Manastir Praskvica – Duša Paštrovića: Biblioteka i riznica (video)

Stari manastirski konak nalazi se sjeverno od crkve Sv. Nikole. U njemu se nalazi vrijedna manastirska biblioteka, čiji fond broji oko 5.000 knjiga. Iz tog fonda valjalo bi istaći veći broj mineja i nekoliko rukopisnih izdanja na pergamentu i hartiji. U konaku se nalazi i manastirski muzej sa riznicom, koja sadrži bogatu i veoma dragocjenu zbirku umjetničkih djela: ikona, starog oružja, crkvenih predmeta, knjiga i isprava iz prošlosti Paštrovića, od kojih se, po vrijednosti, ističu: Tipikon iz 1713. godine i Minej iz 1717. godine, rukopisno jevanđelje iz XVI vijeka, kao i štampana jevanđelja i crkvene knjige iz XVIII vijeka. Od važnijih dokumenata ovdje se čuva nekoliko pisama vladika Save i Vasilija Petrovića, jedno pismo vladike Danila i tri povelje sa ruskog carskog dvora (dvije povelje ruske carice Katarine Velike iz 1783. i 1798. godine i povelja ruskog cara Pavla I iz 1798. godine). Od pokretnih muzejskih objekata svakako treba izdvojiti stari manastirski pečat, s natpisom »Si pečat manastira Praskvice«, kao i zlatni krst, putir i rikopisno jevanđelje koje je ruski car Pavle I poklonio manastiru 1798. godine.

Posebnom dragocjenošću riznice smatra se zlatni krst za koji se pretpostavlja da je pripadao caru Dušanu. Krst je iz manastira Visoki Dečani u Praskvicu prenio arhimandrit Danilo Kažanegra.

Manastirska riznica sadrži i veoma značajnu zbirku ikona. Najstarijim ikonopisnim eksponatom riznice smatra se ikona iz XI vijeka, sa teško uočljivom predstavom dva nepoznata svetitelja. Uslijed znatnih oštećenja, ikona ima veću istorijsku nego likovno-umjetničku vrijednost.

Istaknutu likovno-umjetničku vrijednost zbirke ikona imaju pojedini djelovi ikonostasa iz stare Balšine crkve, djelovi ikonostasa koji se doskoro nalazio u gornjoj manastirskoj crkvi Sv. Trojice, kao i ikona Bogorodica sa Hristom (italokritska škola) iz XVII vijeka, koja zrači ozarujućom, nestvarnom ljepotom.

Među ikonama se posebno ističu one na kojima se prepoznaje rad poznatih ikonopisaca bokokotorske slikarske škole Dimitrijević–Rafailović.

Na drugom spratu konaka nalazi se poveća manastirska trpezarija, u kojoj se ističe veliki okrugli sto urađen od monolitne ploče crvenkastog domaćeg kamena. Za tim stolom vijećala je čuvena paštrovska »bankada«, koju su sačinjavali paštrovski glavari. Taj sto se često nazivao i „Sto od pravde“.

Piše: Lucija Đurašković

[youtuber youtube=’http://www.youtube.com/watch?v=nO_5tYXDAFY’]