Crna Gora „luka spasa“ za krijumčare cigareta

Crna Gora kao sinonim za krijumčarenje cigareta devedesetih godina opet središte globalne prevare krijumčarenja duvana koji prebacaju milione kopija cigareta u EU pomoću  „duhova“ brodova, tj. kompanija za „proizvodnju školjki i lažnih papira“, piše Balkan insight.

U ranim jutarnjim satima 16. marta 2015. godine, ribarski brod Zahra, bio je usidren na moru udaljen od stjenovitog dijela zalieva Mesara, na južnoj obali grčkog ostrva Krita.

Zahra je plovila pod zastavom afričke ostrvske države Sao Tome i Principe. Posada na brodu je bila ukrajinska, a teret koji su prevozili – 34 miliona cigareta – vjerovatno proizvedene u Bosni i Grčkoj za kompanije sa sedištem na Kosovu prije nego što je prodat liberijskoj ofšor firmi sa sedištem u Baru.

Konačno odredište za kargo na papiru je bilo Libija, ali brod je sačekan na obali Krita i bio je dio konvoj kamiona koji je bio spreman da primi cigarete preko transportne trake, prije nego što se razglasio širom Evropske unije.

Koristeći otpremnice, procurjele imejlove i izvještaje o sprovođenju zakona, Balkanska mreža za istraživačko novinarstvo (BIRN) otkrila je da je iz Crne Gore  izvezeno do 840 miliona takozvanih ‘jeftinih’ bijelih cigareta, većinom ofšore firmi koje koriste slične rute i često neprimjetne ribarske brodove ili male teretne brodove, koji plove Mediteranom ne odajući svoje položaje.

U najnovijem izveštaju EU, od aprila 2018. godine, o napretku Crne Gore ka ispunjavanju kriterijuma za eventualno pristupanje uniji, Evropska komisija opisala je luku Bar kao platformu za krijumčarenje falsifikovanih cigareta u EU zajedno sa legalno proizvedenim i nezakonito trgovanim cigaretama.

Sada su se pojavili novi strahovi o otvaranju nove zone slobodne trgovine u Crnoj Gori za novu fabriku cigareta koja proizvodi „jeftine bijele“.

To je ponovo izazvalo sumnju u spremnost crnogorskog rukovodstva, koje je nepromijenjeno zadnjih 30 godina, da iskorijeni organizirani kriminal i šverc cigareta koji je procvjetao tokom raspada socijalističke Jugoslavije devedesetih i sada se infiltrirao u luku Bar.

Dokumenti o isporuci dobijeni na osnovu zahtjeva za slobodu informacija crnogorskih carina pokazuju da je brod Zahra već napravila dva identična putovanja za Novi Istočni menadžment 2014. i januara 2015. godine, očigledno neotkriveno, noseći najmanje 72,8 miliona cigareta iz Crne Gore, navodno libijske kompanije Umal Behar Šiping.

Teretni brod koji je registrovan u Togu, napustio je Crnu Goru u maju 2014. godine, noseći 170 miliona cigareta neodređene marke – koju je OLAF opisao kao „ogromnu količinu“ – za novo istočno upravljanje egipatskoj kompaniji u Port Saidu.

Ova informacija je sadržana u pismu koje je poslao OLAF, u aprilu 2017. , a dobio ga je BIRN / ARIJ, tražeći pomoć od egipatskih carina da bi pratio pošiljku i naveo svoju zabrinutost zbog “masovnog opterećenja” u Baru. “Masovno opterećenje” je kada se kutije labavo skladište na plovilu, a ne u kontejneru, što olakšava istovar robe izvan luke.