Histerični ispad Balše Brkovića!

Piše: Donko Rakočević

Ne znam da li se to može zvati ispadom, pošto je antisrpska histerija – hronična bolest Balše Brkovića, ali je, ipak, njegov poslednji tekst „Proslava“ (Vijesti, 10.11.2018) nadmašio sve dosadašnje u neurotičnoj agresiji na srpski rod u Crnoj Gori.

Toliko mržnje, laži i ciničnog podmetanja, ne pamti novinska hartija na ovim prostorima. Toliko daleko, u svojoj sumanutoj srbomržnji nisu išli čak ni Milo Đukanović, ili ranije Ranko Krivokapić, ili Slavko Perović.

Na mržnju ćemo odgovoriti ljubavlju, sažaljenjem i opraštanjem, kako su nas učili svi duhovni oci, od Isusa Hrista do patrijarha Pavla, a na laži i podmetanja ćemo odgovoriti činjenicama.

Prva Balšina laž

Proslava 100 godina oslobođenja Boke i ujedinjenja sa Srbijom, održana prije neki dan u Budvi, izazvala je kod Balše, ne samo histerični bijes, već i navalicu neprimjerenih kvalifikacija i teških uvreda, ravnih onim koje su Austro-ugari izgovarali 1914. godine spremajući se u agresiju na Srbiju.

Ta proslava je, po Balšinom mišljenju, bila nešto retrogradno i mračno, „da mračnije ne može biti“, „sabor utvara prošlosti“, „skup zombija opijenih elementarnom mržnjom“, „normativno propisanih Srba u principu idiota“…

Da ima elementarnu autorsku i novinsku i ljudsku kulturu, Balša bi makar naveo citat, gest ili sliku, koja ga je navela na takve zaključke. Nije to uradio jer nije mogao mržnju pronaći u nijednom govoru, pa ni u onom toliko prokazanom ovih dana, nastupu dr Aleksandra Rakovića.

Naprotiv, pjevalo se i o Crnoj Gori i Crnogorcima, a ružne riječi nijesu upućene čak ni prema Austro-ugarima koji su u tom ratu pobili 1.300.000 Srba, trećinu populacije, odnosno 60 odsto muškog stanovništva.

Bili bi najveći primitivci i nezahvalnici kada ne bi odali počast tim žrtvama. Što te neće da učine Crnogorci čiji su preci u vrijeme Prvog svjetskog rata bili svi od reda Srbi, i koje je srpska vojska oslobodila 1918. godine, njihov je problem, ali da je crnogorska javnost imala priliku da odgleda prenos iz Budve, vidjela bi da je najveći dio dvosatne manifestacije bio posvećen upravo tim stradalnicima.

Francuska je svojevremeno izrazila zahvalnost Srbima iz Prvog svjetskog, podizanjem spomenika u Parizu kraljevima Petru I Oslobodiocu i Aleksandru I Ujedinitelju, spomenicima u Orleanu i Marselju, a jedna od centralnih avenija Pariza nazvana je po kralju Petru I.

A upravo danas saznajemo da je budvanska opština odustala od restauracije spomen-ploče Petru I Karađorđeviću, koja je trebalo da košta tričavih 5.000 evra.

Druga Balšina laž

Nadalje, Balša kaže kako Srbin čitav svoj život provodi „u defanzivi i kuknjavi, teorijama zavjere i pričama o nepravednosti svijeta“, umjesto da bude „autentično ljudsko biće koje umije da se raduje, igra, stvara, voli…“

Šta reći na ovu podmetačinu? Možda odgovoriti pitanjem: Da li su Ivana Žigon, Danica Crnogorčević, Vuk Kostić i ostali učesnici budvanske svečanosti – autentična ljudska bića koja umiju da se raduju, igraju, stvaraju, vole? Balša očigledno misli da nijesu! Dobro, za odnos prema Ivani Žigon donekle možemo i da ga razumijemo, jer nije uspio da osvoji njeno srce!

