Ruski sport sada kao srpski sport 90-ih

Piše: Igor Damjanović

Zapadnim sankcijama od svih segmenata ruskog društva čini se da je najviše pogođen sport. Čak i nekoliko godina prije početka SVO ruski sportisti su se nalazili na udaru svjetskih sportskih asocijacija, poput međunarodne antidoping asocijacije VADA koja im je zabranila da pod nacionalnom zastavom učestvuju na Olimijskim igrama u Tokiju, održanim zbog pandemije kovida 2021-e, godinu kasnije nego što je to bilo po rasporedu.

Nakon izbijanja rata  svi ruski klubovi i reprezentativne selekcije momentalno su izbačeni sa međunarodnih takmičenja. Pojedinačnim sportistima je uglavnom bilo dozvoljeno da se takmiče bez nacionalne zastave. Bilo je naravno i slučajeva da je i ova praksa i diskriminacija narušena, konkretno od strane Velike Britanije. Prošlogodišnji Vimblodon je odbio da dozvoli nastup ruskim i bjeloruskim teniserima, što je dovelo do izbacivanja ovog gren-slema iz ATP i VTA bodovanja. Cijenu je platio Novak Đoković kome bodovi sa Vimblodna nisu uzeti u obzir i bez obzira na titulu na najprestižnijem turniru, koga mnogi smatraju nezvaničnim prvenstvom svijeta, izgubio je prvo mjesto na ATP listi.

Godina dana brutalne blokade nagnala je ruske sportske asocijacije da traže izlaze iz situacije. Početkom godine razmatrana je mogućnost da fudbalski savez istupi iz UEFA, pređe u Aziju i nastupi na tamošnjem kontinentalnom prvenstvu i Ligi šampiona Azije. Međutim čak i to bi teško fudbalskoj reprezentaciji pružilo mogućnost da nastupi na svjetskom prvenstvu, jer se Rusija nalazi i pod sankcijama FIFA. Koliko značaj sportu, posebno fudbalu, ruska država poklanja imao sam prilike nedavno da vidim i na Peterburškom međunarodnom ekonomskom forumu. Tamo je fudbalski savez imao nekoliko štandova na najpronetnijoj lokaciji. Boraveći u Rusiji i trudeći se da koliko mi vrijeme dozvoljava pratim rusku košarku i fudbal izolovanu iz međunarodne arene, primjećujem da glavnu riječ u klubovima i dalje vode skupo plaćeni stranci. To je posebno upečatljivo u košarci, gdje u ovogodišnjem šampionu Uniksu iz Kazanja igra čak 5 Amerikanaca i jedan Francuz, a trener kluba je nama dobro poznati Hrvat Velimir Perasović. U preostala tri tima koja su učestvovala na fajnal-foru, Zenitu, Lokomotivi Kuban i do ove godine neprikosnovenom CSKA i dalje nastupa čak 10 Amerikanaca i svi treneri su stranci.

Ovaj fenomen zanimljiv mi je sa dvije strane. Prvo zašto se SAD ne pozovu na sankcije i zvanično zabrane svojim državljanima da nastupaju u Rusiji, kao što su svojevremeno zabranili legendarnom Bobiju Fišeru da igra šah na Svetom Stefanu? Drugo, zašto ruska država uprkos patriotskoj retorici i dalje dozvoljava da im trećerazredni američki košarkaši odnose milione dolara godišnje, zauzimaju mjesta u klubovima i sputavaju razvoj domaćih mladih snaga? Amerikancima ruski novac ne smrdi, njihove trećerazredne igrače niko ne bi platio toliko koliko Rusi i na sve američka država in naplaćuje visok porez. Sa druge strane, ruskim sportskim oligarsima trenutni spektakl i brzi obrt novca bitniji su od nacionalnog dostojanstva i obzira prema mladim generacijama.

Ovo što se trenutno događa sa ruskim sportom DEJ VU je onoga što je poslije sankcija SB UN, za koje je glasao i predstavnik Rusije, preživljavao srpski sport u periodu od 1992. do 1996. Sve je počelo tako što je naša fudbalska reprezentacija izbačena sa Prvenstva Evrope u Švedskoj, gdje je već bila otputovala i bukvalno trebala da krene sa utakmicama u grupi. Naše mjesto zauzeo je poraženi rival iz kvalifikacija – Danska i tom prilikom osvojila jedinu svoju fudbalsku titulu. Ostalo je zapamćeno da je i njihova tada možda i najveća zvijezda, as Barselone i osvajač Lige šampiona Mihael Laudrup, odbio da igra na šampionatu smatrajući da je to što se urađeno našoj reprezentaciji sportska sramota.

Možda i najbolje generacije naših sportista u kolektivnim sportovima tada su zaustavljene da osvoje medalje na najvećim takmičenjima. Stoga, ako neko sada razumije Ruse onda smo to mi. Crvena Zvezda je 1991. bila prvak Evrope i svijeta u fudbalu, a 1992. za dlaku je umjesto Sampdorije izašla na megdan Barseloni u finalu. Partizan sa Željkom Obradovićem bio je klupski prvak Evrope,  košarkaška reprezentacija lagano se šetala evropskim i svjetskim prvenstvima, rukometaši su bili u samom vrhu, a vaterpolisti standardno najbolji.

Niko trenutno ne može da pretpostavi koliko će rat trajati i koliko će ruski sportisti biti izopšteni iz međunarodne sportske arene, kojom haraju predstavnici zapadnog svijeta. U ruskoj javnosti sve više i otvorenije govori o potrebi formiranja paralelnih sportskih asocijacija u koje će ući zemlje koje u tome da se njihovi sportisti nadmeću sa kolegama iz Rusije ne vide ništa loše. Za razliku od naše zemlje 90-ih Rusija danas ima neuporedivo više resursa da tako nešto i realizuje.