Goran S. Kiković: (Ne)zaboravljeni bojevi i bitke Vasojevića za slobodu Srpstva i Crne Gore (od 1690. do 1941.)

Iz štampe je izašla deveta knjiga istoričara Gorana Kikovića (Ne)zaboravljeni bojevi i bitke Vasojevića za slobodu Srpstva i Crnr Gore (od 1690. do 1941.)

Izdavači su :Srpsko istorijsko-kulturno društvo ,,Nikola Vasojević“ Berane, Udruženje ratnih dobrovoljaca 1912-1918.,njihovih potomaka i poštovalaca Berane, Udruženje Srpskih književnika u otadžbini i rasejanju -Andrijevica

Dok su recezenti: Akademik prof. dr Jovan Babović, Docent dr Dejan Antić istoričar, Branislav Otašević književnik, Zoran Vulević publicista i prevodilac, David Lalić pjesnik i publicista

O knjizi govore autor Goran Kiković i docent dr Dejan Antić, istoričar

Autor Goran Kiković ,srpski istoričar u Crnoj Gori

Ova knjiga bilježi i opisuje sve one (ne)zaboravljene bojeve i bitke koje su vodili Vasojevići, Šekularci, Veličani, Srbljaci, Ašani i svi drugi etnosi koji su živjeli na prostoru “od Nožice do Lješnice“. Pošto zvanična crnogorska istoriografija namjerno zaboravlja važnu ulogu ratnika sa ovih prostora i nigdje ih ne spominje u udžbenicima istorije, došao sam na ideju da kao istoričar na jednom mjestu saberem i opišem sve ratove, bojeve, bitke i bune koje su naši preci vodili za svoju slobodu, za slobodu Crne Gore i srpskog naroda, kako bi za potomke sačuvao i upotpunio im njihovo sjećanje na svoje pretke, koji su gotovo tri vijeka vodili neprestanu i ogorčenu borbu kako bi opstali i sačuvali rodno ognjište, svoju srpsku pravoslavnu vjeru, srpski jezik i srpsku narodnost.

Koliko su imali hrabrosti ratnici sa prostora Vasojevića govori podatak koji iznosi Miodrag S. Joksimović da su se Turci čudom čudili kako ovi ratnici veselo idu u smrt. To je Turke u pojedinim situacijama obeshrabrivalo. Dijelom i zbog toga, tek hrabrim Vasojevićima nije bilo nemoguće da u okršajima pobiju na stotine anadolskih vojnika uz svoje minimalne gubitke, kao na primjer u bojevima na Polici i Lješnici 1854., Rudešu kod Berana 1862., Buču 1875., Šekularu i Buču 1876., Bukovoj Poljani, Morači i Jelovici 1877. … Tolika hrabrost ovih vojnika i njihovo shvatanje smrti, jedino se može protumačiti onim epikurejskim shvatanjem da “smrt nije nesreća za onog koji umire već za onoga koji ostaje“.

Saglasan sam sa tom ocjenom dr Petra Rmuša, čiji zapis postoji u ovoj knjizi, da je, pokušavajući da preživi društveno-istorijsku stvarnost uslovljenu turskom okupacijom i terorom, Crna Gora bila ogrezla u krvave bojeve i sukobe. Tokom 18. i 19. vijeka istorija bilježi: bitku na Carevu Lazu 1712., borbu na Trnjinama 1717., borbe na Predišu i Bjelicama 1756., turski napad na Crnu Goru 1768., Mahmut-pašin napad na Crnu Goru 1785., bitku kod Visočice, 1795., bitku na Krusima 1796., turski napad na Pipere 1811., bitku na Ljubotinju 1812., napad bosanskih Turaka na Moraču 1820., borbe na Kosmaču sa Austrijom 1838., borbe na Kosovu Lugu 1839., crnogorske borbe prema Hercegovini (1838-1842), Omer-pašin napad na Crnu Goru 1853., bitku na Grahovcu 1858., bitku na Vučjem dolu 1876. Od bojeva u Vasojevićima kojih je, zaista, odviše bilo tokom čitavog 19. vijeka valja pomenuti bitku na Polimlju i Previji 1862., bitku na Rudešu 1862., boj na Šekularu 1876., boj na Bukovoj poljani 1877., bitku na Novšiću 1879. i druge ustaničke borbe do konačnog oslobođenja svih krajeva od Turaka.

Vasojevići su se ujedinili sa ostalim srpskim etničkim zajednicama Šekulara, Velike, Gornjih Sela, Štitara, Brzave i Femića Krša i zajedno prišli Crnoj Gori. Teritorija Vasojevića tada je imala sedam kapetanija, administrativno-teritorijalnih jedinica. Proglašenje o sjedinjenju sa Crnom Gorom ovjereno je na velikom narodnom saboru kod Đurđevih Stupova 1857. godine, na Vaskrs. Spajanje Vasojevića sa Crnom Gorom vojvoda Miljan je smatrao najboljim interesom čitavog Srpstva. Zbog toga ga je vojvoda Marko Miljanov nazvao „kosovskim vojvodom“.  

