Predstavljena knjiga „Preko praga“ Episkopa zahumsko-hercegovačkog G. Grigorija

Knjiga „Preko praga“ Njegovog Preosveštenstva Episkopa zahumsko-hercegovačkog G. Grigorija predstavljena je, u nedjelju 24. decembra 2017, u Nikšiću. Promocija, koju su organizovali Eparhija budimljansko-nikšićka i Crkvena opština Nikšić, izazvala je veliku pažnju publike, koja je do poslednjeg mjesta ispunila salu Crkveno-narodnog doma.

Knjiga „Preko praga“ neprestano izaziva veoma intenzivnu pažnju čitalačke publike širom srpskih zemalja. Nedavno je ova zbirka priča od strane stručne javnosti nagrađena prestižnom nagradom „Kočićevo pero“, a samom autoru pripala je i nagrada „Kočićeva knjiga“, koju Zadužbina Petra Kočića dodjeljuje za cjelokupno književno stvaralaštvo.

Govoreći na promociji u Nikšiću, Njegovo Preosveštenstvo Episkop budimljansko-nikšićki G. Joanikije, kazao je da je riječ o interesantnom štivu, koje plijeni lijepim temama, jezikom, rečenicom. Ono što je, po riječima Vladike Joanikija, naročito zanimljivo jeste činjenica da se Preosvećeni Episkop Grigorije, koji se, prije svega, zanima teološkim temama, izučava teologiju Svetih Otaca, udubljuje u duhovne, dogmatske, asketske, teološke teme, „latio pera“ da piše.

„Taj fenomen da se teolog, onaj koji se interesuje za teološku nauku, zanima i književnošću je važan. Čini mi se da to služi kao odušak. Od muke se, ponekad, piše i to biva kao olakšanje, izlaz i osmišljavanje, dolaženje do smisla. On je, noseći rane, breme svog naroda, u izvjesnom smislu, doživio olakšanje kroz ovo pisanje, jer je, ponekad, izrazio, vjerovatno, svoju muku, a što je još važnije, muku svog naroda, prosvijetlio i osmislio je“.

„Postoje lijepi primjeri u ovoj knjizi, važni za duhovne pastire i za svakog hrišćanina. To su divni, znakoviti, simbolični, značajni primjeri iz realnog života. Osjeća se zgusnutost životne realnosti u ovoj njegovoj knjizi, a ti primjeri su vrlo često, poučni, duboki i za obrazovane i za proste ljude podjednako, jer svjedoče o mnogo čemu što nećemo naći u knjigama, udžbenicima, literaturi. Primjeri iz života, sami po sebi poučni, a autor ih je znao odabrati, istaći, obraditi da bi postali tako vidljivi i poučni“, zapazio je Episkop Joanikije.

Vladika se, naročito, osvrnuo na dvije pripovijetke, koje su, po njegovom mišljenju, i najupečatljivije: Kamena suza, o značajnoj istorijski ličnosti proti Stevanu Pravici iz Hercegovine, koji je glavni ktitor episkopske katedrale u Trebinju, a drugu, Rane, Vladika Joanikije doživljava kao glavni momenat knjige „Preko praga“, jer sadrži autobiografske detalje iz porodične istorije Vladike Grigorija.

Mr Gordana Krcunović je navela da nas ova „pripovjedačka brojanica od perli lijepih, pronicljivih, prosvjetljujućih, ali uznemirujućih autobiografskih priča primorava da prekoračimo prag ovještalog iskustva života. Svaka priča, smatra ona, dovodi nas, na svoj način, do nekog praga i njegovog prekoračenja koje omogućava uvid u tajnu ljudskog života.
„Naslovna riječ „prag“ metonimija je i metafora, ali i bogoslovsko-filozofski pojam koji upućuje na granična iskustva svijesti, saznanja, opažanja, osjećanja, tuge, bola, patnje, jezika, mišljenja, percepcije, osjeta, svijeta, prostora, vremena… Prag podrazumijeva događaj prelaženja, prekoračivanja, iskoračivanja, izlaženja i istupanja iz jedne u drugu dimenziju iskustva ili – kako bi se reklo u filosofiji – prelaženje iz naivnog i nereflektovanog u fenomenološki stav prema „samim stvarima“ ljudskog života“, ukazala je Krcunović, dodajući da u egzistencijalnom smislu ove priče jesu djelo jevanđelskog egzistencijalizma.

„Autor se ne služi komplikovanim jezičkim konstrukcijama, umjetničkim strategijama i žanrovima, stilizacijama i estetizacijama. Ono što definiše njegovu poetiku je jednostavnost izraza iza kojeg se pojavljuje bogatstvo života, sve njegove delikatne strane i istančanosti, paradoksi i zagonetke. Ova jednostavnost u izrazu poštuje, zapravo, onu jednostavnost koju zahtijeva samo hrišćanstvo, zahtijeva od čovjeka „svetlo oko“ koje „sija ljubavlju“. Upravo ova knjiga predstavlja svijet i život viđene očima ljubavi. Zato je zbirka priča „Preko praga“ apologija Života ili sam Život kao teodikeja, slavoslov radosti života, pravoslavna teologija Života kao radosti koja slavi Božje prisustvo u svakom segmentu ljudskog života“, kazala je, između ostalog, Gordana Krcunović.

U promociji je učestvovao i dr Radisav Marojević, koji je rekao da nas Vladika Grigorije ovom knjigom uvodi u svijet u kojem obitavaju ljudi visokih moralnih načela, čvrstih karaktera, tjeskobom nezasitnih života. Taj svijet, smatra Marojević, ne krasi mnoštvo ljudi, već mnoštvo junaka, koji su tražili mir Božiji, dišući nadom punom radosti, ljubavlju ispunjenom smislom.

„Priče su raznovrsne, ali konkretne, stilski izbrušene i ujednačene, nabijene emocijama, sa minucioznim opisima, i krajolika i ljudi, u kojima autor iskazuje izrazitu odmjerenost i pronicljivost, gazeći „kao po leptirovim krilima ne povrijedivši nikoga“, dajući nam jasno do znanja da je život „važan i smislen“, i da ga treba živjeti. Ovo jesu priče koje brižno vode preko praga, u nama samima, kroz male životne događaje, namjerno lične tako da ih u istom trenu kao čitaoci i sami možemo prisvojiti, pa je utisak tih opštih istina tim jači i intimniji“, ocijenio je dr Radisav Marojević.

Na kraju promocije obratio i sam autor Vladika zahumsko-hercegovački G. Grigorije. On je kazao da je bio prisutan na nekoliko promocija „ove male knjižice“ i da se ni na jednoj nije ježio, a večeras, u Nikšiću jeste.

„Moram da kažem da sam dirnut i time koliko je vas tu večeras. Nije meni Nikšić nepoznat grad, znao sam da tu postoji ljubav prema knjizi, prema filosofiji, prema priči, prema razgovoru, a gdje god to postoji znači da tu ima ljudi, jer priča podrazumijeva ljude, i onoga koji priča i onoga koji sluša“, kazao je Preosvećeni Vladika Grigorije.

Veče je upotpunio hor Svete mati Angeline, a Vladici Grigoriju, učesnicima promocije u brojnoj publici zahvalio je sveštenik Ostoja Knežević, starješina nikšićke Saborne crkve.