Novomučenici prizrenski molite Boga za nas!

Piše: mr Aleksandar Vujović

Naš srpski pravoslavni narod u svim krajevima srpskih zemalja imao je divne običaje i manire.

Jedno od svjedočanstava neraskidivog kontinuiteta srpskog nasleđa i tradicije koja traje i koja se čuva kroz vjekove, i koje će se ako Bog da obnoviti i nastaviti i u Prizrenu i u drugim srpskim krajevima, jeste i dio porodične arhivske građe, potomaka novomučenika prizrenskih i kosovsko-metohijskih, Jevtimija Toskića i njegove supruge Dragice – Drage Toskić, rođene Tilić.

Jevtimije Toskić, ugledni prizrenac tog vremena rođen je 1883. godine, a njegova supruga Dragica – Draga rođena je 1899. godine. Vjenčali su se u crkvi Svetog Spasa u Prizrenu 31./18. avgusta 1913. godine.

Jeftimije je bio poznati prizrenski trgovac. Za svoga života je svojim trudom stekao značajnu imovinu uz podršku svoje supruge. Živjeli su u svom domu, u blizini turskoh hamama, u sred centra Prizrena. Dragica je bila miljenica svog oca Mihajla Tilića, došavši i udavši se u porodicu Toskić, postala je miljenica svog dragog supruga Jevtimija.

U braku su izrodili sedmoro djece, četiri sina, Haralampije – Lambi, Blagoje, Stevan, Stanko i tri kćerke, Danica, Miroslava  i Angelina.

Mučenički su postradali u toku bombardovanja

Prizrena, od strane „saveznika“ na Vidovdan 1944. godine

Jevtimije je bio zarobljen od Njemaca blizu Prištine za vrijeme Drugog svjetskog rata, i supruga je iz prevelike ljubavi prema njemu našla načina i potplatila stražare, kako bi izbavila svog supruga iz zatvora.

U povratku su svratili kod rođaka u Prištinu, gdje se nisu dugo zadržali. Rođaci su ih molili da prenoće i odmore kod njih, međutim savesni roditelji su žurili da se što pre vrate svojoj djeci u Prizren.

Najmađa od njih, moja baka Angelina, je tada imala samo šest godina.

Nažalost, želja im se nije ostavrila i više nisu videli svoju djecu. Nadomak Prizrena, iznad Suve Reke, poginuli su od ruke, naših „saveznika“, koji su „navodno“ praznili municiju iz aviona i povlačili se i odlazili za Englesku.

Draga je postradala na licu mjesta, dok je Jevtimije još kratko živio, ali na putu do bolnice je preminuo.

Kolika je ljubav bila između Jevtimija i Drage, govori i činjenica, na samrti je samo mislio o svoj dragoj i molio je svoju kćerku Miroslavu, za koju je u poludilerijumu svom mislio da je medicinska sestra, da mu spasu Dragu, da mu djeca ne bi ostali siročići. Ubrzo za tim je i on preminuo. Za njihovu mučeničku smrt niko je odgovarao.

Sahranjeni su na prizrnskom srpskom gradskom groblju, zajedno kako su se zakleli jedno drugom na vjenčanju.

  Svjedočanstvo ljubavi dvoje prizrenskih supružnika Jevtimija i Drage, potvrđuje i pozivnica za njihovi vjenčanje, koju je Dragin otac Mihajlo, slao svojim gostima na veselje.

Na pozivnici iz avgusta 1913. godine stoji:

U nedelju 18. ov. mes. venčaće se u ovd. crkvi Sv. Spasa

moja kći

DRAGA

sa gospodinom

JEVTIMIJEM  TOSKIĆEM,

ovd. trgovcem.

Veoma će mi biti milo, ako mi i Vi sa Vašom poštovanom porodicom uzmete udela u ovoj mojoj roditeljskoj radosti, i izvolite doći u subotu veče na večeru a u nedelju izjutra na doček svatova.

Avgusta 1913. god.

PRIZREN

S poštovanjem,

MIHAJLO TILIĆ,

mehandžija

Čuvajmo uspomene na naše svete stradalne pretke, i ugledajmo se na njih, po riječima Svetog blaženopočivšeg Patrijarha srpskog Pavla, kako bi i oni nas čuvali i prepoznali pred prestolom Boga Živoga, i kako nas se ne bi odrekli kada se ponovo sretnemo pred licem Božijim.

Svi sveti novomučenici prizrenski i kosovsko-metohijski molite Boga za nas.

mr Aleksandar Vujović,

Profesor Bogoslovije Svetog Petra Cetinjskog

i urednik Katihetskog programa Radio Svetigore,

praunuk Jevtimija i Dragice Toskić