Istorija SSSR 50-ih u fotografijama: Od osude Staljinovog kulta ličnosti do istraživanja svemira

1. Sovjetska vojska u Sjevernoj Koreji

Sovjetski Savez je aktivno iako ne otvoreno podržavao Sjevernu Koreju u ratu protiv njenog južnog susjeda, kako oružjem i municijom, tako i vojnim stručnjacima, posebno pilotima koji su odmjeravali snage sa Amerikancima na drugoj strani. 

2. Prvi sovjetski sportisti na Olimpijskim igrama

Prvi put u istoriji 1952. godine Sovjetski Savez je učestvovao na Olimpijadi. Sovjetski sportisti su u Helsinkiju osvojili 71 medalju (22 zlatne, 30 srebrnih i 19 bronzanih) i postali druga najuspješnija reprezentacija.

3. Smrt Staljina

Na poslednji počinak Josifa Staljina (preminuo 5. marta 1953.) ispratilo je nekoliko desetina hiljada ljudi. Nastao je i ljudski stampedo koji je takođe odnio živote, ali tačan broj žrtava je ostao nepoznat. 

4. Osnovan KGB

KGB ili Komitet državne bezbjednosti SSSR se pojavio 1954. godine i preuzeo unutrašnje i spoljašnje bezbjednosne funkcije.

5. Prva sovjetska nuklearna elektrana

1954. godine počela je sa radom prva sovjetska i svetska nuklearna elektrana u Obninsku, 115 km od Moskve. 

6. Hruščov sadi kukuruz

Sredinom pedesetih godina oduševljen dostignućima američke poljoprivrede generalni sekretar CK KPSS Nikita Hruščov zasijao je kukuruzom četvrtinu obradive zemlje SSSR-a. Kukuruz je prije svega gajen kao stočna hrana, u želji da se na taj način riješi problem nestašice proizvoda od mesa. Kampanja se završila tako što je zemlja imala manjak i mesa, i mlijeka i hljeba.

7. Varšavski pakt

Sovjetski Savez nije reagovao na pojavu NATO-a sve do 1955. godine, kada se Savezna Republika Njemačka (SRN ili Zapadna Njemačka) priključila alijansi. Bilo je to direktno kršenje Potsdamskog sporazuma prema kojem je Njemačka trebalo da ostane razoružana. Zapadna Njemačka je 9. maja zvanično postala članica NATO-a, a samo pet dana kasnije, 14. maja, socijalističke zemlje su potpisale Sporazum o prijateljstvu, saradnji i uzajamnoj pomoći, poznat kao Varšavski pakt. Tako je rođen „Sovjetski NATO”.

8. Destaljinizacija i nova era poznata kao „otopljavanje“

Poslednjeg dana 20. Kongresa Komunističke partije, 25. februara 1956. godine, Hruščov je održao nenajavljeni govor „O kultu ličnosti i njegovim posledicama”, u kojem je oštro osudio Staljinovo nasleđe. Milioni sovjetskih građana su prvi put čuli za Staljinove organizovane masovne represije i to je bio za njih šok. Usledilo je takozvano otopljavanje u sovjetskom društvu. 

9. Pobuna u Mađarskoj

1956. godine buknuo je Mađarski ustanak, koji je naslednik Leonida Brežnjeva Jurij Andropov okarakterisao kao „kontrarevolucionarni antisocijalni bunt“. On je podržao ideju da se mađarskoj socijalističkoj vlasti pomogne slanjem trupa. Njihov dolazak je pomogao da se sačuva mađarski socijalizam. U konfliktu je poginulo preko 2.500 ljudi.

10. Svjetski festival mladih i studenata

Svjetski festival mladih i studenata održan u Moskvi 1957. bio je tek šesti po redu, ali sigurno najvažniji. Mladi borci za mir i klasnu ravnopravnost iz više zemalja svijeta organizovali su slične festivale od 1947. i pretežno u zemljama Istočnog bloka. Ali Šesti festival u Moskvi oborio je sve rekorde posjećenosti – 34.000 gostiju iz 131 zemlje sveta! Zahvaljujući tom festivalu Sovjeti su i sami saznali kakav je svijet sa druge strane granice.

11. Lansiran prvi vještački satelit

Čovječanstvo je 4. oktobra 1957. godine stupilo u kosmičku eru jer je tada lansiran prvi satelit „Sputnjik 1“. Sovjetski satelit se mogao vidjeti dvogledom od zalaska do izlaska sunca. „Sputnjik“ je slao na Zemlju radio-signale dovoljne jačine da ih mogu hvatati radio-amateri i bio je 10 puta veći od prvog planiranog američkog satelita „Explorer“.

12. Slučaj Borisa Pasternaka

Posle višedecenijskog truda poznati ruski pisac Boris Pasternak je 1956. završio svoj najpoznatiji roman „Doktor Živago“, epsku priču o ljubavi i patnji. Djelo je odstupalo od zvanične herojsko-radničke estetike. Sovjetske vlasti nisu dozvolile da se roman štampa, ali je rukopis tajno prenešen u Italiju. Na kraju je završio u rukama CIA. To što mnogi nisu znali jeste da je upravo američka agencija objavila prvo izdanje na ruskom jeziku i predstavila ga na Svjetskoj izložbi u Briselu 1958.

13. Prva posjeta jednog sovjetskog lidera Sjedinjenim Državama

15. septembra 1959. godine prvi put u istoriji SSSR generalni sekretar CK KPSS je posjetio Ameriku. Hruščov je proveo dvije nedjelje u Njujorku, Los Anđelesu, Vašingtonu, Pitsburgu i San Francisku.

14. „Stiljagi“, prvi sovjetski hipsteri

Stiljagi su bili sovjetski hipsteri. Oblačili su se elegantno, slušali zapadnu muziku i dobijali batine samo zato što ne liče na radničku klasu.