Uostalom, koji to narod na Balkanu, da ne idemo šire (a mogli bi), ima više uspješnih stvaralaca, naučnih radnika, umjetnika, sportista…

I Srbi se raduju njihovim uspjesima, ali bojim se da se Balša Brković i njegovo društvo nemaju kome i čemu radovati. Naprotiv, možemo samo zamisliti njihovu nelagodu posle povratka Novaka Đokovića na 1. mjesto ATP liste, posle pobjede Crvena zvezde nad Liverpulom, ili kada su nedavno odbojkašice Srbije postale prvaci svijeta, i vaterpolisti Srbije prvaci Evrope, da ne idemo dalje u prošlost, preko Kusturice, do Tesle.

Treća Balšina laž

Mada Balša misli da se mi držimo samo najdalje prošlosti, pa kaže: „Taj od nacionalnih dušebrižnika normativno propisani Srbin je u principu idiot koji čitavog života ne čita ništa osim narodne poezije.“

Prvo, narodna poezija se kod Srba ne čita, nego se usmeno prenosi s koljena na koljeno, i zahvaljujući njoj je srpski narod opstao kroz vjekove.

Drugo, koliko i šta čita srpski narod vidjeli smo na nedavnom Beogradskom sajmu knjiga, najposećenijoj manifestaciji te vrste danas u Evropi, a vjerovatno i u svijetu.

Treće, ne nipodaštavamo, naravno, ni narodnu poeziju, naprotiv, u nijednom njenom smislu, pa ni u umjetničkom.

U vrijeme najvećeg procvata kulture i umjetnosti u Evropi, najblistaviji evropski umovi i stvaraoci, oduševljavali su se srpskom epskom i lirskom narodnom poezijom, prevodili je, pisali joj ode i održavali simpozijume sa tom temom.

Da pomenem samo Getea, braću Grim, Mickijeviča, Forijela, Vertesa, Skota, Fortisa, Albertina, Hermeninga, Frankla, Grubera, Lucerna, Goca… Poljak Adam Mickijevič i Francuz Klod Forijel su o srpskoj narodnoj epici držali predavanja na Colege de France (1823-24) i Sorboni (1841-42).

Kada je riječ o recepciji srpske usmene poezije u Evropi, duga i plodna tradicija prevođenja narodne književnosti sa ovog tla počinje „Hasanaginicom“ (na italijanskom jeziku) u putopisu Alberta Fortisa (Viaggio in Dalmazia, Venezia, 1774).

Potom je prevedena i na njemački, francuski, češki, poljski, mađarski, engleski, španski i ruski jezik. Na njemački jezik je ovu rafiniranu baladu preveo lično Gete. Da bi danas bila izbačena iz udžbenika u Crnoj Gori, istom ovom logikom Balše Brkovića – da ona pripada retrogradnoj prošlosti.

Jasno je da ta poezija smeta jer su u njoj oličene vrijednosti srpskog naroda, ne samo viteške, nacionalne, nego univerzalne, humanističke, koje natkriljuju etničke, kulturne i prostorne barijere među narodima i jezicima.

Ta poezija se zato do skoro izučavala i u Dubrovniku, Splitu, Zagrebu, Sarajevu, Skoplju… ali je protjerala srbomržnja i potreba izgradnje lokal-patriotskih identiteta koji, na žalost, počivaju samo na negaciji svega srpskog, a sami nemaju šta da ponude.

Umjesto zaključka

Umjesto zaključka, pustiću da govori jedan od najvećih mudraca s prostora današnje Crne Gore, Stefan Mitrov Ljubiša, mada njegovi Paštrovići tada nijesu pripadali Crnoj Gori (kao da se obraća Balši!):

„Branite se od potvore i zlobe… Čuvajte običaj i narodnost kao očiju zenicu… Najviše pazite da ne sudite narodu neumitno, i da se ne natiječete ko će komu biti viši gospodar, no uzdaniji brat… Ako ovako budete radili, proće zlo tursko i mletačko, a vi ćete ostati… Ne izneverite svoje uzorne pretke… Čuvajte predačko srpstvo i pravoslavlje…“

Izvor: Magazin Sedmica