„Malog Trampa” uvrijedilo poređenje Kine i SAD

Američki ambasador u Njemačkoj Ričard Grenel, koji već ima istoriju neprijatnih i za Njemce suviše neposrednih obraćanja zemlji domaćinu, ponovo je oštro reagovao, rekavši da su visoki njemački zvaničnici uvrijedili SAD poredeći ih sa Kinom. I to ne samo hiljade Amerikanaca koji su stacionirani u Njemačkoj i učestvuju u odbrani bezbjednosti Njemačke nego i milione Amerikanaca koji su se obavezali na jaku zapadnu alijansu. Grenel je čak rekao da je Njemačka uvrijedila i Kineze koji su bili žrtve Komunističke partije Kine.

Kako je došlo do ovog neočekivanog povezivanja Amerikanaca i Kineza i novog podsjećanja da njemačka vojna bezbjednost zavisi od NATO-a? Zaslužna je mreža 5G i interes SAD da njihovi evropski saveznici ne prihvate najsavremeniju digitalnu mrežu koju su razvili Kinezi. A Kinezi bi trebalo da budu uvrijeđeni, smatra Grenel, zbog toga što najnovije izjave „visokih predstavnika njemačke vlade” da se SAD mogu uporediti sa Komunističkom partijom Kine – vrijeđaju milione Kineza „kojima se uskraćuju osnovne slobode i koje Komunistička partija Kine nepravedno hapsi”.

Iako ambasador nije imenovao na koga se odnosi njegov komentar, jasno je da je u pitanju njemački ministar ekonomije Peter Altmajer koji je u nedelju na televizijskoj mreži ARD rekao da rizik da „Huavej” prenese podatke kineskim obavještajnim agencijama nije ništa veći od onoga što su već učinile SAD. Altmajer je povodom zabrinutosti da bi kineska vlada mogla da špijunira korisnike 5G mreže podsjetio na činjenicu da je američka Nacionalna bezbjednosna agencija (NSA) prisluškivala njemačke visoke zvaničnike, uključujući i kancelarku Angelu Merkel.

Kancelarka je već mjesecima izložena pritisku SAD da se „Huaveju” zabrani postavljanje mobilne mreže nove generacije u Njemačkoj, ali se drži namjere da kineskoj kompaniji dozvoli da učestvuje u tom poslu sve dok ispunjava bezbjednosne standarde. Oko tog pitanja vladaju različita mišljenja i u njenoj stranci, pa i u parlamentu. Ipak, na kongresu najveće njemačke stranke Hrišćansko-demokratske unije u subotu u Lajpcigu je velikom većinom glasova donijeta odluka da pouzdani dobavljači mogu biti „samo oni koji ispunjavaju jasno definisane bezbjednosne uslove”, što isključuje i uplitanje strane države u njemačku 5G infrastrukturu. Sledeći korak je da o „zelenom svetlu” za „Huavej” odluči parlament. Plan njemačke vlade je da do 2022. godine obezbijedi brzu pokrivenost za 98 procenata domaćinstava, ali postoji ozbiljna zabrinutost da bi zabrana „Huaveju” da učestvuje u tom poslu izazvala kontraodluku kineske vlade protiv ogromne njemačke automobilske industrije. Prošle nedjelje je kineski ambasador u Berlinu Vu Ken rekao da će, ako „Huavej” bude isključen, to predstavljati jasnu diskriminaciju kineskih kompanija i slanje pogrešnog signala protekcionizma.

Komentarišući mogućnost da bi „Huavej” bio podložan kineskim zakonima koji bi nalagali kompaniji da podatke iz svojih komunikacionih mreža predaje kineskim obavještajnim agencijama, Altmajer je rekao da SAD takođe traže od svojih kompanija da pruže određene informacije potrebne za borbu protiv terorizma i podsjetio da Njemačka nije bojkotovala američke proizvode posle otkrića da su 2015. godine prisluškivali telefone Angele Merkel.

„Frankfurter algemajne cajtung” piše da je jedna od prijetnji, ukoliko kineski tehnološki gigant uđe u izgradnju infrastrukture za novu generaciju digitalnih komunikacija, i ta da bi bila ograničena saradnja tajnih službi i razmjena informacija, između ostalog, i o mogućim terorističkim aktivnostima. Grenel je rekao da ne postoji moralna jednakost između SAD i Kine, koju je Vašington, zajedno sa Rusijom, u novoj strategiji označio kao protivnike SAD. Ovaj bliski Trampov saradnik, koga kolokvijalno zovu „Mali Tramp”, čim je imenovan za ambasadora u Njemačkoj, zaoštrio je transatlantske odnose zahtijevajući naredbodavnim tonom prekid njemačkih odnosa s Iranom, veće izdvajanje za NATO i obustavljanje izgradnje „Sjevernog toka 2”. Potpredsjednik njemačkih liberala (Slobodne demokrate) Mihael Tojrer odmah je zatražio od Altmajera da se izvini, „jer nema potrebe za još jednim nepotrebnim opterećenjem napetih odnosa”. Tojrer smatra da je umjesto verbalnih sukoba potreban novi pritisak za postizanje sporazuma o slobodnoj trgovini sa SAD.

Altmajer je, međutim, juče u izjavi „Bildu” odbacio Grenelove optužbe, rekavši da nikada nije izjednačavao političke sisteme SAD i Kine i da je jasno da su „potrebni najviši mogući bezbjednosni standardi za osjetljive podatke, bez obzira na to ko je u pitanju”.

Njemci ne vole SAD, ali su im važan partner

Njemci i Amerikanci imaju dijametralno različita mišljenja o kvalitetu odnosa između dvije zemlje članice NATO-a. Na Berlinskom forumu o spoljnoj politici juče je objavljeno istraživanje američke agencije Pju i fondacije „Korber” da 64 odsto Njemaca odnos Berlina sa Vašingtonom opisuje kao loš. S druge strane, tri četvrtine (75 procenata) Amerikanaca izjavilo je da je veza dobra ili vrlo dobra, dok tako misli samo 34 odsto anketiranih Njemaca. Odnose Njemačke i SAD je kao loše ili vrlo loše ocijenilo samo 17 odsto anketiranih Amerikanaca i čak 64 odsto Njemaca. Većina Njemaca se čak zalaže za spoljnu i bezbjednosnu politiku nezavisnu od SAD.

U najnovijem istraživanju 42 odsto Njemaca je reklo da su SAD najvažniji ili drugi po važnosti spoljnopolitički partner, ispred su samo Francuzi. S druge strane, samo 13 odsto Amerikanaca smatra Njemačku najvažnijim ili drugim na listi partnera. Njemačka je tek na petom mjestu posle Velike Britanije (36 procenata), Kine (23), Kanade (20) i Izraela (15).

(Biljana Mitrinović, Politika)