je pšenica. Rusija se transformisala u velikog proizvođača usjeva i vodećeg svjetskog izvoznika pšenice nakon što je rat sankcijama sa EU doveo do gašenja ruskog tržišta za evropske prehrambene proizvode.

To je podstaklo ruski poljoprivredni sektor i navelo Moskvu u potragu za novim tržištima. Takođe može ponuditi puno poljoprivrednih proizvoda, od đubriva preko kombinovanih mašina i druge opreme, do raznih tehnologija do kojih su ruski poljoprivrednici došli tokom iznenađujućeg procvata.

Druga oblast u kojoj Rusija ima prednost u odnosu na konkurenciju je civilna nuklearna tehnologija. Prvu egipatsku nuklearnu elektranu El Dabaa grade ruski inženjeri i finansira se iz ruskog zajma. Ranije u aprilu Etiopija je pristala da ugosti ruski centar za nuklearno istraživanje, a na stolu su planovi za rusku nuklearnu elektranu.

Postoji i tradicionalni proizvod ruske trgovine u Africi – oružje. Moskva trenutno ima sporazume o trgovini oružjem sa preko 30 afričkih država. Egipat će započeti proizvodnju licencnih naprednih ruskih osnovnih tenkova T-90. Angola je u aprilu dobila poslednju seriju od 12 unapređenih borbenih aviona „Suhoj“ Su-30K koje je kupila prije nekoliko godina. Međunarodni institut za istraživanje mira u Stokholmu (SIPRI) procenjuje da je ruska prodaja oružja afričkim zemljama udvostručena između 2012. i 2017. godine, a da SAD i Kina zaostaju.

Ruska meka sila u porastu

Rusija ima manje opipljive prednosti nad nekima od konkurencije u Africi, jer nema toksični istorijski kolonijalni prtljag. U stvari, Sovjetski Savez je podržavao pokrete za nezavisnost širom Afrike dok su se evropske nacije povlačile iz nje. To je, naravno, bilo deo ideološkog sučeljavanja Hladnog rata sa Vašingtonom, ali izgradilo je neku dobru volju koja je danas korisna.

60-tih godina Moskva je besplatno obrazovanje dala hiljadama afrikanaca. Sovjetski obučeni inženjeri i tehničari bili su od ključnog značaja za održavanje sovjetske izgrađene infrastrukture u afričkim zemljama, dok su sovjetski obučeni oficiri komandovali afričkim trupama opremljenom sovjetskom tehnikom. Sličan trend se danas pojavio.

Prošle godine je oko 17.000 studenata iz više od 50 afričkih država steklo visoko obrazovanje u Rusiji, uključujući i 4.000 koji su stigli do stipendija ruske vlade. Stotine drugih sponzorisale su ruske kompanije koje ulažu u projekte energetike i minerala u Africi, a koje žele kadar obučenih i zaposlenih regrutovanih iz lokalnog stanovništva.

Sadašnji uticaj Rusije u Africi je, naravno, daleko od onoga što je Sovjetski Savez nekada imao na vrhuncu svoje moći. I nije da Moskva želi izigravati super-silu, nego mjesto za sebe vidi kao snagu kojoj se afričke nacije mogu obratiti kad imaju problema i koje ne mogu samostalno da riješe, bilo da su unutrašnji ili spoljašnji.

„Ono čemu težimo nije“ redistribucija „bogatstva kontinenta, već konkurencija za saradnju s Afrikom“, rekao je Putin u intervjuu. „Važno je da ostane civilizovano.“

Izvor: Vostok / RT