Odavno je istorijska nauka utvrdila istinu da je prostor Vasojevića bio neraskidiva spona između Raške i Zete, ali današnja montenegrinska “istoričeska litanija nad okupiranom Crnom Gorom“ (kako je to već duhovito primijećeno) želi da tu činjenicu dezavuiše i skloni, posebno iz obrazovnog procesa u školama. Akademik Miomir Dašić nedvosmisleno kaže: “Zna se da je dolina Lima bila osa, kičma srpske države u doba Nemanjića, i poslije njih, a i kasnije, u doba vladavine Turske, ovaj prostor je povezivao narod istorijske Zete, odnosne Stare Crne Gore i Brda sa sjevernim srpskim oblastima, prije svega s moravskom Srbijom“. I nastavlja:   “Na tom prostoru oduvijek je postojala snažna istorijska svijest o pripadnosti i crnogorskoj i srpskoj državi. Narod ove oblasti držao je do kosovske tradicije, predaka Vasojevića i Srbljaka u Kosovskom boju (1389) i pogibiji njihovog cvijeta mladosti, odnosno o pogibiji srpskog plemstva i sa ovog prostora“. Niko ne može danas omalovažavati istorijski doprinos Vasojevića, koji je neupitan: “U toj revolucionarnoj borbi oni su snažno doprinijeli teritorijalnom uvećanju crnogorske države i razmicanju njenih granica u dubini istorijski Stare Srbije, pa je veliki doprinos naroda ove oblasti teritorijalnom proširenju crnogorske države“.

Zato se prema našim precima moramo ophoditi sa poštovanjem i zahvalnošću za sve veliko što su nam ostavili za sobom, prije svega za slobodan život, koji je nakon viševjekovnog ropstva pod tuđinom postao neotuđivi zalog budućeg trajanja. Svako politikantsko i plitkoumno redefinisanje istorijske istine u korist nekakvih vajnih “evroatlantskih integracija i liderstva među državama na Zapadnom Balkanu“ izaziva samo podsmijeh i strepnju da sadanji naraštaj svojim činjenjem ne dovede u pitanje tekovine veličanstvenog djela naših predaka. Prva želja ove i svih mojih prethodnih i budućih knjiga jeste da budemo svjesni te svete istine i da ne dopustimo nikome da se poigrava sa jedinom istorijom koju imamo – istorijskim podvigom Srpstva da živi u slobodi. 

O knjizi gorana Kikovića svoj osvrt je dao docent dr Dejan Antić, istoričar, sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Nišu

KIKOVIĆ JE OSTAVIO VASOJEVIĆIMA VREDNO ISTORIJSKO ŠTIVO

Već godinama pratim rad kolege istoričara Gorana Kikovića i poštujem njegovu patriotsku borbu za istinu o postojanju srpskog naroda kroz vekove u Crnoj Gori. Zato sam sa posebnom pažnjom pročitao njegovo publicističko-istorijsko delo koje nosi naslov “(Ne)zaboravljeni bojevi i bitke Vasojevića za slobodu srpstva i Crne Gore od 1690. do 1941. godine“. Svi poznati istraživači, i naši i stranci, istakli su da su Vasojevići najveće srpsko pleme. Upravo ću citirati što je napisao o  Vasojevićima ruski putopisac i istraživač Pavle Apolonovič Rovinski koji kaže: …“Iz cjelokupne prošlosti Vasojevića, vidi se da su oni stalno težili ka Srbiji, kojoj su željeli da se oslobode Turaka i u čemu su joj pomagali. Zatim, kada je Srbija postala slobodna, ranija politička težnja pojačana je ekonomskim uslovima. Počeli su da traže i nabavljaju u Srbiji hranu za sebe i svoju stoku. Drugi, opet, nemaju ni uslova za život kod kuće, sasvim su se preselili. Nekako u isto vrijeme i Crna Gora se počela oglašavati svojim pobjedama nad Turcima. Njoj su se priključila sva plemena, teritorija sva do Vasojevića. Tada su mnogi iz ovog plemena počeli odlaziti na Cetinje, gdje su nalazili potpunu slobodu i srpski ponos. Bila je to priprema za njihovo priključenje Crnoj Gori…“ Upravo je na ovim osnovama, koje Rovinski ističe, knjigu napisao mladi istoričar i terenski istraživač, već afirmisani istoričar Goran Kiković. Vasojevićka istorija trajanja protkana je neprekidnim borbama za krst časni i slobodu zlatnu i opstanak ovog snažnog plemena. Vasojevići su učestvovali u svim velikim pobedama Crnogorske vojske nad Turcima kao što su Boj na Krčevu, Rudešu, Bukovoj poljani, Morači, Polimlju, Nevesinju, Vučjem Dolu, Šekularu, Buču, Donjoj Ržanici… O tome na jednom mestu prvi put ove važne događaje opisuje Kiković i ističe da su Vasojevići dali veliki doprinos crnogorsko-srbijanskim vezama, učestvujući u ekspediciji 300 Vasojevića preko Giljeve prema Srbiji. Gotovo da ne postoji nijedan istorijski period i događaj u Srbiji i Crnoj Gori u kome Vasojevići nisu uzeli zapaženo učešće, dajući svoj puni doprinos. Zato je ova knjiga svetionik i čuvar slobode koja podseća nas sve, koji drže do istorijskog postojanja i velike istorijske  uloge Srba u Crnoj Gori.  Ova knjiga je upravo ono što je odavno bilo potrebno da se objavi i zato ovde treba naglasiti baš to što je i kralj Nikola Petrović  napisao u vreme Prvog svetskog rata Vasojevićkom vojvodi Lakiću Vojvodiću: “… Istraj junački soju vasojevićki! Velika srpska porodico, da se hvališ i ponosiš među morem i Dunavom , dok god bude Srba i junaka! Istrajte, najljepši sinovi moji“.

Ja poručujem kolegi Kikoviću, istraj kolega na istinskom i časnom nacionalnom poslu u borbi za istorijsku istinu i srpsku nacionalnu stvar u Njegoševskoj Crnoj Gori i u junačkom srpskom plemenu Vasojevićima! 

Pročitajte JOŠ:

Beogradski sindikat: NATO nas cenzuriše direktno iz Crne Gore