Evropa gori: Najtopliji dani u istoriji

Evropu je zahvatio toplotni talas bez presedana, proglašen za najsnažniji u dosadašnjoj istoriji mjerenja. Meteorološke stanice bilježe rekordne temperature, sistemi javnih službi su pod pritiskom, a vlasti uvode vanredne mjere u pokušaju da zaštite najugroženije.
Prema podacima nacionalnih agencija, temperatura je u više gradova prešla 40 stepeni Celzijusa, a u nekima se približila granici od 45. U Italiji su izdati crveni meteo-alarmi u 18 gradova, uključujući Rim, gdje su temperature dosegle 42°C. U Španiji, u Andaluziji i Madridu, živa u termometru je prešla 44 stepena.

U Njemačkoj, gdje ovakve vrućine nijesu česte, Berlin i Hamburg bilježe temperature iznad 38 stepeni. Savezne vlasti izdale su uputstva za poslodavce da ograniče rad na otvorenom i uvedu fleksibilnije radno vrijeme. Neki gradovi su, po ugledu na skandinavske zemlje, otvorili privremene „klimatske skloništa“ za starije osobe i beskućnike.

U Francuskoj, strah od ponavljanja smrtonosnog talasa iz 2003. (koji je odnio više od 15.000 života) natjerao je vlasti da aktiviraju 24 javna rashladna centra u Parizu, uz posebne linije pomoći za ugrožene. Ministar zdravlja pozvao je stanovništvo da se ponaša „kao u pandemiji – sa sviješću da je rizik stvaran i prisutan“, prenosi DAN.

Grčka se bori s požarima u Eviji, Rodosu i Peloponezu, uz stalnu podršku iz Italije i Francuske. Tokom protekle nedjelje evakuisano je više od 3.000 ljudi, a požari su zahvatili preko 12.000 hektara šuma i maslinjaka. Satelitski snimci prikazuju dimne oblake koji se šire Egejskim morem.
Na Balkanu, Beograd, Skoplje i Podgorica redovno bilježe između 41 i 43 stepena, dok Crna Gora razmatra privremenu obustavu nastave u popodnevnim satima. Sistemi za klimatizaciju rade bez prestanka, a elektroenergetske mreže su pod izuzetnim opterećenjem.

Ljekari širom Evrope upozoravaju na povećan rizik od sunčanice, toplotnog udara i srčanih problema kod hroničnih bolesnika. Prema podacima Evropskog centra za kontrolu bolesti, tokom prošlogodišnjeg juna u sličnoj situaciji zabilježeno je preko 60.000 preuranjenih smrti, a ove godine broj bi mogao biti i veći.

Klimatolozi podsjećaju da je Evropa najbrže zagrijavajući kontinent – u prosjeku dvostruko brže od globalnog prosjeka. Ovo ljeto bi moglo biti presudno za promjenu strategije u borbi protiv klimatskih promjena. Više zemalja razmatra uvođenje zakonski obavezujućih „klimatskih siesta“ — prekida rada u najtoplijem dijelu dana, po uzoru na model iz nekih zemalja Latinske Amerike.

Ono što je do juče bio izuzetak, postaje pravilo. Gradovi koji nijesu građeni za ovakvu klimu sada su na testu izdržljivosti. Evropska komisija razmatra mogućnost zajedničkog klimatskog fonda za sanaciju šteta i pomoć ugroženim regijama, dok lokalne vlasti uvode kratkoročne mjere u nadi da će preživjeti još jedan dan — hladan, makar u sjenkama, parkovima ili privremenim skloništima.

Ako se ovakav ritam nastavi, Evropa bi mogla zakoračiti u eru gdje klimatski ekstremi diktiraju svakodnevni život.